Hüququn fəlsəfəsində “ədalət” məfhumunun fəlsəfi və hüquqi təhlili (original) (raw)

Türk Mitolojisi Türk Felsefesinin Kaynağı Olabilir mi

Türk Dünyası Araştırmaları TDV Sayı: 215 Nisan , 2015

Batı felsefesi temelinde öncül olarak yer tutan ve mantık biçimi olarak düşünceyi şekillendiren Batı Mitolojisi gibi, Türk felsefesi için Türk mitolojisinin kaynak olup olamayacağı, temeline yerleşip yerleşemeyeceği, ele alınsa dahi üstünde yapılan çalışmaların boyutu ve bu durumun metodolojik açıdan nasıl bir fayda sağlayacağı önemlidir. Türk felsefesi için mitoloji sahasını belirlememek, Türk düşüncesini İslam sonrası bir sahaya etkileşim olarak hapsedip kendine özgü bir ontoloji ve epistemoloji iddiası olmaması anlamına gelecektir. İşte bu makalede bu sorunlar üzerinde düşünme gerekliliği ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: Türk Felsefesi, Türk Mitolojisi, Batı Felsefesi, Metodoloji, Zaman-Mekan Algısı, Bilimsel Tavır.

Adabiyot Darslarida Didaktik Tarbiya

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2022

Andijon qishloq xo'jaligi va agrotexnologiyalar institute qoshidagi akademik litsey ona tili va adabiyot fani o'qituvchisi Annotatsiya: Ushbu maqolada Adabiyot darslarida didaktik tarbiya, diktatik o'yinlar, pedagogik yangilikni o'zlashtirish va uni tatbiq etishga nisbatan o'qituvchining munosabati, O'qituvchi faoliyatida o'z-o'zini faollashtirish, o'z ijodkorligi, o'z-o'zini bilishi va yaratuvchiligi haqida ma'lumotlar berilgan. Kalit so'zlar: Adabiyot, didaktik o'yin, innovatsion faoliyat, innovatsion pedagogika, pedagogik tajribalar, ta'lim sifati, ta'lim muassasalari. Hozirda ta'lim sohasida amalga oshirilayotgan, barcha islohotlarning mazmunmohiyati bir narsaga, ya'ni ta'limning sifatini oshirish, dars jarayonida kam kuch sarflab, ko'proq samaradorlikka erishishga qaratilgan. Biz ham ushbu nazariyani

“Oğuznamə” Eposunun Uyğur Versi̇yasinda Oğuz Kağan Obrazinin Teoqoni̇k Semanti̇kasi

Qədim diyar, 2023

Türk epik-mifoloji düşüncəsində teoqonik obrazlar sisteminin tədqiqi baxımdan ən zəngin qaynaqlardan birini çoxsaylı variantları olan "Oğuznamə" eposu təşkil edir. "Oğuznamə" dastanının bizə məlum olan variantlarının, demək olar ki, hamısı islami oğuznaməlıdir. Onların içərisində yalnız biri-uyğur hərfləri ilə yazılmış "Oğuz kağan" dastanı bu baxımdan istisna təşkil edərək, İslamdan qabaqkı epik-mifoloji görüşləri əks etdirir. "Oğuz kağan" dastanının əlamətdar cəhəti onda Oğuz teoqoniyasının bütöv bir proses şəklində öz ifadəsini tapmasıdır. Dastan bu cəhətdən Oğuz teoqonik təsəvvürləri haqqında zəngin biliklər təqdim edir. Dastanda Oğuz kağan bilavasitə tanrı Ay kağanın övladı kimi "Tanrı oğlu" statusunu daşıyır. Oğuz kağan bir Tanrı oğlu olduğu üçün onun övladları da Tanrının nəsli, yəni nəvə-nəticələri hesab olunurlar. Beləliklə, "Oğuznamə"nin uyğur versiyasında təsvir olunan yaradılış prosesi Tanrıdan başlanmaqla tam bir teoqonik sistemidir.

Rhetoric used in Mesnevi M. Fizuli “Leyli and Mejnun”

Deleted Journal, 2024

M.FÜZULİNİN "LEYLİ VƏ MƏCNUN" MƏSNƏVİSİNDƏ İŞLƏDİLƏN TƏŞBİHLƏR XÜLASƏ M.Füzuli həmişə diqqət mərkəzində olan, tədqiqatı dayanmadan aparılan Şərqin ən müdrik söz ustadıdır. Şairin poetik dili, onun özünü ifadə etmək üsulu digər şairlərdən fərqlənir. Bu sənətkarın poetik fiqurlarla zəngin olan hər bir misrası oxucunu riqqətə gətirir. Məqalənin əvvəlində təşbihlərin klassik ədəbiyyatda əvvəlcə mövqeyi nəzərdən keşirilib. Daha sonra isə təşbihlərin daxil olduğu bəyan elminin tərifi qısa şəkildə məqalədə öz əksini tapıb. Verilən məqalədə M.Füzulinin "Leyli və Məcnun" əsərində işlətdiyi təşbihlər araşdırılıb. Təşbihin müxtəlif növləri təyin olunaraq izah edilib. Başdan-başa həm ləfzi, həm məani gözəlliklərlə bəzənmiş Füzuli sözünün qüdrəti onun işlətdiyi rəngarəng ifadələrin arxasında gizlənmişdir. Dahi şairin məsnəvisində maraq doğuran məqamlardan biri də şairin bir neçə sənət nümunəsini bir arada işlətməsidir. Məqalədə məsnəvidən verilən beytlərdə təşbihlərlə yanaşı digər poetik fiqurların da yer alması nümunələr əsasında izah edilib. Açar sözlər: bəyan elmi, ifadə vasitəsi, təşbih, bənzətmə.

Mayl kategoriyasining yapon va o‘zbek tillarida tadqiqi bo‘yicha ilmiy nazariy qarashlar

Общество и инновации

Yapon va o‘zbek tillari grammatikasida fe’l so‘z turkumiga kiruvchi mayl kategoriyasi ko‘p marta tadqiqot ob’yekti bo‘lgan. Ushbu mavzu bo‘yicha qator ilmiy ishlar oshirilgan bo‘lsa-da, hali-hanuz qiyosiy tadqiqot bo‘yicha tilshunoslik diqqatini jalb etmoqda. Zero voqelikni yangitdan idrok etish zarurati nafaqat jamiyatning iqtisodiyoti, siyosatini, balkim ilm-fan, madaniyat ravnaqini ham qamrab olmoqda. Xususan, tilshunoslik muammolarini ham yangicha yo‘sinda talqin etishiga urinish katta qiziqish paydo bo‘lishiga sabab bo‘lishi tayin.

Ali̇ Təhsi̇l Müəssi̇səsi̇ndə Kadrlarin Uçotunun Rəqəmsallaşdirilmasi

PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions

Ali təhsil müəssisəsində kadrlarla iş keyfiyyətinin artırılması, əməyin azaldılması və səmərəli işin artırılması məqsədilə kadrların uçotu portalının yaradılması və portal üzrə kadrların əmək məcəlləsinə uyğun əmək proseslərinin rəqəmsallaşdırılması şərh edilir. Portalda inzibati, professor-müəllim, köməkçi heyətin qeydiyyatının və kadrların məlumat axtarışının avtomatlaşdırılması məsələlərinə baxılır. Portalda verilənlər bazasının strukturu dinamik olaraq qurulmuşdur. Verilənlər bazası üçün PostgreSQL və istifadəçi interfeysinin qurulması üçün isə PHP veb-proqramlaşdırma dili vasitəsilə dinamik tətbiqlər yaratmağa kömək edən CodeIgniter framework istifadə edilmişdir. Açar sözlər: kadrların uçotu portalı, verilənlər bazası, işçi məlumat axtarışı, əmək məzuniyyəti, istifadəçi interfeysi.

Yangi Davr O‘Zlashmalarida Transformatsion Darajalanish

Foreign Languages in Uzbekistan

Maqola mustaqillik davri o‘zlashmalarining transformatsion darajalanishini tavsifiy metodda tadqiq etishga bag‘ishlsngan. Unda o‘zlashmalar asos ma’noda qo‘llanuvchi leksemalar, asos ma’nosi qisman o‘zgargan leksemalar hamda asos ma’nodan uzilgan leksemalar ko‘rinishida tasniflandi. Buning uchun manba tildagi so‘zning etimologik ma’nosi va o‘zlashmaning qabul qilingan tildagi genetik ma’nosi orasidagi aloqaga asoslanilgan. Maxsus kuzatishlar yangi davr o‘zlashmalarining aniq misollari asosida ko‘rsatib berilgan. O‘rni bilan o‘zlashmalarning izohli lug‘atda berilishi bo‘yicha tavsiyalar ham berilgan. Tahlil jarayonida dominant leksemaning paradigmatik munosabat hosil qiluvchi qurshovlariga alohida mikrosistema sifatida yondashildi. Bundan tashqari, o‘zlashmalar hamda semantika bo‘yicha ilmiy tadqiqot ishlarini olib borgan tilshunoslarning fikrlariga tayanildi va ularga munosabat bildirildi. Yangi davr o‘zlashmalarining manba tildagi asosiga munosabati turlicha ekanligi va ular orasid...

Azərbaycan İqtisadiyyatı.Makroiqtisadi Analiz

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2021

Müstəqilliyin 30 ilində makroiqtisadi stabillik, müvəffəqiyyətli neft strategiyası, Qarabağ müharibəsi sonrası itirilən iqtisadi potensialın yenidən bərpa edilməsi, iqtisadi islahatlar və iqtisadi sistemini yenidən qurulma şəklində ifadə edilə biləcək olan inkişaf mərhələsindən sonra 2010-ci ildən etibarən Prezident İlham Əliyevin ifadəsiylə Azərbaycanda keçid dövrü başa çatmış və ölkə yeni bir inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. 2020-ci ildə 44 günlük Zəfər tariximizdən sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı daha da iri addımlarla inkişaf dövrünə start vermişdir. Bu inkişafın təzahürü ölkədə aparılan quruculuq abadlıq işləri, əhalinin maddi sosyal vəziyyətinin hər il daha da yaxşılaşması, aparılan uğurlu sosial siyasət və ölkənin bir çox mötəbər reytinqlərdə hər il mövqeyinin daha da gücləndirməsidi. Bu kitabda müstəqilliyinin 30 ilində Azərbaycan iqtisadiyyatının makroiqtisadi analizi aparılmış və iqtisadiyyatın inkişaf mərhələləri geniş tədqiq edilmişdir. Kitab ali məktəb tələbələri üçün dərs vəsaiti olmaqla yanaşı, bu sahə ilə maraqlanan geniş auditoriya üçün nəzərdə tutulmuşdur.