İbn Haldun’Da İkli̇m, Irk Ve İnsan Karakteri̇ne Dai̇r (original) (raw)
Related papers
İbn Haldûn’da İnsan Doğası ve Akademik Yanılsama Fıtrat
Sistem kurucu, çığır açıcı tüm düşünce adamlarının ya da filozofların temel ortak noktası çok yönlü olmalarıdır. Bundan dolayı onların anlaşılması için verilecek uğraşın sahibi, birçok açıdan mücehhez olmak zorundadır. Bugün sosyal bilimlerin hemen hemen her alanında bir şekilde referans gösterilen İbn Haldûn da anlaşılmak için benzer bir çabayı muciptir.
İbn-İ Haldûn’un Eğitim Anlayışında Bir Değer Olarak İnsan
2016
Islâm medeniyetinin yetistirdigi bilimsel sahsiyetler arasinda Ibn-i Haldun’un onemli bir yeri vardir. Tarih felsefesinde ve sosyolojide buyuk bir une sahip olan Ibn-i Haldun, arastirmalari arasina egitim ve ogretimi de almis, Mukaddime adli eserinde egitim ve ogretimle ilgili gozlem ve yorumlarina genis bir bicimde yer vermistir. Egitim ve ogretimle ilgili bircok konuda caginin ilerisinde modern yaklasimlar dile getiren Ibn-i Haldun’un bu alandaki gorusleri arasinda “insan unsurunun on planda olmasi ve insana bir deger olarak yaklasilmasi” dikkat cekmektedir. Onun insana deger veren humanistik bir egitim anlayisina sahip oldugunu gosteren pek cok gorusleri vardir. Bunlarin baslicalari: ogrenci merkezli ogretim yapilmasini on gormesi, egitimi sadece sosyo – ekonomik bir zorunluluk olarak degil de ayni zamanda psiko-sosyal bir gerceklik ve bireysel mutluluk kaynagi olarak kabul etmesi, bireylerin zekâ bakimindan irksal veya bolgesel ustunluklere sahip olmasinin gercek disiligini savu...
Bu çalışmanın temel amacı, İbn Haldun’un insan ve toplumun iktisadi davranışlarını anlama çerçevesi içerisinde insan ihtiyaçları, tüketim kültürü ve insanların bencilleşmesi/narsistleşmesi arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Burada vurgulanan temel nokta sosyal yapıların tüketim kültürünün etkisiyle, psikolojik ve sosyolojik olarak değişime uğramalarıdır. Bu tema çerçevesinde hazırlanan makale İbn Haldun’un hadari ve bedevi insanından yola çıkarak (a) ihtiyaç, tüketim kültürü ve toplumu bir arada tutan asabiye arasındaki ilişkinin bugüne yansıyan izlerini, (b) bireyleri artık sadece tüketimi artırmakla görevli kişi “tüketici” olarak gören hadari toplumlarda ortaya çıkan sorunları ve (c) maddeci eğilimleri, narsisizme varan benmerkezciliği ile tüketim toplumunda ortaya çıkan yeni insan modelinin günümüze yansıyan sorunlarını eleştirel bir yaklaşım içinde ele almaktadır.
İbn Haldûn’un Siyer Anlatimi −El‐İber Özelinde−
Mukaddime'sinde ifade ettiği görüşleri ile İslâm tarihçiliğinde bir çığır açtığı genel kabul gören İbn Haldûn bu eserinde tenkit, yorum, kaynak kullanımı gibi ameliyeleri tarihçiliğin olmazsa olmazları olarak nitelendirmiş ve verdiği örneklerle de tarihçilere bu açılardan çeşitli eleştiriler getirmiştir. Bir müellifin, önem verdiği usûlü telif ettiği eserlerde hayat geçirmesinin gerekliliği müsellemdir. Bununla birlikte gerek ülkemizde gerekse yurtdışında yapılan İbn Haldûn çalışmaları büyük çoğunlukla Mukaddime üzerinde yoğunlaşmakta, el‐Iber'in muhtevası ve burada takip edilen usûl ise çok arka planda kalmaktadır. Bu çalışmamızda İbn Haldûn'un, tarih usûlüne dair görüşlerini tarihçiliğine yansıtıp yansıtmadığını, bu alandaki ünlü eseri el‐Iber'deki Siyer bölümünü esas alarak incelemeye çalışacağız.
İbn Haldun Felsefesinde Tabiat-İnsan İlişkisi
Özet İnsanın yaratılma sürecine bakıldığında onun yapısında önemli ölçüde tabiattan unsurlar olduğu görülür. İnsanın tabiatla iç içe olma durumu hem Kur’an’ın hem de klasik İslam kaynaklarının vurguladığı bir husustur. Bu özellikle İslam filozofları ve kelamcılarının, eserlerinde dikkat çektiği önemli bir noktadır. Bu makale, tabiatın insan üzerindeki etkilerini İbn Haldȗn merkezinde ele almaktadır. İbn Haldȗn’un mezkûr konudaki yaklaşımlarına geçmeden önce, konunun Kur’an’daki zeminine ve diğer bazı İslam düşünürlerinin bu meseledeki görüşlerine kısaca değinilecektir. Bu da bir anlamda İbn Haldȗn’un aynı konuda etkilendiği kaynaklar hakkında fikir vermesi açısından ayrıca önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: İbn Haldȗn, Kur’an, İnsan, Tabiat. THE RELATİONSHİP BETWEEN NATURE AND HUMAN BEING IN IBN KHALDUN’S PHILOSOPHY Abstract When the process of creation of human being is examined, the significant components from the nature can be seen in his character. The condition of coalescing between human being and the nature is an issue that is emphasized both by the Qur’an and the classical Islamic sources. This is an important point that particularly muslim philosophers and theologions paid attention in their books. This article deals with the influences of nature on human being by focusing on the thought of Ibn Khaldun. Before evaluating Ibn Khaldun’s approaches on the issue, the basis of the issue in the Qur’an and some muslim thinkers’ ideas on that topic will be briefly mentioned. This has also, in one sense, importance in terms of giving an idea about the sources which affected Ibn Khaldun the same subject. Keywords: Ibn Khaldun, Qur’an, Human being, Nature.
İbrahim b. Velîd’in Kişiliği ve İktidar Mücadelesi
Mütefekkir, 2018
Kurulduğu andan itibaren muhalif hareketlerle uğraşmak zorunda kalan Emevî hanedanlığı, son zamanlarında aile içi anlaşmazlıklarla da karşı karşıya kalmıştır. Emevîlerin son dönemlerinde, Velîd b. Yezîd’in (ö. 126/744) öldürülmesiyle birlikte yaşanan sıkıntılı ortamda halife olan İbrahim b. Velîd (ö. 132/750), icraat yapma imkânı bulamamış ve kısa süren hilâfet dönemini de muhaliflerle mücadele ederek geçirmiştir. Neticede Mervân b. Muhammed (ö. 132/750) ile başa çıkamamış ve yönetimi terk ederek Mervân’a biat etmek zorunda kalmıştır. Kimi Emevî halifeleri, tarihçiler tarafından fazlasıyla dikkat çekici bulunup dönemleri ayrıntılı şekilde ele alınırken kimileri ise yeteri kadar ilgi görmemiş ve haklarında sınırlı bilgilerle yetinilmiştir. İbrahim b. Velîd de bunlar arasında bulunmaktadır. Tarih kitapları, onun hem halifelik öncesi hem de halifelik sonrası hayatı hakkında detaylı ve net bilgi sunmamaktadır. Hatta kimileri onu halife olarak dahi görmemektedir. İbrahim b. Velîd döneminin iyi anlaşılması, Emevîler döneminin sağlıklı şekilde değerlendirilmesine de katkı sağlayacaktır. Bu makalede, onun hakkında kaynaklarda bulunan bilgiler derlenmeye, kapalı kalmış ve tartışma konusu olmuş bazı konular da aydınlatılmaya çalışılacaktır. Makalede, İbrahim b. Velîd döneminin tartışmalı konularına ağırlık verilecektir. Tarih kitaplarında onun hakkında verilen bilgilerin sınırlı ve farklı olması sebebiyle rivayetlerin değerlendirilmesi ve onlar üzerinde yorumlar yapılması gerekmektedir.
İbn Haldun'un Mukaddimesinde İLİMLER SINIFLAMASI_ eyup tasoz
2003
İbn Haldun’un Mukaddimesinin altıncı bölümünün tahlilini vererek, İbn Haldun’un bilen- bilinen ’in sosyal bağlamdaki bilincinin taksonomi üzerinden izini sürmeye çalıştık. Sonrasında tarih metafiziğini de ekleyerek orijinal bir Ortaçağ aydınının tüm bilinç boyutlarını genel hatlarıyla kendi ilimler sınıflaması(taksonomisi) üzerinden göstermeyi denedik . ____ İbn Haldun'la ilgili ileri bilgiler için bkz. DİA / İSLAM ANSİKLOPEDİSİ, "İbn Haldun" maddesi https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-haldun İbn Haldun'la ilgili ileri bilgiler için bkz. DİA / İSLAM ANSİKLOPEDİSİ, "MUKADDİME" maddesi https://islamansiklopedisi.org.tr/mukaddime--ibn-haldun