Hastalar Hukukuna Dair 17. Yüzyıl Tarihli Bir Eser: İbn Tâcuddîn el-Hanefî’nin Ahkâmu’l-merdâsı ve Hastalarla İlgili Fıkhî Hükümler (A 17th Century Work on the Law of Patients: Ibn Tāj al-Dīn al-Hanafī's Ahkām al-mardā and Fiqh Provisions Concerning Patients) (original) (raw)
Related papers
Atûfî’nin Hıfzu’l-Ebdân Adlı Tıbbi Kasidesi ve Hıfzıssıhha
Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 2019
Amaç: Bu çalışmada II. Bâyezîd dönemi tabiplerinden Atûfî'nin Hıfzu'l-Ebdân (min Tagayyurâti Mizâci'l-İnsân) adlı tıbbi eseri incelenerek dönemin tıp ve hıfzıssıhha yaklaşımlarına ışık tutmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: İslam tıp geleneğinde ve Osmanlı Devleti'nde hıfzıssıhha literatürü, söz konusu eser Arapçadan Türkçeye tercüme edilerek incelenmiştir. Bulgular: Eserin hıfzıssıhha içerikli asıl bölümü olan 28 beyitlik kasidesinde, hıfzıssıhhanın tanımı ve önemi üzerinde durulmuştur. Sonrasında yemek, uyku, cinsel ilişki, giyim ve tedavi başlıkları altında ilgili bahisler ele alınmıştır. Tartışma ve Sonuç: Tarihi tıbbi eserler arasında hıfzıssıhha içerikli olanlar, geniş halk kitlelerine hitap etmiş olmaları bakımından oldukça önemlidir. Bu eserler uygulamada kolaylık adına halkın anlayacağı, basit bir dille yazılmıştır. İncelenen Arapça kasidede de sağlığın korunmasıyla ilgili pratik önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca metnin sonunda Atûfî, fikirlerini İslam tıp bilginlerinden alıntılar yaparak teyit etme yoluna gitmiş görünmektedir.
XVIII. Yüzyıla Ait Bir Tıp Yazması Üzerine:Terceme-i Kitâb-ı Ebûbekir Râzî
Journal of Turkish Studies, 2016
In Anatolia, many manuscripts had emerged since Old Anatolian Turkish period. Manuscripts bring light to language, culture, and lifestyle of the period they were written. Among these, it is possible to witness the usage of characteristic words in the manuscripts related to the fields which have spesific terminology in terms of subject. Manuscripts based on medicine play an important role. The studies carried out about these manuscripts, which are full of both the names of diseases, treatment practises and the materials used during treatment and the terms of anatomy and pharmacy, the names of herbs, some theriac and pills will contribute to the researhers of cultural history and other related fields. Up to the present, many studies on the books written in Anatolia regarding medicine, have been carried and some of these books are compilation and the others are translation. However, it can be said that medical manuscripts written after 16 th century, especially the ones written in 18 th century are neglected by the researchers. This study aims to introduce the manuscript known as Terceme-i Kitâb-ı Ebûbekir Er-Râzî or Terceme-i Kitâb-ı Ebî Bekr er-Râzî fi't-tıbb and translated in first half of 18 th century by Ali Münşî who was a medicus as well. Three copies of the book are detected. They are introduced and information about the writer of the book, Ebûbekir er-Râzî, and the translater of the book, Ali Münşî, are given. Moreover, which book of Râzî can the book we studied be is argued and information about context, orthography, significant grammatical points and distinctive features from other medical manuscripts are presented.
2014
Development level of the societies is measured with the happiness of its individuals. The more happiness index of a society increases, the higher social welfare and civilization level develops. To achieve this, it is required to improve happiness level of all individuals of the society. Thus, entire society should strive for the happiness of the parts representing weak links in the chain of society. Patients represent one of the weakest link in the chain. Happiness of this segment of the society may be partially ensured through enabling them to enjoy the patient rights in complete. Therefore, patient rights are especially important in that they indicate the development and civilization level of a society. Such rights are rights in law, ethics and religions in favor of the patient against entire society. This study aims to depict the patient rights from the perspective of Islamic Law.
DergiPark (Istanbul University), 2010
Muhittin ELİAÇIK • ÖZET Bu makalede Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz adlı eseriyle bir tıp eseri olan Terceme-i Hulâsa-i Tıbb ahlât-ı erbaanın ele alınışı yönünden mukayese edilecektir. Fuzûlî, tıbbı sıhhat, hastalık ve tedavi diye üç bölümde ele aldığı Sıhhat u Maraz adlı eserinde bir tabip kimliğiyle görünür. Eski tıp anlayışında önemli bir yeri bulunan ve Fuzûlî'nin bu eserine de hakim olan ahlât-ı erbaa(humoral patoloji) teorisi insan bedenini oluşturan dört sıvının(kan, safrâ, sevdâ, balgam) dengede olmasıyla bedenin de dengede ve sıhhatte olacağı esasına dayanır. Tıpla ilgili hemen her eserde aynı biçimde ele alındığı yönünde bir kanaat bulunan ahlât-ı erbaa teorisinin Fuzûlî'nin bu eserinde birebir aynı olmadığı görülmektedir. Bu makalenin amacı bu farkı mukayese yoluyla göstermektir. Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ı ile bir tıp eseri olan Cerrah Mes'ûd'un Terceme-i Hulâsa-ı Tıbb'ı ahlât-ı erbaa teorisince mukayese edildiğinde özellikle hıltların vücutta bulunduğu yerlerde ve ilaçlarda küçük farklar olduğu görülmektedir.
turkiyat.selcuk.edu.tr
Muhittin ELİAÇIK • ÖZET Bu makalede Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz adlı eseriyle bir tıp eseri olan Terceme-i Hulâsa-i Tıbb ahlât-ı erbaanın ele alınışı yönünden mukayese edilecektir. Fuzûlî, tıbbı sıhhat, hastalık ve tedavi diye üç bölümde ele aldığı Sıhhat u Maraz adlı eserinde bir tabip kimliğiyle görünür. Eski tıp anlayışında önemli bir yeri bulunan ve Fuzûlî'nin bu eserine de hakim olan ahlât-ı erbaa(humoral patoloji) teorisi insan bedenini oluşturan dört sıvının(kan, safrâ, sevdâ, balgam) dengede olmasıyla bedenin de dengede ve sıhhatte olacağı esasına dayanır. Tıpla ilgili hemen her eserde aynı biçimde ele alındığı yönünde bir kanaat bulunan ahlât-ı erbaa teorisinin Fuzûlî'nin bu eserinde birebir aynı olmadığı görülmektedir. Bu makalenin amacı bu farkı mukayese yoluyla göstermektir. Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ı ile bir tıp eseri olan Cerrah Mes'ûd'un Terceme-i Hulâsa-ı Tıbb'ı ahlât-ı erbaa teorisince mukayese edildiğinde özellikle hıltların vücutta bulunduğu yerlerde ve ilaçlarda küçük farklar olduğu görülmektedir.
Sosyal Bilimler Dergisi (SOBİDER), 2017
Klasik Türk edebiyatında nazım nesre göre her zaman için revaçta olmuştur. Ancak, bu nesrin ihmal edildiği anlamına gelmemektedir. Nesir, nazmın yanı başında ilk dönemlerden itibaren varlığını göstermiştir. Mensur eserlerde nazım etkisini hem üslupla hem de manzumelerin mensur eserlerdeki aktarımıyla göstermiştir. Klasik Türk Edebiyatının son dönem müelliflerinden Osman Hayri Mürşid Efendi de Kenzü’s-Sıhhatü’l-Ebdâniyye Eser-i Mürşid-i Osmâniyye isimli tıp eserinde manzumelere yer vermiştir. 19. yüzyılda yaşamış ve Sultan II. Abdulhamid Han’ın saray hekimliğini yapmış önemli bir şahsiyet olan Osman Hayri Mürşid Efendi, yaşadığı dönemde tıp alanında önemli ve güven duyulan bir bilim adamıdır. Söz konusu eser yazıldığı dönemin tıp anlayışını yansıtan, etraflıca hazırlanmış, mensur didaktik bir eserdir. Eser, konusu gereği didaktik bir anlatıma sahip olmasına rağmen müellif yer yer konunun akışını keserek eserine manzumeler eklemiştir. Bir kısmı iktibas bir kısmı ise müellife ait olan bu manzumeler içerik bakımından yine tıp ile ilgili olup birtakım nasihatler içermektedir. Mensur eserler içerisinde geçen manzum parçaların incelenmesi hem nesir içindeki manzum parçaların oranının belirlenmesi hem de mensur metinlerdeki manzum anlatımı ve bunun içerik ve üsluba yansıyışını tespit bakımından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, 19. yüzyıl yazar ve şairi Osman Hayri Mürşid Efendi’nin Kenzü’s-Sıhhatü’l-Ebdâniyye Eser-i Mürşid-i Osmâniyye isimli tıp eserinde geçen manzum parçaların şekil ve içerik yönünden incelenmesi amaçlanmaktadır.
İslam Hukuku Açısından Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı Bağlamında Aşı Meselesi | Yüksek Lisans Tezi
2023
İslam hukuku birçok disiplinle ilişkili olmakla beraber toplumsal hayatın önemli bir parçası olan tıbbi bilgi ile de yakından alakalı olup tıp meselelerinin İslam hukuku çerçevesinde incelenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Daha çok tedavinin etik yönü üzerine yoğunlaşılan bu çalışmalarda hastayı ilgilendiren her husus, üzerinde düşünülmesi gereken hassas noktalardır. Bu çalışmada ise İslam hukuku açısından hastanın tedaviyi reddetme hakkı aşı örneği üzerinden incelemektedir. Kişinin tedavi talebinin ardından hangi sebepler ile ret kararına ulaşıldığı, hastanın hiçbir şekilde tedaviye yanaşmak istememesi durumları ve bu kararını hangi sebeplere dayandırdığı sorusunun cevabı aranmaktadır. Ayrıca bu sorunun cevabının aranabileceği birçok örneğin incelenmesi mümkün olmayacağı için toplumsal açıdan öncelikli ve önemli bir konu olan aşı meselesi üzerinden bir değerlendirme yapılmasının uygun olacağı öngörülmektedir. Bu çalışmada ise öncelikli olarak hastanın tedavi hakkında bilgilendirme boyutu ve hastanın rızası ele alınmaktadır. İkincil olarak hastanın ret hakkı imkanının sorgulanması, hasta ehliyeti ve bu ehliyetin bağlı olduğu durumlar sunulmaktadır. Son olarak farklı yönlerden incelenen aşı meselesine dair başta fıkhi olmak üzere etik ve hukuki bir değerlenmeler yapılmaktadır. Tez, literatür açısından ilk olup alandaki diğer çalışmalara öncülük etmesi umulmaktadır.