Te’vîlâtü’l-Kur’ân Bağlamında Mâtürîdî’nin Benimsemediği Rivayet ve Görüşlere Yaklaşımı (original) (raw)
Related papers
Mâtürîdî’Ni̇n Te’Vîlâtü’L-Kur’Ân’Da Bazi Tasavvufî Kavramlara Yaklaşimi
2020
Abū Manṣūr Muḥammad al-Māturīdī was a scholar who used the reason while evaluating Islamic tradition. His masterpiece Ta’wīlâtu’l-Qur’ân was also formed by this understanding. This caused the perception that alMāturīdī was standing at a distance from Sufism. This might stem from the inability to reconcile the concept of asceticism or Sufism and his rationalistic perspective. The fact that the symbolic / ishārī interpretations of verses by Sufis were not seen in al-Māturīdī strengthened this perception. Al-Māturīdī made an ishārī interpretation in his book for only one verse, but he reached that conclusion through the reason as well. On the other hand, he narrated some statements in his Ta’wīlât which were very similar to Sufi statements. For example, he mentioned some of the Sufi statements regarding being rich or poor, being patient or grateful, staying away from the evil in order to train the nafs and have an edge with the sultans. When compared to some scholars such as Qushayr (d...
Mâtürîdî'nin Tefsir-Te'vil Ayrımında Dayanak Kabul Ettiği Rivayet Üzerine Bir Değerlendirme
Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2023
Bu çalışma, Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’nin (öl. 333/944) Te’vîlâtü’l-Ḳur’ân isimli eserinin mukaddimesinde tefsir ve te’vil kelimelerini tanımlarken daya-nak kabul ettiği “Kim Kur’ân’ı kendi görüşüyle tefsir ederse cehennemdeki yerine hazırlansın” rivayetini konu edinmiştir. Mâtürîdî’nin tefsir ve te’vil kelimeleri arasında yaptığı ayrımı, teorik ve pratik yönden inceleyen çeşitli ilmî çalışmalar mevcuttur. Bununla birlikte bu kelimelerin birbirinden farkını açıklarken muhtelif lafızlarla nakledilmiş varyantlar arasından tercih ederek istidlâlde bulunduğu ve içerisinde فَسَّرَ fiilinin geçtiği rivayet, sıhhat durumu ve sonraki eserlere yansıması açısından incelenmemiştir. Bu çalışmada ilk olarak Mâtürîdî’yi tefsir-te’vil ayrımına götüren sürecin zihinsel arka planını anlayabilmek amacıyla art zamanlı bir okuma yaparak ondan önceki dönemde tefsir ve te’vil kelimelerinin sözlüklerde, hadislerde ve tefsir eserlerinde ne şekilde kullanıldığı incelenmiştir. Mâtürîdî sonrası sözlük ve tefsir eserlerinde bu kelimelere ilişkin yer alan açıklama ve rivayetler ise çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır. Ardından Kur’ân hakkında rey ile açıklamayı yapmayı yasaklayan ve Mâtürîdî’nin istidlâlde bulunduğu rivayetten farklı olan diğer rivayet tarîkleri ve selef ulemasının bu konuya yaklaşımı ortaya konmuştur. Son olarak Mâtürîdî’nin tefsiri; “ayetler hakkında Allah şahit tutularak yapılan tek ve kesin açıklama” te’vili ise “ayeti muhtemel yorumlarından biriyle açıklama” şeklinde tanımlamasına imkân veren “Kim Kur’ân’ı kendi görüşüyle tefsir ederse cehennemdeki yerine hazırlansın” rivayeti; sıhhat durumu, İslamî ilimlere etkileri ve Mâtürîdî’nin bu varyantı tercih etmesinin muhtemel sebepleri bakımından değerlendirilmiştir.
Kıssalar Bağlamında Mâturîdî’nin Kur’ân’daki Mübhemlere Yaklaşımı
Ekev Akademi Dergisi, 2017
Mübhemât, tefsir ilminde, kapalı lafızları ifade etmek için kullanılan bir ıstılahtır. Bu gibi lafızları ele alıp inceleyen ilim dalı ise “Mübhemâtü’l-Kur’ân” şeklinde adlandırılır. Maturîdî Te’vîlâtu’l-Kur’ân adlı tefsirinde mübhemât ile ilgili düşüncelerini net bir şekilde ortaya koyar ve mevzu hakkında önemli bilgiler verir. O, konuya ilişkin açıklamalarını daha ziyade kıssaların zikredildiği âyetlerde yoğunlaştırır. Çeşitli gerekçeler ileri sürerek kesin bir nas bulunmadıkça mübhemleri tayinden uzak durulması gerektiğini genel bir ilke olarak savunur. Bu makalede, İmam Mâturîdî’nin mübhemât anlayışı kıssalar özelinde detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Mubham is a term which is used to indicate the indefinite words in Tafsir. The branch of Tafsir handling such words is named as “Mubhamat al-Qur’ân”. In Te’vîlâtu’l-Qur’ân, Maturidi puts forward clearly his ideas about Mubhamat and provides important information. He mainly intensifies his explanations about the topic around the verses on stories (qıssah). By providing some justifications, Maturidi defences as a general principle that unless there is certain verses, certain meanings should not be given to mubham verses. In this article the Maturidi’s understanding of mubhamat is analysed in detail especially in relation to the stories.
Kur’ân’ın Mâtürîdî Yorumu Te’vîlâtü’l-Kur’ân’da Mu’tezile Tenkidinin Dilbilimsel Temelleri
Kur’ân’ın Mâtürîdî Yorumu Te’vîlâtü’l-Kur’ân’da Mu’tezile Tenkidinin Dilbilimsel Temelleri, 2020
Türklerin çoğunluğunun itikâdî mezhebi olan Mâtürî-dîliğin kurucusu İmam Mâtürîdî‘nin Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsi-ri konusunda çalışmalar hız kazanmıştır. Bu eserin tefsir me-todu, müfessirin kelâmî görüşleri, Mu’tezile‘ye yönelik eleşti-rileri vb. birçok yönü incelenmiştir. Ancak bu çalışmalar içeri-sinde tefsirin dilbilim yönünün yeteri kadar ele alınmadığı görülmüştür. Bu çalışma Mâtürîdî‘nin Kur’ân âyetlerini tefsir ve yorumlamada dilbilim araçlarını Mu’tezile‘ye reddiye çer-çevesinde kullanımı üzerinedir. Bu çalışmada kelâm-dilbilim ilişkisinin Kur’ân tefsir ve te’viline yansımaları Mâtürîdî ve Mu’tezile sınırları içerisinde incelenmiştir.
Mâtürîdî’De Âyetleri̇ Tevi̇lde Ki̇naye Unsuru
2019
Islamic scholars have made great efforts to understand the verses of the Qur’an. This has led them to resort to more than one method such as rational, narrational, lin- guistic and rhetorical. One of these scholars is Abu Mansur al-Maturidi, who is one of the most important defenders of the Ahl al-Sunnah. In this study, the way Maturidi used sarcasm in the interpretation of the verses in his Ta’wilat al-Qur’an is analyzed. In this context, after briefly giving information about his life and his direction of creed and Ta’wilat al-Qur’an, Mâturidi’s interpretations are discussed in a broad framework such as the purpose of using sarcasm, its frequency of use, and pla- ces of use. Particularly, the use of sarcasm in the verses where time, space, or bodily elements, which pave the way for the emergence of a lot of scrutiny in the matter of creed, are examined. In addition, according to the Ahl al-Sun- nah views, the contribution of Maturidi in the context of exalting Allah from body,...
Mâturidî’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân’ı Temelinde Kur’ânî Bir Kavram Olarak “Tatavvu”
2019
Allah Te’âlâ’nin yarattigi varliklar icerisinde en ustun varlik olan insana bir hidayet rehberi olarak indirdigi mesajini yaratilmislarin en sereflisi olan kullarinin, anlamasi, ahkâm ve seriatini aciklamaya calismasi, ubudiyet bilincinin bir geregidir. Mufessirler insanlarin dunya ve ahrette saadete ulasabilmeleri icin Kur’ân’in cesitli yonlerini ele alarak fikhi, kelâmi, ahkâm, ahlâk ve farkli konu ve kavramlari incelemislerdir. Konulu tefsir, Kur’ân-i Kerim’de degisik sure ve ayetlerde gecen bir kavram ya da konuyu Kur’ân’in vermek istedigi dunya gorusunu dikkate alarak anlama ve yorumlama etkinligi olarak tanimlanabilir. Lugatte “tatavvu”; uymak, bagista bulunmak; gonullu olarak ve isteyerek bir ise tesebbus etmek, bir seyi isteyerek yapmak anlamlarina gelen turemis bir sozcuktur. tatavvu’ Kur’ân-i Kerim’de ayrica nâfile gibi teberru’ anlaminda da kullanilmistir. Bu calismamizda “tatavvu” kelimesinin Kur’ân-i Kerim’de gectigi ayet-i kerimeler ve tefsirleri uzerinde duracagiz. Ta...
2015
Imam Ebu Mansur Muhammed el-Mâturidi, Hanefi Mezhebinin en onemli fakihleri arasinda yer alir. Ayni zamanda o, adiyla anilan bir mezhebin Imami kabul edilecek kadar Akaid ve Kelam ilimlerine vakiftir. Diger Islam ilimlerinde de gayet yuksek bir mertebeye sahip olan Mâturidi’nin Te’vilâtu’lKur’ân adli bir tefsiri bulunmaktadir. Dirayet tefsirinin ilk ve onemli temsilcilerinden olan bu eserinde o, ayetleri aciklarken mesnetsiz hareket etmemekte, belli bir nizam ve tertip icerisinde birtakim veri kaynaklarindan yararlanmaktadir. Biz bu kaynaklari, biri dahili (zorunlu, zaruri, birincil), digeri harici (gerekli, tali, ikincil) olmak uzere ikiye ayirabiliriz. Kur’an’in Kur’anla, sunnetle, Arap lugatiyle, nuzul sebepleriyle, yazim ve kiraat farkliliklariyla tefsiri dahili kaynaklari olusturmaktadir. Harici kaynaklar ise, Arap Edebiyati ve Belâgatinden, sahabe kavillerinden, tâbiinin ve diger ulemanin fikirlerinden, mezheplerin goruslerinden, orf ve gelenekten ve Isrâili rivayetlerden meyd...
Mâtürîdî’ye Göre Kur’ân-ı Kerîm’de Yeminler
Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 2019
Kur'ân'da pek çok yemin ifadesi yer almaktadır. Tefsir tarihinin başlangıcından itibaren yazılan muhtelif eserlerde Ku'rân'da geçen yeminlere ilişkin bilgiler verilmesine rağmen konunun etraflıca incelenmediği ve üzerinde yeterince durulmadığı görülmektedir. Buna karşın oldukça erken dönemde yaşamış bir müfessir olan Mâtürîdî, Te'vîlâtü'l-Kur'ân adlı eserinde Kur'ân'da geçen yeminler üzerinde detaylı bir şekilde durmuş, söz konusu yeminlerin nasıl anlaşılması gerektiğine dair açıklamalar yapmıştır. Eserinde yeminleri farklı boyutlarıyla tahlil eden Mâtürîdî, konuyla ilgili bazı temel prensipler zikrederken zaman zaman özgün yorumlar da sunmuştur. Bu çalışma, Mâtürîdî'nin Kur'ân'daki yeminlerle ilgili görüş ve değerlendirmelerini ortaya koymayı hedeflemektedir.