Grób z marmuru. Wokół dwóch wierszy do Stanisławy Hornowskiej (original) (raw)
Related papers
IBL PAN, call no. P.I.280, 1998
Powiada Wiśniewska: "aktualizowanie modelu uniwersum przez każdą z postaci prowadzi w efekcie do tego, że wszystkie one są do siebie podobne [. . (s. 72). Czy wobec powyższych spostrzeżeń nie pojawia się przypuszczenie, że to raczej czytelnik, który nie poradził sobie z-przyznajmy-arcytrudną fabułą Parnickiego, ma tę skłonność, którą W iśniewska sprowadza do właściwości tekstu. Uważniejsza lektura powieści Parnickiego, w zestawieniu z zaproponowanym przez W iśniewską odczytaniem jej poprzez generalizującą teorię, pokazuje niewielką przydatność kategorii zbyt pojemnych do opisu poszczególnych zjawisk literackich. Czasem zapoznanie właściwego ich kontekstu, ich wyjątkowości, m oże niezbyt fortunne ich umieszczenie w szeregu innych tekstów, powoduje, że stają się argumentem na rzecz teorii, potwierdzeniem interpretacyjnej tezy, przestają się zjawiać-tak jak z pew nością powinny-w całej niepowtarzalności fenomenu, jakim jest tzw. wielka literatura. D obrze skądinąd rozumiemy, o co Wiśniewskiej szło. Zamierzała wpisać literaturę polską w szeroki krąg dzieł literatury, który potwierdziłby wielkość i ważność tej pierw szej poprzez podobieństwo. Zamiar ten pow iódł się badaczce tylko częściowo: przy ukazaniu pewnych cech wspólnych, na tyle jednak ogólnych, że m ożna je traktować po prostu jako generalne cechy współczesnej episteme, doszło również do pom inięcia waż nych odrębności, które wymazał narzucony totalizujący sens całości D oktrynerski charakter lektury z reguły daje w punkcie dojścia opisywane tu efek ty. Co ważniejsze zaś, lektura taka wywołuje, wbrew swym celom, odwrotny do zam ie rzonego skutek. Zam iast bowiem uwznioślać swojskie przez porównanie (udane) z ob cym, po raz kolejny przywołuje opinię Irzykowskiego o plagiatowym charakterze prze łom ów literackich w Polsce. Piszący te słow a nie m a prawa zaliczyć się w poczet znawców współczesnej literatu ry niemieckiej lub francuskiej, dlatego nie chce polem izować ze znakomitymi analizami tekstów Frischa czy Robbe-Grilleta, wydaje mu się jednak, że różni ich więcej od tzw. postm odem istów amerykańskich, aniżeli sugeruje to Wiśniewska. Oczywiście, zgoda co do wspólnej przynależności wszystkich przywołanych autorów do współczesnej episte me. T o być m oże właśnie ów konstrukt, który za Foucaultem zwiemy episteme, najlepiej charakteryzują wypracowane przez Wiśniewską pojęcia polimorficzności i unifikacji. K ońcow a część książki, w której autorka przechodzi od lektury tekstu literackiego do diagnozow ania współczesności, do opisu k ond yqi cywilizacji Zachodu, wydaje się rewelatorska, niezwykle ciekawa.
Pamietnik Literacki, 2012
z a g a d N I e N I a j ę z y k a a r t y S t y C z N e g o agata BrajerSka-MazUr (katolicki Uniwersytet Lubelski jana Pawła II) "FILUtka z FILIgraNU", CzyLI o PrzekŁadzIe językoWego NaŚLadoWNICtWa z ekFraStyCzNyCH WIerSzy WISŁaWy SzyMBorSkIej Utworów Szymborskiej mówiących o sztuce jest sporo-według Stanisława Balbusa 16 lub 20 1 , joanna grądziel wymienia ich jeszcze więcej, przy czym badaczka dzieli je na kategorie tematyczne: wiersze nawiązujące do literatury, muzyki, filmu, malarstwa, fotografii, teatru, architektury i rzeźby (g 85) 2. W mistrzowski sposób posługując się imitacją w niektórych z nich (np. w Koloraturze, Kobietach Rubensa, Pejzażu, Mozaice bizantyjskiej i Miniaturze średniowiecznej), poetka przełożyła na język literatury system notacji 3 innych sztuk. Wyszczególnione wiersze Szymborskiej można określić mianem współczesnej ekfrazy-tj. według opinii zebranych przez Pawła goglera: "utworu poetyckiego, będącego dokładnym, ozdobnym opisem lub zawierającą elementy opisu interpretacją [...] dzieła sztuki malarskiej (rzeźbiarskiej, architektonicznej, fotograficznej
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Edukacja Muzyczna, 2014
String quartets called by Górecki “the music on four instruments” were written especially for the American group of musicians Kronos Quartet. All the three were created in the late period of his creativity, as the symbol of the composer’s intimate statement in the years 1988–1990–1994 (2005). What is interesting is the fate of the last quartet, which had to wait a decade for its premiere. Those quartets, because of the used musical material referring to Polish cultural heritage, can pose a native testimony. These references are of various character: from allusions to renais- sance sources, through Chopin threads, Shymanowski’s citations, to the references to the highland culture. In order to meet the requirements of the tradition of the genre autonomism, Górecki enti- tled his works so the titles suggest the type of cited authentic work. The goal of the article is to present the degree of those references.
Powidoki wiersza. Eksperyment lektury poezji Bolesława Leśmiana
Przestrzenie Teorii
The article shows how the visual-painting category of afterimage, which derives from Władysław Strzemiński’s concept, functions at the level of literature (in the poetry of Bolesław Leśmian) and literary studies, as an attempt to apply art concepts to the interpretation of verse. The text is experimental in that it suggests using afterimage as a tool of cognitive philosophy that enables the new meanings to be highlighted in reading the poetic works of Leśmian and in establishing the relations between the visual and the word.