SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDAKİ EDEBİ ÜRÜN VE GÖRSELLERİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ (original) (raw)
Related papers
Değer, bir sosyal grubun veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli oldukları kabul edilen; onların ortak duygu, düşünce, amaç ve menfaatini yansıtan genelleştirilmiş temel ahlaki ilke veya inançlara denir (Kızılçelik ve Erjem, 1994: 99). Değerler bir yönüyle de gerçeğin ötesine ulaşma imkânı var ederler. Onlar sayesinde düşüncemiz daha güçlü bir şekilde fizik gerçekliği ötesine ulaşır (Tozlu, 1992). 19. yüzyılda başlayarak 20. yüzyılda ağırlığını giderek arttıran küreselleşme, sanayileşme ve ulus devlet olgusu ile birlikte eğitim sistemi içinde, eskiden beri var olan değerler boyutunda birtakım değişmeler olmuştur. Özellikle küreselleşme süreci bizi daha önce hiç yaşamadığımız bir aşamaya getirmiştir. Hem küreselleşme olgusu hem de bilimsel ve teknolojik alandaki göz kamaştırıcı gelişmeler, insanları birtakım manevi ve insani değerlerden önemli derecede uzaklaştırmaktadır (Köylü, 2007).
TÜRKİYE'DE SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA ÇEVRE EĞİTİMİNİN YERİ
Bu çalışma Türkiye‟de 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler derslerindeki çevre eğitiminin yerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada çevre ve çevre eğitiminin tanımı yapılmış, Türkiye‟deki çevre eğitimi konusunda 2017-2018 eğitim öğretim yılından itibaren okutulmaya başlanan 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları, nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan doküman analizi deseni kullanılarak incelenmiş ve bu sınıflardaki çevre eğitiminin yeri değerlendirilmiştir. Ülkemizdeki sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan çevre eğitiminin durumunun analiz edilebilmesi için Avrupa ve Asya‟da ki çevre eğitimi örneklerine bakmak yararlı olacaktır. Amaca dönük olarak çevre eğitiminin yurt dışındaki boyutunu anlamak için Avrupa ve Asya ülkelerinin çevre eğitimiyle ilgili web tabanlı bilgi kaynakları incelenmiştir. Çalışma sonucunda sosyal bilgiler ders kitapları incelendiğinde 6. ve 7. sınıf ders kitaplarında çevre ile ilgili konulara yer verildiği tespit edilmiştir. 6. sınıfta Sosyal Bilgiler Öğreniyorum, Ülkemizin Kaynakları, Ülkemiz ve Dünya ünitelerinde çevre ve çevre eğitimiyle ilgili bilgilere yer verildiği belirlenmiştir. 7. sınıfta ise çevreyle ilgili bilgiler Ülkemizde Nüfus, Ekonomi ve Sosyal Hayat, Yaşayan Demokrasi, Ülkeler Arası Köprüler ünitelerinde aktarıldığı görülmüştür. Ayrıca çevre ile ilgili görsellere de yer verildiği anlaşılmıştır.
DEDE KORKUT HİKÂYELERİNİN SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ DEĞERLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
Turkish Studies Educational Sciences, 2018
Türk kültür tarihi gerek edebi ürünleri, gerek tarihi ve coğrafi unsurları iç içe barındırması bakımından zengin ve köklü bir kültürel geçmişe sahiptir. Bu köklü geçmiş içerisinde toplumsal yapıya ilişkin verilen bilgi ve nasihatler ile öne çıkmış bazı temel eserler bulunmaktadır. Bu bakımdan Dede Korkut Hikâyeleri de Türk kültür tarihinde iz bırakan, en temel eserlerden biridir. Bu araştırmada, Dede Korkut Hikâyelerinin Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan değerler açısından analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ergin (2015) tarafından günümüz Türkçesine göre yeniden düzenlenen Dede Korkut Kitabı’ndan yararlanılmıştır. Araştırmanın veri toplama süreci boyunca, Dede Korkut Hikâyeleri içerisinde yer alan değerlere ilişkin bulgular, doküman incelemesi ile toplanırken; verilerin analizinde ise nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Veri toplama süreci bakımından, bu araştırma betimsel bir çalışmadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Dede Korkut Hikâyeleri içerisinde, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı kapsamında vurgulan değerlere rastlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre hikâyeler içinde, en çok aile birliğine önem verme, estetik, vatanseverlik ve yardımseverlik değerlerine rastlanırken; en az ise bağımsızlık, özgürlük, eşitlik değerlerinin yer aldığı görülmektedir. Tasarruf değerine ise eser içerisinde rastlanmamıştır. Araştırmanın sonuçları dikkate alındığında, Dede Korkut Hikâyelerinde yer alan değerlerin, toplumsal hayatı düzenleyen unsurlar olarak öne çıkmalarının yanı sıra, iyiyi güzeli temsil eden estetiğe ilişkin bulgular da olduğu anlaşılmaktadır.
SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE DEĞERLER EĞİTİMİ NİTEL
The purpose of this study is to reveal the opinions of the class teachers about value education in social studies lesson. Data is gathered by focus group interviews as a qualitative research method. Criterion sampling; one of the methods of purposive sampling is applied. The participants are the teachers of 4 th and 5 th classes who work in the schools of the centric district of Afyonkarahisar during the educational year of 2011-2012. There are three focus groups; each one consisting of four teachers. Semi-structured interview form that contains six questions is used. The questions of the interview form were created by the researcher. The findings are analysed by content analysis; one of the qualitative data analysis techniques. The data is interpreted according to the following themes; (1) the definition of value education, (2) value education in social studies lesson,(3) the approaches, strategies, methods and techniques used in value education in social studies lesson, (4) the curriculum in value education in social studies lesson, (5) the resources in value education in social studies lesson, (6) the factors complicating value education in social studies lesson, (7) the factors facilitating value education in social studies lesson, (8) important values that are redounded by value education in social studies lesson. For the purpose of reflecting the opinions strikingly, the findings are strengthened with the direct excerpts of the opinions of the teachers.
TÜRKÇE VE SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA YER ALAN DESTANLARIN SÖZ VARLIĞI AÇISINDAN İNCELENMESİ
The epics that played an important role in the transfer of cultural heritage, the awakening of national consciousness, the formation of national unity and solidarity, the promotion and maintenance of nations, are among the literary text sthat should be used teaching Turkish and Social Science. This study focuses on the importance of the use of the epics in Turkish and Social Science lessons and examines epics in Turkish and Social Science textbooks. Between 2016 and 2017, thetype of epics texts that are in the Turkish and Social Science textbooks, verbal items that they carry are identified and evaluated, such as idioms, compound verbs, doublings, metaphors, terms, proverbs, reflection words, pattern words and special names. Qualitative research method document review technique was used in the study.
İDEAL DERS KİTABI ARAYIŞINDA SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARININ BAZI ÖZELLİKLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
Öğrencilerin ilgi alanları ve zihinsel gelişimlerinin farklı olduğu bir eğitim ortamında öğretmenlerin en çok kullandığı araçlardan birisi de ders kitaplarıdır. Feodal-Sanayi-Bilgi toplumu katmanlarının iç içe yaşadığı ülkemizde bütün öğrencilerin aynı hazırbulunuşluk düzeyinde olmasını beklemek büyük bir yanılgıdır. Bu çerçevede diğer ders araçlarının yoksunluğuna rağmen, bütün eğitim kurumlarında bulunması mümkün olan ders kitaplarının nitelikli fiziksel, eğitsel, görsel ve dil-anlatım özelliklerine sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmada ortaokul 6. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları örnek bir inceleme yoluyla fiziksel, eğitsel, görsel ve dil-anlatım özellikleri açısından incelenmiştir. Yapılan incelemeler ve görüşmeler sonucunda; 6. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında genel olarak öğrencilerin kitabı nasıl kullanacaklarını, kitap içeriğini vb. anlatan bir önsözün, ünite başlarında o ünitede nelerin öğretileceğinin belirtildiği kazanım ifadelerinin, ünite sonunda bir özet kısmının, kitap sonunda indeksin ve kullanışlı tarihi-coğrafi haritalardan oluşan küçük bir atlasın olmamasının, metin kısımlarında konu anlatımlarının yetersizliğinin vb. dikkat çeken eksiklikler olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar çerçevesinde mevcut kitapların ideal bir Sosyal Bilgiler ders kitabına dönüşebilmesi için ülkemizdeki ve diğer ülkelerdeki kitaplardan, sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşlerinden yararlanarak önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Ders kitabı, sosyal bilgiler, fiziksel-eğitsel-görsel-dil ve anlatım özellikleri, ideal ders kitabı.
SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA ÖĞRENME STRATEJİLERİ
kefad.ahievran.edu.tr
Bu çalışmada, öğrenme ve öğrenme stratejileri hakkında bilgi verilmiş ve ilköğretim Sosyal Bilgiler ders kitaplarında öğrenme stratejilerine nasıl yer verilebileceği örneklerle açıklanmıştır. Şöyle ki; kullanılmakta olan 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminden Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışına kadar olan sürede hangi olayların olduğu başlıklar halinde açıklanmaktadır. Fakat öğrencilerin bu olayları sırasına göre öğrenebilmesi için herhangi bir öğrenme stratejisine yer verilmemiştir. Öğrenme stratejileri ile donatılmış Sosyal Bilgiler
It is aimed that students who gain various skills through science education will be individuals in society who question, are researchers, can establish relationships between situations, are environmentally conscious and do not harm the ecosystem. In this study, "What is the level of environmental issues in science textbooks in terms of sustainable development goals, research and inquiry-based learning and scientific process skills?" to find an answer to the question, the from 3rd to 8th grade Science Curriculum and textbooks were examined in line with the relevant skills. The study was conducted using document analysis, one of the qualitative research methods. Goals frequently included in the Sustainable Development Goals Curriculum; industry, innovation and infrastructure, sustainable cities and communities, sustainable production and consumption goals. More sub-items of the industrial, innovation and infrastructure target are included. The goal of health and quality life is included in the 3rd and 8th grades. In terms of climate action, the climate action target is included in the 5th and 8th grades. Clean water and sanitation, sustainable cities and communities, sustainable production and consumption, and terrestrial life goals were frequently encountered in 4th and 8th grade textbooks. Sustainable development goals are included more in 8th grade textbooks.Observation, classification and inference skills are frequently included in the curriculum. In the 3rd grade, the skills of establishing number-space relations and decision making were not found. The ability to establish number-space relations was not found in the 6th grade, and the ability to measure was not found in the 8th grade. In the Curriculum, encountering a problem situation and guided questioning are mostly included. Items such as including experiments and activities, encountering problem situations, and presenting content that will arouse curiosity are frequently included in the textbooks. Guided inquiry is given more space in textbooks.
turkoloji.cukurova.edu.tr
Dil öğretimi ne kadar çok uyaranlı bir ortamda sürdürülürse o oranda hedefe ulaşılabilir ve öğrenen durumundaki bireyler temel dil becerilerini istenilen seviyede edinebilirler. Bu bakımından öğretmenlerin, çevre imkanlarını, öğrenen özelliklerini iyi bilmesi ve öğrenme ortamını değişik materyallerle zenginleştirerek etkinliklerini gerçekleştirmesi gerekir. Öğrenme -öğretme sürecinin etkili kılınmasında önemli bir materyal olan ders kitaplarının niteliğini artıran temel özelliklerinden biri, ölçme ve değerlendirme bölümlerinin yeterli ve zengin olmasıdır. Ölçme ve değerlendirmeyi sürecin her aşamasında dinamik tutan, yapılan değerlendirme sonuçlarından hareketle sürece yön veren bir değerlendirme anlayışı ders kitabının değerini artırır. Bu çalışmada, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan Yabancılar İçin Türkçe (Ankara Üniversitesi TÖMER, Hitit Yay.), Yabancılar İçin Türkçe (Gazi Üniversitesi TÖMER Yay.) ve Gökkuşağı Türkçe Öğretim Seti (Dilset Yay.) adlı kitaplar konu/etkinlik içi ve ünite/tema sonu ölçme ve değerlendirme bölümleri incelenmiştir. İncelemede gerek etkinlik içi, gerekse ünite/tema sonu ölçme ve değerlendirme uygulamalarında kullanılan soruların çeşitliliği, temel dil becerilerine yönelik olup olmadığı ve öğrencilerin edindikleri dil becerilerini geliştirebilecekleri uygulama alanları, çalışma yaprakları, yönerge, yönlendirme vb. bulunup bulunmadığına bakılmıştır. Anahtar Sözcükler: Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, ders kitabı, ölçme ve değerlendirme. * Bu çalışma Gazi Üniversitesinde 22-23 Kasım 2007 tarihleri arasında düzenlenen Türkiye'de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresinde sunulan bildiri temel alınarak geliştirilmiştir.
İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİNİN SAĞLANMASI
II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Bildirileri, Adana, 2007
ÖZET Siyasi, ekonomik, kültürel, sosyal ve benzeri alanlarda kadın–erkek eşitliğinin sağlanması konusunda toplumsal farkındalık ve bilinç kazanılması açısından her düzeyde verilen eğitim büyük önem taşımaktadır. Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Kaldırılması Sözleşmesi 5. maddesi anlaşmayı imzalayan ülkeleri " Her iki cinsten birinin aşağılığı veya üstünlüğü fikrine veya kadın ile erkeğin kalıplaşmış rollerine dayalı önyargıların geleneksel ve diğer bütün uygulamaların ortadan kaldırılmasını sağlamak amacıyla kadın ve erkeklerin sosyal ve kültürel davranış kalıplarını değiştirmek " amacıyla önlem almak konusunda yükümlü kılmıştır. Söz konusu belgenin eğitimle ilgili bölümü ise, " Kadın ve erkeğin rolleriyle ilgili kalıplaşmış kavramların eğitimin her şeklinden ve düzeyinden kaldırılması ve özellikle ders kitaplarının ve okul programlarının yeniden gözden geçirilmesi ve eğitim metotlarının bu amaca uygun düzenlenmesi " ile ilgilidir. Yenilenen ilköğretim programlarında, ders kitaplarında ve diğer eğitim materyallerinde cinsiyet eşitliğinin sağlanması; kalıplaşmış cinsiyet roller(stereotipi)ine dayalı önyargıların ortadan kaldırılmasında çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla ders kitaplarında kız ve erkek çocukları ile kadın ve erkeklere ait bilgi, fotoğraf ve resimlerde sayısal ve niceliksel açıdan eşitlik sağlanmasına; metinlerde yer alan kahramanların kız ve erkek çocuklardan oluşmasına; cinslere özgü kişilik özelliklerine; geleneksel olarak kadın için uygun görülen roller/işlerde ya da önemsiz rollerde gösterilen kadınlar yerine, toplumda aktif olarak rol alan " başarılı kadın " vurgusunun yapılmasına; kadınların siyasi yaşama aktif katılımını destekleyen metin, fotoğraf ve resimlerin yer almasına; " kadın hakları " kavramının belli bir döneme ait olarak kullanılmamasına, bu hak mücadelesinin uzun süren dönemlerde elde edildiği ve mücadelenin devam ettiği vurgusuna dikkat edilmesi önerilmiştir. Bu çalışmamızın amacı; İlköğretim 4, 5 ve 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarına cinsiyetçi bakış açısının nasıl ve ne ölçüde yansıtıldığını tespit etmektir. GİRİŞ İnsanlık kavramının içini dolduran özneler " kadın " ve " erkek " tir. Her iki cinsin toplumlara göre değişen tanımları, rolleri, statüleri ve bunları belirleyen otoriteleri vardır. Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin temelinde biyolojik farklılıkların yanında toplumsal ve kültürel faktörler de etkilidir. Sosyalleşme sürecinin şekillenmesinde o toplumu oluşturan bireylerin (kadınların ve erkeklerin) benimsedikleri ve sürekliliğin sağlanmasına inandıkları değerler, inançlar ve yaşadıkları önemli rol oynar. Sosyalleşme sürecinin içeriğini ve bireye aktarımını belirleyen faktörlerden biri de " cinsiyet " faktörüdür. Kadın ve erkeğin toplumdaki işlevleri, sorumlulukları, hakları, maddi ve manevi olguların üretimi sürecindeki konumları kişilik özellikleri gibi unsurlar 1 cinsiyete ait rollerin öğrenilmesine; kadınları ve erkekleri sınırları çizilmiş ve kimi zaman aşılamaz alanlara yönlendirilmiştir. Sosyalleşme sürecinde kız çocukları sosyal alanlara, erkek çocukları teknik alanlara yönlendirilmek kız çocuklarının ve kadınların erkeklere göre geri planda kalmasına sebep olmuştur/olmaktadır. Bu durum aile, çevre ve çeşitli eğitim ortamlarında sağlanan bazı şartlarla destelenerek devam etmektedir. DERS KİTAPLARINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ Eğitim kurumlarının amaçlarını gerçekleştirirken kullandıkları temel araçların arasında ders kitapları da bulunmaktadır. Ders kitaplarında hangi bilgi ve değerlerin yer alacağı, hangilerinin dışarıda bırakılacağı konusunda belli bir anlayış hakimdir. Cinsiyete dayalı eşitsizlik eğitim sistemimizin her aşamasında (okul öncesinden yüksek öğretime kadar) karşımıza çıkar. " Okulların ve eğitsel uygulamaların içerikleri, toplumdaki cinsiyet rollerine ilişkin kalıp yargıları hem gizli müfredat yoluyla Cinsiyet eşitliği, biyolojik olmayan toplumsal ve kültürel açıdan eşitliği ifade etmektedir.