Nevşehir Kalesi Yamaç Yerleşim Alanında Bulunan Bezirhaneler (original) (raw)
Related papers
Aksaray Nevşehir Bezirhaneleri 2021 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI
38. ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI CİLT 3, 2022
Aksaray ve Nevşehir Bezirhaneleri Yüzey Araştırması 2021 yılı çalışmaları Aksaray’a bağlı Güzelyurt ve Gülağaç ilçeleri ile bu ilçelere bağlı köylerde gerçekleştirilmiştir1. Aynı zamanda Ihlara Vadisi ve çevresine denk gelen bölgede 11 yerleşim yerinde 23 bezirhane tespit edilmiştir. Bezirhanelerin bulunduğu köyler Mamasın Barajı etrafında ve de Melendiz Çayı üzerinde yer almaktadır. Köy ve Kasabalarda bezirhanelerin konumları genelde eski köy yerleşim alanlarında bulunmaktadır.
Nevşehi̇r’De Günümüze Ulaşamayan Bi̇r Osmanli Yapisi: Tahtali Kahvehane
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi
Kapadokya Bölgesi, Doğal ve Arkeolojik Sit Alanlarının yanı sıra Osmanlı’nın geç dönemine ait sivil mimari örneklerin değeri ile de ön plana çıkmaktadır. Özellikle Ürgüp, Göreme, Avanos, İbrahimpaşa, Ortahisar, Mustafapaşa ve Nevşehir Kalesinin etrafında bu tarz yapıların günümüze ulaşan varlığı gözlemlenmektedir. Ancak çoğu, doğal ya da insan faktöründen dolayı bakımsız kalmış, terkedilmiş ya da yıkılarak günümüze ulaşamamıştır. Bu yapılardan biri de Tahtalı Kahvehanedir. Tümüyle yıkılmış ve günümüze ulaşamamış, şehrin silüetinde önemli yer tutan ya da tarihi bir kompozisyon özelliği taşıyan yapıların yeniden yapılması restitüsyon, restorasyon ve rekonstrüksiyon alanlarında uygulamaya yönelik adımlar olarak görülebilir. Diğer taraftan geleneksel yapım tekniği, malzeme, plan, mimari ve bezeme özelliklerinin sürdürülebilirliği yönüyle de sanat tarihi araştırmalarına kaynak teşkil eder. Tarihe tanıklık etmiş bu türden yapıların korunması muhakkak gerekli olsa da korunamadığı durumlard...
NEVŞEHİR KENTİNİN POTANSIYEL TURİZM MEKANLARI
NEVŞEHİR KENTİNİN POTANSİYEL TURİZM MEKANLARI Öz Nevşehir, turizm kaynakları bakımından zengin olmasına rağmen, kendisine bağlı olan ilçelerin gölgesinde kalmış bir şehirdir. Oysa hem idari hem de coğrafi anlam-da merkezlik ettiği Kapadokya bölgesinin tarihsel, kültürel ve turizm bakımdan ol-dukça renkli ve zengin bir yerleşmesidir. Yeraltı şehri, Nevşehir Kalesi, Damat İb-rahim Paşa Külliyesi, camiler, çeşmeler, kilise ve çan kulesi önemli tarihi turizm mekanlarının başında gelmektedir. Kahveci Dağı Tepesi, Karaağaç Vadisi, Teras Bahçeler ise şehrin önemli doğal turizm alanlarını oluşturmaktadır.2014 yılında kentsel dönüşüm kapsamında başlatılan çalışma sonucu tesadüfen gün ışığına çıkan dünyanın en büyük yeraltı şehrinin, Nevşehir'i gelecekte önemli bir turizm odağı haline getireceği düşünülmektedir. Nevşehir sadece yeraltı kentiyle sınırlı bir tu-rizm varlığına sahip değildir. Şehirdeki diğer turizm potansiyeline sahip mekanlar da aynı ölçüde değerlendirilerek turizme kazandırılmalıdır. Böylece şehir, turizm çekiciliği bakımından çevresindeki ilçelerle birlikte anılacaktır.
Horasan Şehi̇rleri̇ndeki̇ Alişveri̇ş Mekânlari Ve Bu Mekânlarda Satilan Ürünler (8-10. Yüzyillar)
İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
Şehir, toplum ve bireyin hayatini kusatici rollere sahip oldugu kadar, iktisadi faaliyetlerin de y o n vericisi olmustur. Politik bir degere haiz olan bu mekânin koy ve benzeri yerlesim birimlerinden farkliligi duzenliligi, siniri ve kurallari olan bir yer olmasidir. Cunku sosyal ve iktisadi baglamda cikmasi muhtemel anlasmazliklari cozecek hukuk kurallari da burada ortaya cikmistir. Ornegin Islam dunyasinin her b o lgesinde ve sehrinde var olan “ hisbe teskilati” sehirdeki iktisadi anlasmazliklari cozmek ve duzeni saglamak i c in vardi. Iktisadi faaliyetlerinin asil gerceklestigi yerler, sehirlerdir. Şehirlerde ekonomik hayat c arsi -pazarda vuku bulmaktadir. Şehirlesme Horasan b o lgesinde erken bir zamana tarihlenmektedir. Horasan b o lgesinde sehir hayatinin iktisadi akisinin ger c eklestigi c arsi - pazar / s u k / bâzâr adli mekânlar, Islamiyet’in basindan itibaren b o lgenin her sehrinde mevcuttu. Bolgede toplumun ihtiyac duydugu her turlu urun bu mekanlarda bulunmaktaydi. 10. Yuzyil I slam co grafyacilari b o lgedeki c arsilarin ihtisaslasmalarina dair bilgiler sunmaktadirlar. Bu calismada ilk olarak Horasan sehirlerindeki carsi-pazarlar hakkinda genel bilgiler verilecektir. Ardindan Bolge sehirlerindeki carsi-pazarlar ayri ayri sunulacak olup, bu mekânlardaki isleyis ve denetime de deginilecektir. Son olarak ise carsi-pazarda ticarete konu olan urunler ele alinacaktir.
Milli Folklor, 2011
ÖZ Bu çalışmada mimarileri hakkında daha önce hiçbir çalışma yapılmamış olan ve birer imalathane olarak değerlendirilebilecek seten ve bezirhanelerin Kayseri'deki örnekleri ele alınmıştır. Seten daha çok buğday gibi tahıllar ve yağlı bitki tohumlarının ezilmesi için düzenlenmiş imalathanelerdir. Sert bazalt taşından yapılmış bir yalak içinde tohum ve tahılları ezmeye yarayan değirmen taşı şeklinde dairesel olarak tasarlanmış bir taştan oluşur. Açık arazide yer alanları olduğu gibi kapalı bir mekân içinde bulunanları da vardır. Bezirhaneler genellikle tüflü volkanik araziye oyulmuş mekânlardan oluşan yağ imalathaneleridir. Bazı bölümleri toprak yüzeyinde taş duvarlı olarak düzenlenmişlerdir. Bezirhanelerde zeyrek, ızgın, belemir gibi bitkilerin yağlı tohumları işlenerek yağ elde edilir. Vakfiyeler ve vergi defterleri gibi tarihsel kaynaklar özellikle Kayseri'de bezirhanelerin vakıf mülkü olarak vakfedildiklerini ve buralarda üretilen yağın cami kandillerinde aydınlatma malzemesi olarak kullanıldığını göstermektedir. Bezirhanelerin fırın, seten (kavut harmanı), hezen damı ve ahır gibi bölümleri vardır. Fırında kavrulan tohumlar setende ezilerek un haline getirilir. Su eklenerek hamurlaşan un hezen damı adı verilen mekânda tamamen ahşap kalaslar ve iğ adı verilen gövdesi burmalı bir ahşap direkle oluşturulmuş presleme düzeneğinde sıkılarak yağ elde edilmektedir. Kayseri'deki örneklerde mekânların kayaya oyuldukları ya da toprak kazılarak yer altında biçimlendirildikleri gözlenir. Üst örtü genellikle sivri kemerlere döşenmiş sal taşlarıyla oluşturulmuş tonozdur. Yağın elde edildiği hezen damı adı verilen mekân presleme işlevini yerine getiren ahşap kalasların yukarıya doğru çıkıp inmesinden hareketle bir uçtan diğerine kademelenerek yükselen tasarım gösterir. Anah tar Kelimeler Seten, Bezirhane, Halk Mimarlığı, Kayseri ABST RACT This study explains the architecture of bezirhane (oil workshops) and seten of Kayseri, which have been unexplored buildings until today. Seten is a production workshop which is configured for grinding cereals such as wheat and other oily plant seeds. It is composed of a circularly-designed tough basalt stone placed inside a through for grinding seeds and cereals. Seten may be placed either in interior or in exterior spaces. Bezirhane is an oil production workshop which is composed of spaces which are carved out of the volcanic terrain. Some parts of it are built up with stone masonry on the surface of the earth. The oily seeds of plants such as linum (zeyrek), tamarix (ılgın) and bluebottle (belemir) are processed in the bezirhane for producing oil. Historical sources such as charters of waqf and taxation archives indicate that, especially in Kayseri, bezirhanes were waqf properties, and that the oil produced here was used in the oil lamps of the mosques. Bezirhane is constituted by the spaces called kiln, seten / kavut harmanı (millstone), hezen damı (squeezing room) and stable. After being broiled in the kilns, the seeds are grounded by the millstone (seten) to produce flour. After this water is added to the flour in order to produce dough. Then in the space called hezen damı, dough is squeezed by a pressing mechanism made up of timber logs and oil is produced. In the examples of Kayseri, it is observed that the spaces are carved out of rocks or shaped underground by digging the soil. The space is generally covered by pointed-arched stone vaults.