Cumhuriyet’in 100. Yılında Büyükşehir Belediye Meclisleri: 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri Öncesi Bilanço (original) (raw)

Bu çalışmada, Cumhuriyet’in 100. Yılına ulaştığımız bu süreçte, büyükşehir belediye meclislerinin mevcut durumu incelenecektir. Türkiye’de büyük kentlerin yönetimi, yerel yönetim tartışmaları içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. 1984 yılından bu yana fiilen uygulanan büyükşehir modeli, 2004 ve 2012 yıllarındaki yasal düzenlemelerle etki ölçeğini arttırmıştır. Bu gelişmeler, büyükşehir belediyelerinin karar organı olan büyükşehir belediye meclislerini de etkilemektedir. Zira Türkiye’de yerel demokrasinin işlevini azaltan birçok süreç, büyükşehir belediye meclislerinde daha çetrefilli bir hal almaktadır. Özellikle son yıllarda, büyükşehir belediye başkanlarının artan siyasi güçleri, hali hazırdaki güçlü başkan – zayıf meclis ilişkisini daha da derinleştirirken; kentsel planlama süreçlerinin merkezileşmesine koşut olarak, büyükşehir belediye meclislerinin karar alma süreçlerindeki rolleri giderek etkisizleşmiştir. Ülke nüfusunun büyük bir çoğunluğunun büyükşehir statüsündeki kentlerde yaşadığı hesaba katıldığında, bu tartışmaları derinlikli biçimde analiz edebilmek, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına gireceğimiz 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri öncesi süreçte, yerel yönetim tartışmaları için hayli önem taşımaktadır. Çalışma girişten sonra üç temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, büyükşehir belediyelerinin tarihsel bağlamda dönüşümü ele alınmıştır. İkinci bölümde, büyükşehir belediye meclislerinin temel yapısı/işleyişi ve büyükşehir belediye meclislerinde ortaya çıkan temel handikaplar analiz edilmiştir. Üçüncü bölümde, büyükşehir belediye meclislerinin güçlendirilmesine yönelik bir takım çözüm önerileri sunulmuştur. Büyükşehir belediye meclislerindeki temsil ve karar alma süreçlerini ele alan kitap, kitap bölümü, makale, proje raporu ve ulusal medyada yer alan haberler, çalışmanın temel veri kaynağını oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Büyükşehir Belediye, Büyükşehir Belediye Meclisi, Güçlü Başkan - Zayıf Meclis, Temsil, Karar Alma