Türkiye de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Granger ve Yoon (2002) Saklı Eşbütünleşme Yaklaşımı (original) (raw)

Türki̇ye’De Enflasyon Ve Dövi̇z Kuru İli̇şki̇si̇: Sakli Eşbütünleşme Yaklaşimi

Yönetim ve ekonomi araştırmaları dergisi, 2022

Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde enflasyon ve döviz kuru ilişkisi, açık enflasyon hedeflemesi rejiminin benimsendiği dönem itibariyle incelenmektedir. Çalışmada geleneksel eşbütünleşme testinin yanında güncel bir teknik olan saklı eşbütünleşme testinin de kullanılması ile iktisadi katkının yanında ampirik açıdan da literatüre katkı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada Türkiye ekonomisine ait 2006:M-2021:M1 dönemi aylık döviz kuru ve tüketici fiyat endeksi verilerinden yararlanılmaktadır. Serilerin durağanlık derecelerinin belirlenmesi amacıyla geleneksel ADF ile Phillips-Perron durağanlık testlerinin yanında güncel bir teknik olan Fourier ADF durağanlık testi yapılmıştır. Eşbütünleşme ilişkisinin tespiti için geleneksel Engle ve Granger (1987) eşbütünleşme testi ve daha güncel olan Granger ve Yoon (2002) saklı eşbütünleşme testleri uygulanmıştır. Bulgular, Engle ve Granger (1987) eşbütünleşme testine göre herhangi bir eşbütünleşme ilişkisinin mevcut olmadığını gösterirken; Granger ve Yoon (2002)' ye göre ise pozitif bileşenlerine ayrılmış döviz kuru ve TÜFE arasında karşılıklı olarak saklı eşbütünleşme ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur. Türkiye için uzun dönemde TÜFE'de meydana gelen %1'lik bir artış döviz kurunu %2.24 artırırken; döviz kurunda meydana gelen %1'lik bir artış ise TÜFE' de %0.44 artış meydana getirmektedir.

Döviz Kuru Geçişkenliği ve Türkiye'de Enflasyonun

2022

Bu çalışmanın temel amacı, başta döviz kuru şokları olmak üzere makroekonomik şokların Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve TÜFE'nin 12 ana alt grubu üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışmada McCarthy (2007) tarafından önerilen dağıtım zinciri boyunca fiyatlandırmayı içeren yedi değişkenli bir vektör özgecikmeli (VAR) model kullanılmıştır. Tarihsel ayrıştırma ve etki-tepki analizi sonuçları, döviz kuru ve yurt içi üretici fiyatı şoklarının manşet enflasyona katkısının diğer makroekonomik şoklara göre daha önemli olduğunu göstermektedir.

Döviz Kuru ve Sektörel Enflasyon İlişkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Analiz

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2021

Enflasyon ve döviz kuru arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik literatürde birçok çalışma yer almaktadır. Söz konusu bu ilişkinin yönü ve değişkenlerin anlamlılığı çeşitli ekonometrik yöntemler aracılığı ile incelenmiştir. Ancak literatürde sektörel enflasyon ve döviz kuru arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların az sayıda olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, döviz kurunun sektörel enflasyon üzerindeki etkisi Türkiye örneği için araştırılmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, Türkiye'de döviz kurunun sektörel enflasyon üzerindeki etkisini teorik yaklaşımlar çerçevesinde ampirik bulgulara dayalı olarak ortaya koymaktır. Bu doğrultuda 2017-2020 yılları arasında yer alan nominal döviz kuru, enflasyon, yurt içi üretim endeksi, tarımsal girdi fiyat endeksi ve hizmet üretici fiyat endeksi aylık verileri Granger nedensellik yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucuna göre, döviz kurundan enflasyona doğru bir nedensellik ilişkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan analiz sonuçlarına sektörel düzeyde bakıldığında, döviz kurundaki değişimlerin sanayi sektörü, tarım sektörü ve hizmet sektörü üzerinde bir etkisinin olduğu sonucuna da ulaşılmıştır.

Türkiye'de Enflasyon, Faiz Oranı ve Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Nedensellik

Journal of Turkish Studies, 2018

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1984 -2017 yılları arasında enflasyon, faiz ve döviz kuru arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle Türkiye'de söz konusu değişkenler arasındaki ilişkinin ekonomi üzerindeki etkisi parasal aktarım mekanizması aracılığı ile açıklanarak teorik bilgiler sunulmuştur.

Türkiye Enflasyon Görünümüne İlişkin Bir Değerlendirme; Reel Efektif Döviz Kuru İle Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin Analizi

ANEMON, 2019

Türkiye'de, 2006 yılından itibaren uygulanan "Enflasyon Hedeflemesi" rejimi ile enflasyonda belirgin bir iyileşme sağlanmıştır. Ancak, 2016 yılı ikinci yarısından itibaren ve özellikle 2018 yılında döviz kurunda Türk Lirası aleyhine yaşanan aşırı değerlenme, enflasyonda yukarı yönlü trendi desteklemiş, 2018 yılsonu enflasyon oranı %20,30 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından, para politikası faiz oranlarında belirgin bir faiz artırımı yapılmış; Rezerv Opsiyon Mekanizması (ROM) kapsamında dövize ilişkin üst sınırın indirilmesi ve yabancı para zorunluk karşılık oranlarının arttırılması gibi adımlar atılarak, kurdaki yukarı hareketler sınırlandırılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, reel efektif döviz kuru ile tüketici fiyat endeksi arasındaki ilişkinin, 2003:01-2018:12 dönemi aylık verileri esas alınarak ve Fourier ADF birim kök, Fourier SHIN kointegrasyon ve Fourier Granger nedensellik testlerinin kullanılarak analiz edilmesidir. Çalışma sonuçları, reel efektif kur ve tüketici fiyat endeksi arasında kısa ve uzun dönemli ilişki olduğunu göstermektedir.

Türki̇ye’De Para Arzi İle Enflasyon Arasindaki̇ Eşbütünleşme İli̇şki̇si̇ni̇n Anali̇zi̇

DergiPark (Istanbul University), 2021

Temel makroekonomik istikrarsızlıklardan birisi olan enflasyon, bir ekonomide genel fiyat seviyesinin sürekli olarak artması olarak tanımlanmaktadır. Fiyat istikrarsızlığın bir Ģekli olan enflasyonun, ekonomi üzerinde pek çok olumsuzluklara yol açtığı bilinmektedir. ÇalıĢmada, enflasyonu temsilen Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılmıĢ olup, baĢta para arzı (M2) olmak üzere bankacılık sektörü toplam kredi hacmi ve üretim düzeyi (GSYİH) ise çalıĢmada enflasyonla iliĢkisi araĢtırılan makroekonomik değiĢkenler olmuĢtur. Türkiye"nin 2006:Q1-2020:Q2 dönemi için değiĢkenler arasındaki kısa ve uzun dönemli iliĢki, ARDL yöntemi ile araĢtırılmıĢtır. ARDL Sınır Testi yöntemiyle, değiĢkenler arasında uzun dönemde eĢbütünleĢme iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Ayrıca uzun dönemli katsayılar incelendiğinde, para arzı ile enflasyon arasındaki ekonomik ve istatiksel olarak anlamlı bir iliĢki olduğu görülmüĢtür.

Döviz Kurlarının Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme

Alanya Akademik Bakış, 2020

Bu çalışmada, Türkiye’de döviz kurlarında meydana gelen şokların, enflasyon üzerindeki etkisi vector otoregresif (vector autoregressşon: VAR) yöntemi yardımıyla, 2003: M1 – 2018: M6 dönemi aylık veriler kullanılarak test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre döviz kurlarında meydana gelen azalışlarım enflasyonist etkilere sebep olduğu görülmüştür. Ayrıca analizde 2008 küresel krizin hem enflasyon hem de döviz kuru üzerinde anlamlı etkisi tespit edilmiştir. Çıkarılan sonuçtan anlaşılacağı üzere, siyasi istikrar dönemde uygulanan döviz kurunu azaltıcı politikalar, enflasyonist hareketlere sebep olmaktadır.

Dövi̇z Kurlarinin Enflasyon Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇: Türki̇ye Üzeri̇ne Ampi̇ri̇k Bi̇r İnceleme

Alanya Akademik Bakış, 2020

M6 dönemi aylık veriler kullanılarak test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre döviz kurlarında meydana gelen azalışlarım enflasyonist etkilere sebep olduğu görülmüştür. Ayrıca analizde 2008 küresel krizin hem enflasyon hem de döviz kuru üzerinde anlamlı etkisi tespit edilmiştir. Çıkarılan sonuçtan anlaşılacağı üzere, siyasi istikrar dönemde uygulanan döviz kurunu azaltıcı politikalar, enflasyonist hareketlere sebep olmaktadır.