OLAĞANÜSTÜ BİR YAPAY ZEKA DALGASIYLA AÇILAN İKİNCİ YÜZYIL İÇİN YENİ BİR YAKLAŞIM: SOSYAL BİLGİ EKONOMİSİ ///// THE SOCIAL KNOWLEDGE ECONOMY: A NEW APPROACH FOR THE SECOND CENTURY WHICH OPENS WITH AN EXTRAORDINARY ARTIFICAL INTELLIGENCE WAVE (original) (raw)

2023, Tepav-The Economic Policy Research Foundation of Turkey - Online

English: A new technology wave driven by generative Artificial IntelligenceI models, Autonomous Agents systems which are expected to start becoming operational in a year and a half onwards and the the rapidly progressing process toward reaching Artificial General Intelligence (AGI) is set to have far reaching effects on the world economy, national economies and also our lives. There will be enormous new capacities in fields such as production, science and technology, health, education, tarnsportation, energy and other areas of economic and social life but also certain serious dangers relating to such areas as employment, a further increase in inequalities and sustainability. Until now decisions relating to technology have taken little account of social factors. With the arrival of the new wave, the need to correct this flaw and lacune has increased further. In this article the reasons for this are layed out following an examination of the world’s techno-economic trends and of the GPT-4 model, Autonomous Agents systems and their capacities. A new approach called the Social Knowledge Economy putting social factors, green transformation and human values at the heart of techno-economic decisions together with the existing criteria involved is proposed. The Social Knowledge Economy is also envisaged to comprise the democratic and participatory governance structures, principles and mechanisms matching this configuration. It aims to make technology be assumed by society. After a brief examination of Turkey’s techno-economic parameters and developments, the need for its tranformation into a Social Knowledge Economy in the framework of its development perspectives and a roadmap toward the realisation of this objective are proposed. Turkish: Jeneratif Yapay Zeka modellerinin, bir buçuk yıl kadar sonrasından itibaren devreye girmeye başlaması beklenen Otonom Araçlar (Autonomous Agents) sistemlerinin ve hızla ilerleyen Yapay Genel Zeka’ya ulaşma sürecinin sürüklediği yeni bir teknoloji dalgasının önümüzdeki birkaç yıl içinde dünya ekonomisi, ulusal ekonomiler ve yaşamlarımız üzerinde derin etkiler yapmaya başlayacağı şimdiden görülmektedir. Üretim, bilim ve teknoloji, sağlık, eğitim, ulaşım, enerji dahil ekonomik ve sosyal yaşamın çok büyük bölümünde olağanüstü yeni kapasiteler ortaya çıkacak; ama aynı zamanda istihdam, eşitsizliklerde yeni artışlar, sürdürülebilirlik gibi alanlarda da belirli yeni ciddi tehlikeler belirecektir. Bugüne kadar teknolojiye ilişkin kararlar sosyal faktörleri pek hesaba katmadı. Yeni dalganın gelmesiyle bu yanlışı ve eksikliği düzeltme gereği daha da artmış durumda. Bu sunuşta, bunun nedenleri, dünyadaki tekno-ekonomik eğilimler ve GPT-4 modeli, Otonom Araçlar sistemleri ile bunların kapasiteleri ele alınıp incelendikten sonra ortaya konmaktadır. Sosyal faktörler, yeşil dönüşüm ve insan değerlerini bugün kullanılan kıstaslarla birlikte tekno-ekonomik kararların merkezine yerleştiren ve Sosyal Bilgi Ekonomisi olarak nitelenen bir yaklaşım önerilmektedir. Sosyal Bilgi Ekonomisi’nin aynı zamanda bu kuruluma uygun demokratik ve katılımcı bir yönetişim yapısı, ilkeleri ve mekanizmasına sahip olması öngörülmektedir. Sosyal Bilgi Ekonomisi teknolojiyi topluma mal etmeyi hedeflemektedir. Tekno-ekonomik parametreleri ve gelişmelerini kısaca incelendikten sonra Türkiye’nin gelişme perspektifinde Sosyal Bilgi Ekonomisi’ne dönüşümünün neden gerekli olduğu ve gerçekleşmesine yönelik bir yol haritası ortaya konmaktadır