Dokuma Geleneğinin Sanata Evrilme Süreci 1 (original) (raw)
Related papers
Kil Dokuma ile Kültürel Mirası Geleceğe Aktarmak Üzerine Deneysel Bir Çalışma
Journal of International Scientific Researches, 2019
Anadolu’da unutulmaya yuz tutmus ve deneysel calismaya konu olan geleneksel dokumalar Anadolu’nun bes degisik yoresinden secilmis kulturel urunleridir. Bunlar; Siirt’te sal-sepik, Aydin’da kil dokuma, Bursa’da elmali oncek, Bayburt’ta ehram(ihram), Kastamonu’da Tosya Kusagi adi ile bilinen yoresel olarak gerek yasam alanlarinda gerekse giyim amacli kullanilan ozgun dokumalardir. Inceleme yapilan bu geleneksel orneklerin, hammaddesi kecinin ust ve alt ipliklerinden egrilmis ve bazilarinda yun karisimiyla uretilmis olan ipliklerdir. Lifler kirkim kili ve tabak kili olarak iki sekilde temin edilmektedirler. Yapisal durumuna gore cikrik veya kirmanla elde bukum islemi yapilmaktadir. El tezgahlarinda dokunan bu kumaslar, dokumacilarinin ifadesiyle; “lifler yagisli havalarda siserek suyu iceri almaz ve soguk gecirmezler. Sicak havalarda ise gozenekleri kapanarak hava sirkulasyonu saglar.” Buna dogal bir yalitim ozelligi vardir diyebiliriz. Bu nedenle geleneksel dokumalari onemli kilan ana...
Derleme Sözlüğünde Dokumacılık Mesleği İ
Journal of Turkish Studies, 2013
The nomadic people in the Middle East used animal tisue and stems in order to protect their bodies from outside effect and started to use angora wool instead of sheep's wool to set up tents in that angora wool is longer and thicker than sheep's wool made nomadic tents first out of angora wools then by using plain weaving technique. Silver fortress which were found in the archaeological excavation in Alacahöyük, sumak and cicim weaving clothes which were found in Gordion and which belonged to phrygions,weawing clothes which were found in the excavation which were carried out in Çatalhöyük which is in Konya and which belonged to Neolithic Age allshow that weaving has improved in Anatolia.With the help of aforementioned weaving clothes, one can take weaving history in Anatolia to 7 th Century BC. The Turks ran acros advanced weaving craft when they came to Anatolia in 1071.Turkish rug and carper weaving started to improve during Seljuq dynasty. Countless carper pieces are predicted to belong to Seljuq dynasty and they are believe to be the oldest in 13 rd ve 14 th century BC. In this study, existent words used for weaving occupation from the dictionary of collected words which are used as public language in Turkey are analyzed;historical and contemporary sources are scanned,words found after analysis are the material names about weaving,utensil and tool names used for weaving ,verbs used for weaving,motives and handworks used for weaving,the titles used for people who weave and the names of colors used for weaving.There are the six subtitles of the study.It is also in this study that if there is any borrowed words in the existing words the origins of these words are analyzed and researched.
2022
Anadolu’da geleneksel bir teknik olan, “Çaput” “Cacala”, “Pala” vb adlarla tanımlanan dokumalar, eskimiş, yırtılmış ya da kullanılmayan kumaşların, ipliklerin veya kıyafetlerin farklı kullanım alanı ile geri kazanılması sonucu meydana gelmektedir. Bu tekstiller şeritler halinde kesilerek ya da ipliklerin sökülerek kullanılmasıyla, atkı ipliği olarak dokumalarda uygulanmaktadır. Günümüzde dokunmasına az da olsa devam edilmektedir. Tekrardan kazanılan ve farklı işlev olarak kullanılan bu tekstiller yer yaygısı, torba, heybe, sedir örtüsü, yatak örtüsü gibi amaçlarla kullanılmaktadır. Günümüzde hızlı tüketim, kullan at bilinci ile Dünya’yı en çok kirleten alanlardan birisi tekstil alanı olarak görülmektedir. Kullanılmayan, eskimiş ya da yırtılmış olan tekstillerin bir dokuma tekniği ile yeniden var olması geleneksel kültürümüzde yer alan bu tekniğin aslında ne kadar çevre dostu olduğunun da göstergesidir. Parça kumaşlardan yeniden lif yaparak dokumak, onları hammadde haline getirip farklı, geleneksel tekniklerde de kullanmak çevre dostu davranışları besleyen bir geleneksel kültür ve bellek kabul edilmelidir. Çalışmanın kapsamı, geleneksel bir dokuma olarak karşımıza çıkan tekniğin incelenmesi ve bu teknik ile birlikte farklı dokuma örgü demeleri ve çeşitli malzemeler kullanarak, kültürel bir ifadenin kişisel, lirik akışı ile sanatsal yaklaşım ve uygulamalarıyla geleneksel olanı güncel olana geri kazanım ve yapısal yaratıcılık bağlamında ilişkilendirmektir. Çalışmadaki amaç; geleneksel tekniğin günümüz dokumalarında yenilikçi yaklaşımlar ile sürdürülebilirliğinin nasıl sağlandığına örnek oluşturarak, ortaya çıkarılan özgün sanatsal çalışmalardaki malzeme ve teknik kullanımı sonucu oluşan görsel etkilerin sanatsal boyutunun tekstil sanatında bir basamak oluşturabileceğini aktarmaktır. Çalışmada; geleneksel değerler sanat alanı ile ilişkilendirilerek, araştırma yöntemlerinden; belgesel tarama yöntemi, yerinde gözlem, fotoğraflarla belgeme, karşılıklı görüşme, eylem (uygulamaya dayalı) araştırması yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; geleneksel teknik, yeni teknikler ile birleştirilerek hem artık malzemenin değerlendirilmesi bağlamında sürdürülebilir geri dönüşüm konusuyla ilişkilendirilmiş, hem de tekstil yüzeyinde oluşan farklı görsel etkiler uyandıran renk, doku, biçim ve formun daha da çeşitlenebilir, gelişebilir ve uyarlanabilir olduğunun sanatsal dokuma uygulamaları ile örnekleri sunulmuştur. Uygulama çalışmalarının, günümüz dünyasında hızlı tüketime, hızlı modaya, kullan at toplumuna karşı, yavaş moda, az tüket, ikinci el güzeldir gibi düşüncelerine farkındalık yaratması ve günümüz tekstil tasarımcıları/sanatçılarına örnek oluşturması hedeflenmektedir.
Ki̇li̇m Dokuma Geleneği̇ni̇n Taki Sanatinda Yorumlanmasi Üzeri̇ne Bi̇r Çalişma
Folklor akademi dergisi, 2020
Anadolu kültüründe önemli bir yeri olan ve bu geleneği nesilden nesile aktaran dokumalar; günümüze kadar işlevselliğiyle varlığını sürdürmüştür. Bu çalışmada, dokuma sanatının bir tekniği olan kilim dokumanın geleneksel formunu koruyarak takıya uygulanış biçimine dair bilgiler verilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın sınırları içerisinde kilim dokuma tekniğinin tanımı ve tarihçesi hakkında bilgi verilerek dokuma sanatçılarının geleneksel dokuma teknikleri ile yapmış olduğu takı koleksiyonlarına yer verilmiştir. Bu amaçla yazılı ve sanal kaynaklar taranarak, saha çalışmasıyla inceleme detaylandırılmıştır. Çalışmanın sonunda kilim dokuma tekniğinin geleneksel formu korunarak yapılmış kişisel çalışmalara yer verilmiştir. Bu çalışma dokuma geleneğinin alanındaki birikimlerin tespit ve değerlendirilmesi açısından önemlidir.
Eski Türk Mitolojisinin Türk Halklarının Dokuma Sanatına Etkisi
Eski Türk Mitolojisinin Türk Halklarının Dokuma Sanatına Etkisi, 2018
Arkeolojik kazılardan da belli olduğu gibi türk halklarının yayıldığı geniş arazide dokumacılık sanatı geniş yayılmıştır. Türk halkları giyim-kuşamda, ev hayatının tüm alanlarında, evin döşenmesinde, sofra kısmında, hatta hayvancılıkda da hayvanların üzerini örtmek için, yeheraltı gibi ve daha bir çok alanda dokuma mamülleri kullanmışlar. Dokumacılığın yarandığı ilk zamanlarda halılar ve giyimkuşam soğuktan korunmak amaçlı hazırlanıyordu. Hatta havsız dokuma mamülü olan palazlar çok geniş kullanım alanına sahip olmuşlar. Şöyle ki, palazlar yalnız sofra kısmında ve ya yere serilmek için değil, giyim gibi de kullanılmıştır. "Came-e t-T ev arix" ese ri nin yazarı F. Reşiddedin İl han lıların yed inci hük mda rı olan Ka zan ha nın eşi Ke re mun ha tu nun ölümünü ve ce se din Teb ri ze geti ril me si ni tas vir ederek böyle ya zıyor: "... Ay akya lın, ba şıa çıq ka dın lar ve erkekler pa laz lara bürüne rek şehir ler den ve köylerden çık mışdılar ve baş la rı na toprak dö ke rek ağlıyor dular" 1. Pa laz dan kıyafet giy mek su fi mes lek li der viş le rin farklı yönlerinden biri ol muş tur. Te sadü fi değ il dir ki, bütün ede biyyat lar da su fi ler pa laz pu ş-pa laz giy en ler ad lan mış lar 2. Azerbaycan hal kı ara sın da bu halılarla ilgili deyimler de ünlüdür. Bu nun en güzel örneği "pa la za bürün, el nen sürün"-deyimidir. Pa laz ın giy im kıs mın da kullanılması hakkında XII asr Azer baycan şai ri Xe qa ni nin şi ir lerin de de söz edilmiştir: "İnce (xerir) ha zır lan mış giy im (ince ipek parça) ve hükmda rın giy diyi müzey en yerine pa laz giyerim ve taş la rın üzerinde otu rarım" .
Dokumaya Dokunamamak, Dokunmanın Altlığını Hazırlayamamak: Dokuma Alanı Fikir Proje Yarışması
Mimarlık, 2018
Antalya Kepez Belediyesi tarafından açılan ve Mart 2018’de sonuçlanan “Dokuma Alanı Fikir Proje Yarışması”, tüm iyi niyetli girişimlere rağmen iki açıdan hayal kırıklığı yaratacak şekilde sonuçlanmıştır. Birincisi, Dokuma Fabrikası gibi Antalya açısından önemli bir endüstri mirası örneği, koruma yaklaşımının katılığı ve fabrikayla yarışma alanı arasında ilişkilerin nasıl kurulabileceği konusundaki muğlaklık gibi handikapların aşılamaması sebebiyle, özgün ve alanıyla bütünleşen bir koruma ve yeniden kullanma uygulamasına zemin hazırlayacak şekilde değerlendirilmemiştir. İkincisi ise, yarışma alanında yer alacak yeni işlevler konusundaki belirsizlik ve özellikle değerlendirme aşamasındaki “minimum yapılaşma” kaygısı sebebiyle, kentsel anlamında kritik bir alan sahip olduğu potansiyeli ile aynı doğrultuda değerlendirilmemiş ve gelecekte kendisine bekleyen daha büyük tehditlerle karşı karşıya bırakılmıştır. Sonuçta, ne dokumaya dokunabilen, ne de dokunmanın altlığını hazırlayabilen fikir projeleri elde edilmiş ve Dokuma Alanı ile yakalanan fırsatlar, her ikisi de “iyi niyetli ama işlevsiz” olmaktan öteye geçemeyen koruma ve planlama yaklaşımlarına feda edilmiştir.
Erdemli̇ Yörük Kadinlarinda El Dokumaciliği Ve Bu Geleneği̇n Turi̇zme Kazandirilmasi
Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi, 2018
Kültür turizmi bir bölgenin var olan değerlerinin tanıtılması bakımından oldukça önemlidir. Erdemli ilçesinin kültür turizmi açısından potansiyel kaynak değerlerinin tespiti ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bölgede yaşayan Yörük kültürünün derin izleri bu bağlamda yol gösterici bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada söz konusu kültürün içinde yaşayan kadınlara ait el dokumalarının tespit edilmesi ve kültür turizmine kazandırılması ve böylelikle bölgenin ekonomik ve sosyo-kültürel kalkınmasına katkı sağlaması için yapılabilecek çalışmalar ele alınmıştır. Değişen yaşamsal ihtiyaçlarla beraber sürekli olarak değişim ve gelişim göstermekte olan dokumalar, sosyal, ekonomik, kültürel ve dini değerlerden etkilenerek ortaya çıkmıştır. Bölgenin geçmişi ve geleceği arasında köprü kuran el üretimi dokumalar, çeşitli biçimlerde değerlendirilerek bölgenin kalkınmasına yardımcı olacaktır. Çalışma, araştırma sahası olarak Erdemli ilçe sınırları içinde bulunan köylerle sınırlandırılmıştır. Çalışma kapsamında ise yalnızca bu bölgedeki Yörük kadınlarının el dokuma ürünleri olarak çadır, halı-kilim-çul, çuval, heybe ve kolan değerlendirilmiştir.
Dokuma Kumaş Yapilarinin Bi̇lgi̇sayarda Tasarimi
DergiPark (Istanbul University), 2006
Bu çalışmada ağırlıkla armürlü kumaşlar olmak üzere dokuma kumaşların bilgisayarda tasarımı incelenmiştir. Çalışmaya esas olan desen proğramı Visual Basic dilinde hazırlanmıştır. Oluşturulan desen programının Türkiyede dokuma eğitimi veren okullarda anlatılan "Dokuma Konstrüksiyonu" derslerinin içerikleri ile uyumlu olmasına özen gösterilmiştir.