Türk Cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri Edebiyatları Bağlamında Türkçe Ders Kitaplarına Yönelik Bir Değerlendirme (original) (raw)

MEB Türkçe Ders kitaplarında göz ardı edilen Balkan Edebiyatları: Bir durum çalışması

2024

Türkçenin gelişim, değişim ve dönüşümünde her bir kültürel unsur önemli bir yer edinmektedir. Bu araştırmanın amacı da Türkçenin etkin bir dil hâline gelmesinde Balkan edebiyatlarının rolünü vurgulamak, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (TDÖP, 2019) Türkçe ders kitaplarında yer verilmesi gereken Balkan edebiyatları metinlerinin Türkçe ders kitaplarında yer alma durumunu ortaya koymaktır. Doküman incelemesi ile yapılan araştırmada 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıf ders kitapları araştırma nesnesi olarak kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre TDÖP’de (2019) Balkan edebiyatlarından metinlere ders kitaplarında yer verilmesi gerektiği belirtilse de araştırma nesnesi olarak incelenen ders kitapların hiçbirinde Balkan edebiyatlarından metinlere yer verilmemiştir. Bu tespitten hareketle Balkan edebiyatlarının Türk kültüründeki önemi dikkate alınarak yapılması gereken çalışmalara dair vurgulamalarda bulunulmuştur.

Yurt Dışında Okutulan "Türkçe ve Türk Kültürü" Ders Kitaplarının Halkblimsel Bağlamda Değerlendirilmesi

KORKUT ATA TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2024

Dil; milletlerin maddi ve manevi kültür unsurlarını, geçmişten gelen birikimlerini, sosyolojik değişim ve gelişim süreçlerini kapsayan köklü ve aynı zamanda güncel bir hazine konumundadır. Tüm bu nitelikleri göz önüne alındığında toplumsal kimliğin oluşumunda dilin yadsınamaz derecede önemli bir yere sahip olduğu açıkça görülmektedir. Dilimizin yabancılara öğretim sürecinde her geçen gün yeni gelişmeler yaşanmakta, Türkçe’nin konuşur sayısı her geçen dönem artış göstermektedir. Tüm bu gelişmelerin yanı sıra yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının bulundukları coğrafyanın diline maruz kalmaları nedeniyle ana dil ve öz kültürlerine yabancılaşmamaları adına çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı’nın “Türkçe ve Türk Kültürü” adlı ders kitapları serisi yurt dışındaki Türk çocuklarına okutulmak amacıyla hazırlanarak yurt dışında yetişen çocukların kendi kültürel kodlarını hatırlatması ve nesiller arası kültürel geçişin sağlanması adına oldukça kıymetli bir işlevi gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda çalışmamız kapsamında; “Türkçe ve Türk Kültürü” kitapları halkbilimsel açıdan içerik incelemesine tâbi tutulacaktır. Kültürel kodları ele alan bu incelemeyle kitapların yeni dönemde daha nitelikli bir şekilde oluşturulması adına değerlendirmelerde bulunarak bir takım tespit ve öneriler sunulacaktır.

Türk Edebiyatı Öğretiminde Edebiyat Bakalorya Kitapları

Sözlü ve yazılı sınavlar, öğretimde ölçme ve değerlendirmenin araçlarındandır. Sınavların içeriğini, müfredatta belirlenen konular oluşturur. Bu konular doğrultusunda yazılmış ders kitapları, öğrencilerin öğrenme sürecindeki temel kaynaklarındandır. Aynı zamanda bu kitaplar, sınavlarda sorulan soruların hem bilgisini içerir hem de çerçevesini belirler. Bununla birlikte, öğrencilere sınavlarda yardımcı olmak üzere yazılmış kitaplar da vardır. Ders kitapları, temel kaynak; diğerleri, yardımcı kaynaktır. 1930’lu yılların ilk yarısında basılmış olan “edebiyat bakalorya kitapları”, hem dönemin edebiyat öğretimini ve ölçme değerlendirme sistemini yansıtmaları hem de yardımcı kaynak olarak belirginleşmeleri bakımından dikkat çekicidir. Ayrıca bu kitapların edebiyat el kitabı gibi tasarlanması da onları önemli kılmaktadır. Bu makalede, önce 1930’lu yıllardaki edebiyat öğretiminin çerçevesini belirleyen gelişmeler hakkında bilgi verilecek; ardından da anılan yıllarda yayımlanmış ve bugüne kadar üzerinde durulmamış “edebiyat bakalorya kitapları”, Türk edebiyatı öğretimindeki rolleri yönünden değerlendirilecektir. Değerlendirmede kitapların hazırlanış yöntemi, içeriği ve yazarlarının tutumuna yoğunlaşılacaktır.

Türkçe Ders Kitaplarının Dünya Edebiyatı Örneklerine Yer Verme Düzeyleri Bakımından İncelenmesi

6(2), 2023

Textbooks are the basic course resources that every student can access during the education process. For this reason, textbooks should be prepared with this awareness and within the framework of the curriculum of that course. Turkish textbooks are also the books that serve as a source for teachers and students in the Turkish lesson process. Turkish textbooks, which are prepared within the scope of the Turkish curriculum, convey the determined curriculum and at the same time present the students with distinguished literary examples of Turkish and world literature. In the study, it was examined to what extent secondary school Turkish textbooks included examples of world literature. The fact that a similar study has not been conducted before reveals its importance. The study, in which one book at each grade level was examined, was conducted according to document analysis, one of the qualitative research methods. Then, the data obtained were analyzed by descriptive analysis. As a result of the study, examples of world literature included in secondary school Turkish textbooks were determined. Accordingly, 9 content related to world literature were determined in the 5th grade Turkish textbook, 13 in the 6th grade Turkish textbook, 10 in the 7th grade Turkish textbook, and 9 in the 8th grade Turkish textbook. The identified world literature examples are not only in the main texts, but also in the main texts in the form of citations, in the activity, in the free reading texts and in the end-theme evaluation questions. As a result, it has been concluded that the contents of world literature in Turkish textbooks are not sufficient.

Vilnius Üniversitesinde Okutulan Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme

Sınırsız Eğitim ve Araştırma Derneği, 2020

Culture After collapse of the Soviet Union, teaching of Turkish language began as an elective course at Vilnius University in the academic year of 1991-1992. With the help of Embassy of the Republic of Turkey lecturers from Turkey to Vilnius University arrived for the first time in 1993. In 1997, Vilnius University Turkish Language Center was officially opened. Vilnius University Turkish Language Center is an institution that trains students who study Turkish at Faculty of Philology and Center of Oriental Sciences. Lithuanian Philology and Foreign Language (Turkish) program has been taught at the Vilnius University Faculty of Philology since 2001. Half of the courses in this program are conducted in Turkish and other half in Lithuanian. In addition to the Turkish language lectures of this department, starting from the first semester, courses as “Turkish and History”, “Introduction to Turcology”, “Introduction to Islam”, “Turkish Language Syntax”, “Turkish Literature of 19th Century”, “Turkish Literature of 21st Century”, “History of Turkish Language”, “Present Situation of Turkish Language” and “Translation from Turkish to Lithuanian and from Lithuanian to Turkish” are taught as well. From time to time various changes can be made in this program. In the Department of Turcology Studies, which was opened in the 2007-2008 academic year by Vilnius University Oriental Sciences Center, besides the Turkish language courses, “Ottoman Turkish”, “Introduction to Turcology”, “Introduction to Islam”, “Turkish Culture”, “Turkish Literature”, “Turkish Ethnology”, “Turkish History and Historiography”, “Central Asian Culture”, “Turkish Political History of 21st Century”, “Turkish Keywords: Vilnius University, Turkish language, Textbooks, Examination