Şâir Bir Sahâbî: Abbâs b. Mirdâs es-Sülemî (original) (raw)

Zekât Memuru Bir Sahâbî: Abbâd b. Bişr b. Abdi’l-Eşhel

Siyer Araştırmaları Dergisi, 2022

Tarih kaynaklarında yer alan sahâbeye dair biyografik bilgiler; İslâm tarihi, fıkıh, tefsir ve hadis ilimleri açısından önemlidir. İlgili bilgilerin kaynaklarda dağınık ve karışık olarak ele alınmış olması şahsiyet, konu ve dönem gibi tasnifler kapsamında inceleme ve değerlendirme yapılmasını gerektirmektedir. Bu kapsamda sahâbeden olan Abbâd b. Bişr’in biyografisi ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle -Abbâd b. Bişr isminde iki farklı sahâbînin yer aldığı fark edildiği için- nesep ve künye bilgilerinden hareketle konu edilecek olan sahâbînin Abbâd b. Bişr b. Abdi’l-Eşhel olduğu netleştirilmiştir. Bu bağlamda farklılık gösteren rivayetler aktarılmış ve değerlendirilmiştir. Çalışmada Abbâd b. Bişr’in nesebi, künyesi, ailesi ve Müslüman oluşundan bahsedildikten sonra katıldığı gazveler hakkında bilgiler aktarılmıştır. Ayrıca zekât memuru olarak görev yapması hasebiyle bu husus son bir başlık açılarak ele alınmıştır. Ensarın öncülerinden olan Abbâd b. Bişr, İslâm’ın Medine döneminin başlamasından kısa bir zaman önce Müslüman olmuştur. Müslüman olduğu zamandan vefat ettiği güne kadar geçen on üç yıl boyunca hem gazvelere katılarak hem de görevler alarak Hz. Peygamber’in (s.a.s.) yanında yer almıştır

BUHÂRÎ’NİN, EBÛ HÂTİM TARAFINDAN ‘SÂLİHU’L-HADÎS LÂ Be'se bih diye vasıflanan Şebîb b. Saîd

BUHÂRÎ’NİN, EBÛ HÂTİM TARAFINDAN ‘SÂLİHU’L-HADÎS LÂ Be'se bih diye vasıflanan Şebîb b. Saîd, 2022

Buhârî (ö. 256/870), sahih hadisleri bir araya getirme niyetiyle kitap telif eden ilk muhaddistir. Dolayısıyla hakkında en çok çalışma yapılan şahısların başında gelmektedir. Teoride koştuğu şartları yerine getirip getirmemesi, rivâyetlerinin senet ve metinlerinin incelenmesi bu çalışmaların bir kaçıdır. Bununla beraber genel anlamda ricâl araştırmaları da hadis ilminin omurgasını oluşturmaktadır. Hadis ricâli araştırmacılarının ilklerinden ve en önemlilerinden biri olan Ebû Hâtim (ö. 277/890), birçok râviyi değerlendirmiştir. Doğal olarak bu değerlendirmelerden Buhârî’nin râvileri de nasibini almıştır. İşte bu çalışmada genel olarak münekkitlerin, özel manada Ebû Hâtim’in değerlendirdiği Buhârî’nin, el-Câmi’u’s-sahih eserinin râvilerinden olan Şebîb b. Saîd hakkındaki görüşler ele alınacaktır. Bu râvinin seçilmesinin sebebi ise bu görüşlerle beraber onu sika mertebesinden düşüren ve Ebû Hâtim tarafından kullanılan “sâlihu’l hadîs lâ be’se bih” değerlendirmesinin olmasıdır. Zira bu değerlendirme, Buhârî’nin şartlarına uymadığı anlamına gelecektir. İlgili râvinin el-Câmi’u’s-sahih’te yer alan rivâyetlerini ve Buhârî’nin onun naklettiği hadisleri tahric ederken takip ettiği metodu açıklamak da konunun anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Hadis, Buhârî, Ebû Hâtim, Şebîb b. Saʿîd, Râvi.

Abdülkâdi̇r El-Edhemî’Ni̇n İrşâdü’L-Mürîd Li̇’L-Menheci̇’S-Sedîd İsi̇mli̇ Ri̇salesi̇

Külliyat, 2022

Bu çalışma, son devir Osmanlı Şâziliyye şeyhlerinden Abdülkâdir el-Edhemî'nin (ö. 1325/1907) İrşâdü'l-mürîd li'l-menheci's-sedîd adlı risâlesini incelemeyi hedeflemektedir. Aynı zamanda bir şair olan Edhemî bu eserinde âlemin yaratılış amacını, insanın varlık alemindeki konumunu, nefsin makamlarını, tarikata girme ve seyr u sülûk yapma âdâbını hikemî bir üslupla anlatmaktadır. Ona göre Allah Teâlâ, âlemi zatının bilinmesini sevdiği için yaratmıştır. Bunun için sevgi ve mârifet, varlık aleminin meydana gelmesine sebep olan iki asıl unsurdur. Hayvanî ve ruhanî kuvvetlerden mürekkeb olan ve âlemin özeti kılınan insan da Allah'ı tanıması için yaratılmıştır. Bu nedenle insanın yegâne hedefi mârifetullaha erişmek olmalıdır. Bu hedefin gerçekleşmesi hayvanî sıfatlardan kurtulup ruhanî sıfatlarla nitelenmekle; bu da ancak Allah'ı bilen ârif bir şeyhe tabi olmakla mümkündür. Çalışmaya konu olan eserin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı'nda ve Juma Al Majid Center For Culture &Heritage adlı kütüphanede kayıtlı birer nüshasının olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada öncelikle müellif ve eseri tanıtılmış, ardından eserin muhtevası incelenip Arapça metni verilmiştir. Eser şair bir sûfînin kaleminden çıkması bakımından dikkat çekicidir. Bu itibarla eserin ilim câmiasına kazandırılmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.

Kitâb-ı Ziyâiyye: Mir’âtü’ş-Şühûd / İsbâtü’l-Mesâlik / Rehber-i Zâkir / Mîzânü’l-İrfân

2020

Mir’âtü’ş-Şühûd İsbâtü’l-Mesâlik Rehber-i Zâkir Mîzânü’l-İrfân Kitâb-ı Ziyâiyye, 19. yy.’ın sonları ile 20. yy.’ın başlarında, bulunduğu coğrafyada tesiri hâlâ inceleme ve tartışma konusu olan Hâlidiyye-Ziyâiyye tarikatinin amelî ve nazarî esaslarının incelendiği dört kitaplık bir külliyattır. Genel olarak tasavvufa ilgi duyan herkese alanla ilgili bilgiler sunmakta, özelde ise Hâlidiyye-Ziyâiyye yolunun sâliklerine geleneğin irfanını, tarikatin usûl, âdab ve erkânını nakletmektedir. Bu ölçülerde nazarî-amelî bilgiler iç içe edebî bir zevkle okuyucuya sunulmuştur. Külliyat, barındırdığı içerik ve hususi bilgiler açısından, genelde 19. ve 20. yy. Osmanlı tasavvufu, Nakşibendîlik ve Hâlidîlik; özelde ise Ziyâiyye ve Gümüşhâneli Ahmed Ziyâeddin Efendi hakkında müstağni kalınamayacak bir kaynak olma özelliği taşımaktadır.

Şerh-i Mütîn-ı Selâse (Hâcibî)

2021

Tüm hakları yazarına aittir. Yazarın izni alınmadan kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması yapılamaz. Yalnızca kaynak gösterilerek kullanılabilir.

Sıbt İbnü’l-Acemî ve Nûru’n-nibrâs Adlı Siyer Şerhi

Harran İlahiyat Dergisi, 2021

Sibt Ibnu’l-Acemi (o. 841/1438) yazdigi eserlerle, Hz. Peygamber’in sunnet ve siretinin daha iyi anlasilmasina onemli katkilarda bulunmus âlimlerden biridir. Bu makalede Ibnu’l-Acemi’nin hayati ve Ibn Seyyidinnâs’in (o. 734/1334) siyer alanindaki ‘Uyunu’l-eser fi fununi’l-megâzi ve’s-semâ’il ve’s-siyer adli eserine serh olarak yazdigi Nuru’n-nibrâs ‘alâ Sireti Ibn Seyyidinnâs adli eseri incelenmistir. Bu calisma; Ibnu’l-Acemi’nin yasadigi doneme ve hayatina isik tutmak, ilmi cevresini tanitmak ve eserlerini tespit etmek, siyer serhleri arasinda onemli bir yere sahip olan Nuru’n-nibrâs’i icerik, uslup, yontem ve kaynaklar yonunden incelemesini hedeflemektedir. Ibnu’l-Acemi, Bahri Memluklerin son devresi ile Burci Memluklerin ilk devresine denk gelen 753-841/1352-1438 yillari arasindaki donemde yasamistir. Bu donemde devlet ic cekismelerle ugrasirken disardan da Timur’un (771-807/1370-1405) saldirilarina maruz kalmis, bu saldirilar sirasinda Ibnu’l-Acemi’nin yasadigi Halep tahrip edil...

Şemseddîn-i Sivâsî’nin İbret-Nümâ Adlı Mesnevisi

Selcuk Universitesi Turkiyat Arastırmaları Dergisi, 2008

İbret-nümâ, 16. yüzyıl mutasavvıf şairi Şemseddîn-i Sivâsî'nin hacimli eserlerindendir. Ferîdüddîn-i Attâr'ın İlâhî-nâme adlı eserinden seçilen 101 hikâyenin Türkçeye çevrilip sonlarına "ibret" başlığı altında nasihatlerin eklenmesiyle oluşturulmuş, ahlakî bir mesnevidir. Makalemizde; eserin türü, yazılış sebebi, yazıldığı yer ve tarih, tertibi, hikâyelere dair değerlendirme, vezin, kafiye, dil ve üslûp özellikleri üzerinde durulmaktadır. • ANAHTAR KELİMELER Şemseddîn-i Sivâsî, İbret-nüma, İlâhî-nâme, Ferîdüddîn-i Attâr, ahlakî mesnevi • ABSTRACT Ibret-numa is one of the Semseddin Sivasi's, who is a 16th century sufi and poet, volumed masnawis. This moral masnavi has been formed by collecting 101 selected stories from Feriduddin-i Attar's Ilahi-name with the addition of advises under the name "ibret". In this article the author focused on category of the masnawi, its rhythm, rhyme, composition, and the reason, the time and the place it's been written and the evaluations of the stories.