TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE SÖZ VARLIĞINI GELİŞTİRME: KAVRAMSAL ANAHTARLAR ARACILIĞIYLA DEYİM ÖĞRETİMİ (original) (raw)
Related papers
YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN KÜLTÜREL BOYUTU: TÜRKÇE KALIP SÖZLERİN FARSLARA ÖĞRETİMİ
ÖZ: Türkçenin yabancı dil olarak öretimi literatürüne ba-kıldıında, Türkçenin sözvarlıı içerisinde önemli bir yere sahip olan kalıp sözlerin öretimine yeterince deinilmedii dikkati çek-mektedir. Ancak kalıp sözler kullanıldıkları toplumun dil ve kültür yapısını yansıttıı için yabancı dil öretiminde hem hedef kitle hem de dil öretenler açısından son derece önemlidir. Bu önem, yabancı dil öretiminde iletiimsel yaklaımların yaygınlamasıyla birlikte daha da belirgin bir ekilde ortaya çıkmıtır. Bu bilgiler ııında bu çalımada, Türkçe ile Farsça arasındaki sık kullanılan ve edeer olan 232 adet kalıp söz tespit edilmi ve Türkçeyi yabancı dil olarak örenen Farslara bu sözlerin öretiminde (farkındalık kazandırılma-sında), Türk ve Fars kültürünün müterek unsurlarından nasıl yarar-lanılacaı açıklanmıtır. Bunlara ek olarak, yine Türkçede olup fakat Farsçada karılıı olmayan ancak Türkçede sık olarak kullanı-lan toplam 45 adet kalıp söz tespit edilerek özelde Farslara Türkçe öretiminde, genelde ise yabancılara Türkçe kalıp sözlerin öretimi sürecinde dikkat edilmesi gereken temel hususların neler olduu açıklanmıtır ABSTRACT: When we consider the literature of teaching Turkish as a foreign language, it is noticed that teaching phrasal ex-* Aydın Üni. Eitim Fak. Türkçe Öretmenlii Böl. emrahboylu@aydin.edu.tr
“DİLİN ANAHTARI DEYİMLER” PROGRAMI ARACILIĞIYLA TÜRKÇE ÖĞRENEN YABANCILARA DEYİM ÖĞRETİMİ
2022
Dillerin söz varlıkları içerisinde önemli bir yer teşkil eden deyimler, çoğu zaman kelimelerin gerçek anlamlarından çokça uzaklaşılan ve kendine özgü anlamlar taşıyan kalıplaşmış ifadelerdir. Yeni öğrenilen bir dilde deyimleri öğrencilere sadece sözlük anlamları ile aktarmak, tam öğrenmenin gerçekleşmesine çok fazla katkı sağlayamamakta ve o dilin deyimlerini bilip kullanmak öğrenciler için zor olmaktadır. Bu nedenle özellikle Türkçe gibi deyim yönünden zengin bir dilde, deyim öğretimine ayrı zaman ve çaba ayırmak gerekebilir. Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin deyimleri örnek kullanımlar yardımıyla öğrenebilmesini sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda deyimlere ait örnek durumları hikâye eden bir radyo programından yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan program, Yunus Emre Enstitüsü Türkçenin Sesi Radyosu’nda B2-C1 düzeyleri için hazırlanmış olan Dilin Anahtarı Deyimler programıdır. Program 24 bölümden oluşmakta ve her bölümde farklı bir deyim ele alınmaktadır. Öğrenciler örnek kullanım durumlarını dinledikleri deyimlerin anlamını ve onları hangi durumlarda, ne için kullanabileceklerini bu program aracılığıyla öğrenmişlerdir. Bu çalışma, nicel araştırma deseninde yürütülmüş olup deneysel bir özellik taşımaktadır. Çalışmanın yöntemi, deney öncesi araştırma tasarımlarından tek seferlik vaka çalışmasıdır. Çalışmanın katılımcıları, bir devlet üniversitesinin Türkçe öğretimi, uygulama ve araştırma merkezinde Türkçe hazırlık eğitimine başlamış ve B2 seviyesini başarı ile tamamlamış öğrencilerdir. Uygulama yapıldığı tarihlerde katılımcılar C1 seviyesindeki derslerine devam etmektedir. Çalışmaya gönüllük esası gözetilerek 13 kız, 13 erkek olmak üzere toplam 26 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerden 12’si Afrika, 10’u Asya, 3’ü Avrupa, 1’i ise Amerika uyrukludur. Çalışma için gerçekleştirilen uygulama toplamda altı hafta sürmüştür. İlk beş hafta öğrencilere Dilin Anahtarı Deyimler programda yer alan deyimler dinletilmiştir. Altıncı hafta ise dinledikleri deyimlere ilişkin hazırlanan başarı testi uygulanmıştır. Başarı testinde öğretilen her bir deyim için iki ayrı türde soru yer almaktadır. Testte kullanılan soru türleri; çoktan seçmeli, eşleştirme, doğru/yanlış ve boşluk doldurmadır. Sonuç olarak, katılımcıların bu çalışmada öğretilen deyimleri %80’in üzerinde bir başarı ile öğrendiği görülmüştür. Öğrencilerin en düşük ortalamaya sahip oldukları soru grubu, doğru/yanlış; en yüksek ortalamayı aldıkları soru grubu ise boşluk doldurma soruları olmuştur. Çalışmada öğretilen deyimlerden; ayaklarına kara sular inmek, pot kırmak, kanı kaynamak ve leb demeden leblebiyi anlamak katılımcı öğrencilerin daha çok başarılı olduğu deyimlerdir. Öğrencilerin en az başarılı oldukları deyimler ise pabucu dama atılmak ve çizmeyi aşmaktır.
Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen C1 düzeyi öğrencilerinin kavram haritaları aracılığıyla okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesidir. Araştırma kavram haritalama tekniğinin uygulanma sürecini ortaya koymayı amaçladığı için eylem araştırması olarak düzenlenmiştir. Araştırma, 20.05.2014-10.07.2014 tarihleri arasında olmak üzere toplam 8 hafta sürmüş ve Fatih Üniversitesi TÖMER’de 11 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada okuduğunu anlama stratejilerinden tahmin etme, soru üretme ve özetlemenin öğretimi kavram haritaları yardımıyla yapılmıştır. Araştırma verileri video ve ses kayıtları, yansıtıcı günlük, öğrenci günlüğü, öğrenci çalışmaları, gözlem, strateji değerlendirme yaprakları ve okuduğunu anlama başarı testi olmak üzere çeşitli nitel ve nicel veri toplama araçlarıyla elde edilmiştir. Araştırma sekiz hafta boyunca, haftada iki gün dörder saat olacak şekilde planlanıp uygulanmıştır. Araştırmacı, stratejilerin öğretimini model olma yoluyla gerçekleştirmiş, ardından öğrencilerin bağımsız kullanıcılar olabilmeleri için ortam sağlamıştır. İki kez düzenlenen grup çalışması etkinlikleri ile öğrencilerin öğrenilen stratejileri kavram haritaları ile kullanmaları ve akran dayanışması-değerlendirmesi ile anlamlı öğrenmenin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Etkileşimli öğrenme ortamının, öğrencilerin öğrenmelerine olumlu katkıda bulunduğu görülmüştür. Nicel verilerin analizi SPSS for Windows programıyla, nitel verilerin analizi ise içerik analiziyle yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde MAXQDA for Windows programından da yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel analizleri sonucunda öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştiği görülmüştür. Nitel verilerden elde edilen bulgular ise okuduğunu anlama stratejilerinin kavram haritalama tekniğinden yararlanılarak öğretimi sonucunda öğrencilerin tahmin etme, soru üretme ve özetleme becerilerinde gelişim gösterdiklerini ortaya koymuştur. Araştırmada ürün ve süreç temelli değerlendirmelerin yapılmasının etkili olduğu gözlenmiştir. Strateji değerlendirme yapraklarının kullanımı, grup çalışmalarının düzenlenmesi, öğrenci çalışmalarının incelenmesi ve bunlarla ilgili öğrencilere dönütler verilmesi, öğrenci yanlışlarının azalmasına yardımcı olmuştur. Kavram haritalama tekniğinin öğrencilerin derse katılımlarını olumlu etkilediği ve anlamlı öğrenme sağladığı görülmüştür. Uygulama boyunca her dersle ilgili toplanan öğrenci günlükleri ve uygulama sonunda gerçekleştirilen öğrenci görüşlerinden elde edilen bulgulara göre öğrencilerin kavram haritalama tekniği ile işlenen dersleri çok etkileyici ve eğlenceli buldukları, uygulama boyunca kullanılan strateji ve teknikleri beğendikleri, eğitim hayatları boyunca bu strateji ve tekniklerden yararlanmak istedikleri tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçe, okuduğunu anlama, kavram haritalama tekniği.
TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÇEVRİMİÇİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK ÖĞRETİM ELEMANI GÖRÜŞLERİ
Teke Akademi, 2020
2019 yılında ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19, birçok sektörün olumsuz etkiler yaşamasına neden olmuştur. Virüsün geniş kitlelere yayılması veya yayılmasının engellenmeye çalışılması sonucunda süreçten etkilenen faaliyet alanlarından biri de şüphesiz ki eğitim sektörü olmuştur. Virüsün ülkemizde görülmeye başlanmasıyla birlikte uzaktan eğitime geçilmiş ve öğrencilerin eğitim süreçlerinin devam ettirilmesi hedeflenmiştir. Bu süreçte yabancılara Türkçe öğretimi faaliyetleri de çevrimiçi yapılmaya başlanmıştır. Uzaktan yabancılara Türkçe öğretimi faaliyetlerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanılmıştır. Araştırma Kilis 7 Aralık Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Diller Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinde çevrimiçi derslere giren 3 öğretim görevlisi ile yürütülmüştür. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan ve uzman görüşü alınarak son hâli verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler üzerinden kodlamalar yapılmış ve veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Öğretim elemanlarından elde edilen görüşlerden hareketle Türkçenin yabancı dil olarak çevrimiçi öğretiminde olumlu ve olumsuz deneyimlerin yaşandığı tespit edilmiştir. Çevrimiçi öğretimin zamandan ve emekten tasarruf sağlaması, kayıtlardan dersi tekrar izleme imkânı vermesi ve zaman-mekân sınırlaması yapmaması gibi olumlu; yazma ve konuşma becerilerinde istenilen sonuca ulaştırmaması, devamsızlık sorunlarına neden olması, sınırlı bir etkileşim imkânı sunması, internet kesintisi nedeniyle kopmaların yaşanması ve sınırlı yöntem-teknik kullanımına olanak tanıması gibi olumsuz özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir.
TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE EŞ ANLAMLI KELİMELERİN ÖĞRETİMİ
Dilde, eş anlamlılığın var olup olmadığı üzerine tartışmalar devam etmektedir. Bununla birlikte yabancı dil olarak Türkçe öğretim setleri ve Türkçe eğitimi programları incelendiğinde eş anlamlı kelimelerin öğretimine dair etkinliklerin bulunduğu görülebilmektedir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde eş anlamlı kelimelerin öğretiminin incelenmesini amaçlayan bu çalışma, nitel araştırma olarak planlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum araştırması yapılmış olup verilerin elde edilmesi için doküman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Çalışmanın inceleme nesnesini Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yaygın bir şekilde kullanılmakta olan Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti (YİTÖS) ve Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe Öğretim Seti (İTÖS)'ne ait A1, A2, B1, B2 ve C1 ders kitapları oluşturmaktadır. Çalışmadan elde edilen verilere göre eş anlamlı kelimelerin öğretimine dair YİTÖS A1-C1 kitaplarında toplam 18, İTÖS A1-C1 ders kitaplarında toplam 6 etkinlik bulunmaktadır. Bu anlamda YİTÖS ders kitaplarında yer alan eş anlamlı kelimelerin öğretimine dair etkinlik sayısının İTÖS ders kitaplarındakinden %200 daha fazla olduğu görülmektedir. Ders kitaplarında yer alan eş anlamlı kelimelerin öğretimine dair etkinlikler, tür bakımından incelendiğinde YİTÖS ders kitaplarında toplam 5 farklı etkinlik türünün, İTÖS ders kitaplarında toplam 2 farklı etkinlik türünün bulunduğu görülmektedir. Bu anlamda YİTÖS ders kitaplarında yer alan etkinlik türlerine ait çeşitliliğin İTÖS ders kitaplarındakinden %150 daha fazla olduğu görülmektedir.
ÖZ Bu çalışmada Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B1 düzeyindeki öğrencilerin yazma becerisini geliştirme amacıyla oluşturulan " döngüsel yazma " etkinliği açıklanmakta ve etkinliğin öğrencilerdeki üstbilişsel, bilişsel ve duyuşsal etkileri ortaya konmaktadır. Bu çalışmada belirtilen döngüsel yazma etkinliği; öğrencilerin yazma becerilerini geliştirme süreçlerinde yaptıkları yazım hataları ve anlam bozukluklarını kendilerinin tespit edip düzelterek doğru ve kalıcı davranış değişikliğinde bulunulmasına dayanmaktadır. Araştırmanın modeli nitel araştırma yöntemlerinden biri olan eylem araştırmasıdır. Araştırmanın verileri, öğrencilerin süreç öncesi ve sonrasında oluşturmuş oldukları kompozisyonlar ve etkinliğe yönelik görüş formu ile toplanmıştır. Araştırmanın uygulama süreci, Gazi Üniversitesi TÖMER' deki B1 düzeyinde Türkçe öğrenen 12 öğrenci ile yürütülmüştür. Uygulama sekiz hafta sürmüştür. Öğrencilerin kompozisyonları ve görüş formuna vermiş oldukları cevapların analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda " döngüsel yazma " etkinliğinin öğrencilerin bilişsel, üst bilişsel ve duyuşsal becerilerinde olumlu gelişmeler ortaya çıkardığı saptanmıştır. Bu etkinlik ile öğrencilerin ders sürecinde eğlendikleri, öğrendikleri ve yazma becerisi ile ilgili eksiklikleri kendilerinin tespit ederek hatalarını düzelttikleri ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, döngüsel yazma etkinliğinin Türkçenin yabancı dil olarak öğrenim sürecinde başarılı veriler ortaya koyduğunu göstermektedir. ABSTRACT In this study, " cyclical writing " activity which is created with the aim of improving writing skills of B1 level students learning Turkish as a foreign language and it's metacognitive, cognitive and emotional effects on students are introduced. Cyclical writing activity mentioned in this work; is based on making true and permanent behaviour change by detecting and
2023
Learning a language starts with learning the culture of that language. One of the most fundamental uncertainties of culture is the language and the environment in which that language is used. It is very important in terms of language teaching that the materials used in teaching Turkish as a foreign language in these texts reflect the study of the target language and cultural characteristics. In order to use this consideration, it is to examine the practical navigation of the spatial components in short stories in improving the reading skills of students learning Turkish as a foreign language. The reason why the short story, one of the literary genres, is preferred in teaching Turkish as a foreign language, is that the students are made active in the activities around a targeting understanding and they are in the completion, integrative and creative space at the end of the target language. In the research, the post-test control group experimental design of the real experiment model, which is one of the good research methods, was used. The study group consists of B2 level students who received Turkish preparatory education at Istanbul Gelisim University. The study period is 7 weeks. “An Achievement Test Measuring Comprehension Skills”, “Space-Based Reading Activities” and “End of Activity Questionnaire” were used as data collection tools. SPSS 22 software was used to analyze the obtained data. According to the results obtained in the research, there is something that makes a difference on the reading load of Turkish teaching, which is made from space-focused in-class activities designed from short stories. Keywords: Short Story, Environment-Culture Interaction, Teaching Turkish as a Foreign Language, Reading Skills.
TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE ANA DİLİNİN ETKİSİ
Bu çalışmanın amacı Suriyeli öğrencilerin sahip oldukları ana dilinin yabancı dil olarak Türkçe öğrenme süreçlerine etkisini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda Türkçe öğrenen öğrencilerin öğrenme sürecinde ana dili kullanımının derslerde ve ders dışındaki durumları, ana dili kullanım durumunda yaşanan değişiklikler, derslere giren okutmanların bu durumla ilgili uygulamaları, ana diliyle ilgili ögelerin Türkçe dil becerilerine nasıl yansıdığı vb. ile ilgili bazı hususlar araştırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Bu araştırmada Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğrenme sürecinde ana dillerinin etkisine yönelik öğrenci ve okutman görüşleri ile dersler tutulan araştırmacı günlüklerinin bütüncül değerlendirilmesi dolayısıyla nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kilis 7 Aralık Üniversitesinde Türkçe öğrenen 23 Suriyeli öğrenci ve bu öğrencilerin derslerine giren 5 okutman oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen öğrenciler için görüşme formu, okutmanlar için görüşme formu ve araştırmacı günlüğü gibi veri toplama araçlarıyla toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma soruları çerçevesinde hazırlanan bulgular örneklerle desteklenmiştir. Veriler analiz edilirken iki puanlayıcı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ana dilinin öğrenciler tarafından ihtiyaç duyulan durumlarda kullanıldığı ve okutmanların da bu konuda esnek davrandıkları belirlenmiştir. Ana dilinin tamamen yasaklamalar ve engellemelerle önüne geçilmesinden ziyade yeri geldikçe bir öğretim aracı olarak yararlanılması gerektiği anlaşılmaktadır. Türkçe öğretiminde ana dilinin kullanımı konusunda katı kurallar yerine olumlu etkilerinden de yararlanılması gerektiği söylenebilir.
International Journal of Language Academy , 2021
Yabancı dil öğretiminde özgün materyal kullanımı, dilsel öğelerin nasıl kullanıldığının görülmesini, kültürel öğelerin dili nasıl etkilediğini, dile ait olan ancak derslerde yer verilemeyen pek çok yapının görülmesini sağlar ve yabancı dil öğrenimi açısından oldukça önem arz eder. Dil öğretiminde özgün materyal olarak en sık kullanılan türlerden birisi kısa öykülerdir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de kısa öykülerin kullanılması, özellikle Türk kültürünün aktarımı ve günlük konuşma dilinin görülmesi için gereklidir. Ancak, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi gelişmekte olan bir alan olduğu için diğer becerilerde olduğu gibi okuma becerisi için de kaynak sıkıntısı yaşanmakta ve seviyelere uygun yeterli sayıda kısa öykü ve okuma materyali bulunmamaktadır. Mevcut ve ana dili okurları için yazılmış olan kısa öykülerin her seviyede kullanılması mümkün olmamakta, mutlaka yazım dilinde sadeleştirme yapılmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılmak üzere metin uyarlama ölçütlerini alanyazına göre yeniden derlemek ve bu ölçütlere göre Sait Faik Abasıyanık’ın Bir İlkbahar Hikâyesi, İyilik Unutulmaz, Son Kuşlar, Balıkçısını Bulan Olta ve Ağıt öykülerinin A2 seviyesine uyarlanmasıdır. Bu uyarlama Maari f Vakfı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı temel alınarak yapılmıştır. Çalışma doküman inceleme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Programda yer alan A2 dil becerileri ve kazanımlarına göre, öyküler yapısal ve anlamsal olarak uyarlanmış ve bu uyarlamalar sırasında Maarif Vakfı Programını yanı sıra yedi ölçütten oluşan bir uyarlama yolu izlenmiştir. Uyarlamalar için öyküdeki cümleler üzerinde tek tek çalışılmış, her bir cümle ve kelimenin seviyeye uygunluğu değerlendirilmiştir.