Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmen Adaylarının Özetleme Stratejilerini Kullanım Tercihleri ve Metin Dil Bilimsel Bir Özetleme Çalışması (original) (raw)
Related papers
Öz Özetleme, edinilen bilgilerin sınıflandırılmasını sağma işlemi ve mümkün olduğunca az kelimeyle metnin ana ifadesinin ortaya konulma sürecidir. Özetleme çalışmalarıyla beyin; sınıflandırma, analiz, açıklama, değerlendirme ve sonuç gibi bir dizi bilişsel işlem gerçekleştirmektedir. Özetlemede metnin eksiksiz olarak anlaşılması çok önemlidir. Metnin tam olarak anlaşılmasında ise metin dil bilim çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının özetleme stratejilerini kullanım tercihleri incelenmiştir. Araştırma tarama deseninde modellenmiştir. Çalışmadaki veriler Deneme (2009) tarafından geliştirilen 14 maddelik 'Özetleme Stratejileri Ölçeği' kullanılarak elde edilmiş ve ölçeğin Crohach-alfa değeri 0.67 olarak tespit edilmiştir. Araştırma, 2011-2012 eğitim öğretim yılı güz döneminde Gazi Üniversitesi Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan 63'ü kız (%66,3), 32'si (%33,7) erkek olmak üzere toplam 95 öğrenciden alınan verilerden yararlanılarak oluşturulmuştur. Anket aracılığıyla toplanan veriler istatistikî olarak, bağımsız örneklem t testi ve tek faktörlü varyans analizi (Anova) ile anlamlandırılmış ve sonuçlar tablolaştırılmıştır. Sonuç olarak öğretmen adaylarının özellikle kaynak metinde yer alan imge ve düşüncelerin özet metinde yer bulmasını sağlayacak bağlantı ve atıf stratejileri ile eş zamanlı özetleme gibi stratejileri yeterli düzeyde kullanmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda edebiyat öğretmeni adaylarına özetleme eğitimi verilmesi ve bu eğitimin metin dil bilim verileri doğrultusunda gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Anahtar Sözcükler: Özetleme, özetleme stratejileri, metin dil bilim, edebiyat öğretimi Abstract Summation is a process of both enabling the classification of the knowledge obtained and laying the main statement of a text barely by using a few words as soon as possible. By dint of summation works, brain carries out a series of cognitive transactions such as classification, analysis, explanation, assessment and conclusion. Understanding a text precisely has a very important place in summation. However, text linguistics studies have also great importance while understanding a text completely. In this study, summation strategies use preferences of Turkish Language and Literature teacher candidates are examined. The study is modeled in scanning pattern. The data in the study has been obtained by using 'Summation Strategies Scale' consisting of 14 articles, developed by Deneme (2009) and Crohach-alfa value of this scale has been determined as ,67. The study has been composed by benefiting from the data obtained from a total of 95 students 63 (%66,3) of which was female and 32 (%33,7) of which was male who had been studying in Gazi University Turkish Language and Literature Department during fall term of 2011-2012 academic year. The data collected by dint of a survey has gained meaning statistically by independent sample t test and single factoral variance analyzes (Anova) and the results have been tabulated. As a conclusion, it has been determined that teacher candidates didn't use connection and citation strategies enabling the images and ideas in source text to be present at summary text and the strategies
Öğretmen Adaylarının Metin Özetleme Stratejilerini Kullanım Tercihleri
Dil ve Edebiyat Araştırmaları/Journal of Language and Literature Studies, 2020
Bu çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında Almanca (39), İngilizce (16), Özel Eğitim (42) Öğretmenliği bölümü 1. sınıfta okuyan 97 öğretmen adayının özetleme stratejilerini kullanım durumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada tarama modelinden yararlanılmıştır. Deneme (2009) tarafından geliştirilen 14 maddelik "Özetleme Stratejileri Ölçeği" uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, yedinci, birinci, ikinci, on üçüncü, dokuzuncu, onuncu, on birinci ve beşinci maddeler yüksek oranda tercih edilen stratejiler arasındadır. En az kullanılan stratejilerin arasında "Özet boyunca özgün metnin yazarına gönderme yaparım." şeklinde açıklanan strateji olduğu görülmüştür. Az tercih edilen stratejiler arasında "Özet metne konuyla ilgili fikirlerimi de katarım.", "Özgün metni okumaya başlar başlamaz özet metni yazmaya başlarım." stratejileri yer almaktadır. "Özgün metnin ana fikrini özet metnin ilk cümlesinde ifade ederim." stratejisi öğretmen adayları tarafından tercih edilmeyen stratejidir. Öğretmen adaylarının özetleme stratejilerini orta düzeyde tercih ettikleri tespit edilmiştir. Çalışmada cinsiyet değişkenine ilişkin anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. İngilizce ve Almanca öğretmenliği bölümlerindeki öğrencilerde on ikinci ve on üçüncü maddelerde anlamlı farklılık görülmüştür. Yazılı anlatım ya da Türk dili gibi okuma ve yazmaya yönelik derslerde metin özetleme konusu üzerine hem teorik hem de uygulamaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
İngilizce Öğretmen Adaylarının Özetleme Stratejilerini Kullanım Tercihleri
Journal of Language and Linguistic Studies, 2009
Bu arastirma Ingilizce ogretmen adaylarinin ozetleme stratejilerini ne sekilde kullandiklarini belirlemek amaciyla yapilmistir. Arastirma tarama modeli kapsaminda yer alan literatur tarama ve anket teknigi kullanilarak yurutulmustur. Arastirmada Gazi Universitesi, Gazi Egitim Fakultesi, Ingilizce Ogretmenligi Bolumu 2’nci sinifta ogrenim goren 50 ogrenci arastirma kapsamina alinmistir. Arastirmanin sonucuna gore katilimcilarin ozetleme stratejilerine yonelik tercihleri belirlenmis, eksikleri ve zayif noktalari tespit edilmis ve gerekli onerilerde bulunulmustur. Anahtar Kelimeler: Ozet, ozet yazma, ozetleme teknigi, ozetleme stratejileri The aim of this study is to find out the summary writing strategies that teacher trainees of English use while they are writing summaries. Literature review and questionnaire technique were used to realize the aims of the study.Sample of the study is a total of 50 second year students at English Language Teaching department at Gazi University. Usi...
The aim of this study is to find out the tendencies in summarizing strategies of pre-service Turkish teachers. In the study, the survey method was used. The sample of the study consists of 97 senior students studying in the department of Turkish Language as mother tongue at Fatih School of Education in Karadeniz Technical University and Giresun School of Education in Giresun University. 56% percent of the participants are females while 44% are males. As the data collection tool “Summarizing strategy scale”, developed by Deneme (2009) was used. The Cronbach alpha coefficient of the scale was 0,79. In the result of the study it was found that the pre-service teachers are not successful in using summarizing strategy. Among the strategies the teachers use while summary writing are “selection of the authentic text and adding it to the summary”, “before summary, reading the whole text in order to fully understand the authentic text” and “ providing unity of ideas using conjunctions between the sentences in the summary”. Most of the pre-service teachers turned out to be indecisive in some strategies such as “summarizing the details in authentic text during summary writing”, “citing all the examples in authentic text”, “explaining the author‟ side as about the subject in the summary”, “starting to write summary the moment one starts to read the authentic text”. According to these findings, it can be advised that pre-service Turkish language teachers should be given opportunities to practice summarizing skills in undergraduate courses.
Türkçe Öğretmeni̇ Adaylarinin Bi̇lgi̇lendi̇ri̇ci̇ Ve Öyküleyi̇ci̇ Meti̇nleri̇ Özetleme Beceri̇leri̇
Erzincan üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 2015
Bu çalışmada Türkçe öğretmeni adaylarının bilgilendirici ve öyküleyici metinleri özetleme becerilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türkçe öğretmeni adaylarının bilgilendirici ve öyküleyici metinleri özetleme becerileri; düzey, metin türü ve cinsiyete göre incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu yüz Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırma sürecinde çalışma grubuna bir bilgilendirici bir öyküleyici olmak üzere iki metin verilerek bu metinleri özetlemeleri istenmiştir. Nicel bir araştırma olan bu çalışma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın verileri ölçüt temelli bir değerlendirme çizelgesi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Niceliksel verilerin karşılaştırılmasında iki grup arasındaki farkı tespit etmek için Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) kullanılmıştır. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının metin özetleme becerilerinin gerek bilgilendirici gerek öyküleyici metinler için "kabul edilebilir" düzeyde olduğunu; öğretmen adaylarının metin özetleme becerilerinin; cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının bilgilendirici metinleri öyküleyici metinlere kıyasla daha kolay özetledikleri tespit edilmiştir.
Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının yazma eğitimi dersi yetizleme çalışmaları çerçevesinde ortaya koydukları metinleri art ve öngönderim kullanımı açısından incelemektir. Bu amaçla, 2010-2011 öğretim yılında Türkçe öğretmenliği üçüncü sınıf yazma eğitimi dersinde öğrencilere değişik zaman dilimlerinde dört ayrı konuda kompozisyon yazdırılmıştır. Daha sonra ortaya konulan metinlerden incelenmek üzere seçim yapılmıştır. Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği üçüncü sınıf öğrencileri araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Evrenden her bir konudan ayrı olmak üzere random yöntemiyle 12 öğrenci araştırma örneklemi olarak belirlenmiştir. Belirlenen aday öğretmenlerin metinleri seçilerek incelenmek üzere ayrılmıştır. İncelenen metinlerde kullanılan gönderimler türlerine göre belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre Türkçe öğretmen adaylarının yetizleme çalışmalarıyla ortaya koydukları metinlerin adıl kullanımı ile yapılan art gönderimin yeterli sıklığa sahip olduğu; diğer artgönderim türlerine yönelik gönderimlerle ön gönderim bakımından normal seviyede bir kullanımın olduğu görülmüştür. Araştırma sonucuna göre, aday öğretmenlerin ortaya koydukları ürünler 'gönderimler' çerçevesinde düşünüldüğünde metinsellik ölçütleri arasında önemli bir yeri olan bağdaşıklık özelliğine sahip olduğu söylenebilir.
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Atasözleri Kullanımına İlişkin Tutum ve Görüşleri
Gazi Universitesi Gazi Egitim Fakultesi Dergisi, 2012
Bu çalışmada; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının atasözlerini kullanma, tutum ve görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, 2010-2011 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Türkçe öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 355 öğretmen adayına 17 sorudan oluşan anket uygulanmış, veriler SPSS 15.0 programıyla analiz edilerek betimsel istatistik yöntemlerle açıklanmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun atasözlerini günlük hayatlarında çok az ve genellikle arkadaş ortamlarında kullandıkları, atasözü kullanmanın sosyal hayata ve kendilerini doğru bir biçimde ifade etmelerine olumlu etkisini kabul ettikleri, atasözleriyle aile ve arkadaş ortamlarında karşılaştıkları, atasözleri ve deyimler sözlüğünü derslere götürmedikleri ve atasözlerini konuşurken daha sık tercih etikleri anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Atasözü, Atasözü kullanımı, Öğretmen adayları, Tutum ve görüşler. ABSTRACT In this study, it is aimed at determining the ability of using proverbs, attitudes and views of the teacher candidates who are studying in the department of the Turkish teaching at Çanakkale Onsekiz Mart University. For this purpose, a survey which is composed of 17 questions has been applied to 355 teacher candidates in spring semester of the academic year of 2010-11. The datas have been analyzed with descriptive statistical techniques according to the programme of SPSS 15.0. There are several results of the study. Most of the teacher candidates do not use the proverbs frequently in their daily lifes and that usage is generally displayed in a circle of friends. On the other hand, the teacher candidates are aware of the positive effect of using proverbs on
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Oluşturdukları İkna Edici Metinlerin Yapı Açısından İncelenmesi
İkna edici metinler bir konu üzerinde öne sürülen düşüncelerin gerekçeleriyle birlikte anlatılması esasına dayalı bir anlatmadır. İkna edici metin oluşturma süreci, öğrencinin kendi düşüncesini öne sürmesini, kabul etmediği düşünceye karşı mantıklı bir şekilde cevap vermesini gerektirir. Bu süreç öğrencilerin ikna yeteneğinin gelişmesini ve ikna tekniklerini çözümlemesini sağlar. Bu süreci kolaylaştıracak etmenlerin başında ikna edici metin yapısı gelmektedir. İkna edici metin yapısı; giriş, önerme, ana argümanlar, yardımcı argümanlar, karşı önerme ve sonuç olmak üzere 6 birimden oluşmaktadır. Bu çalışmada lisans öğrencilerinin oluşturdukları ikna edici metinlerin, metin yapısı açısından incelenmesi ve ortaya çıkan sorunların betimlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümü'nde öğrenim görmekte olan 40 öğrenci oluşturmuştur. Katılımcıların hepsi lisans 1. sınıf öğrencisidir. Veriler öğrencilerden alınan yazılı anlatımlar vasıtasıyla toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesi, nitel araştırma yöntemlerinden olan içerik analizi tekniği ile yapılmıştır. Bu tekniğin seçilmesindeki iki önemli sebep; toplanan verileri açıklayabilecek kavramlara ulaşmak ve bu verileri daha derin analize tabi tutup, elde edilen verileri açıklayan temaları bulmaktır. Çalışmanın sonucunda, öğretmen adaylarının "önerme" hariç diğer bütün birimlerde sorun yaşadıkları belirlenmiştir.
Ana Dili Eğitimi Dergisi
Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının farklı metin türlerini (öyküleyici/öğretici metin) dinlerken aldıkları notları belirlenen tema ve kodlara göre sınıflandırmak ve bu notları sıklıkları/yaygınlıkları bakımından incelemektir. Doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmanın verileri, 2016-2017 Eğitim Öğretim Yılında Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü üçüncü sınıfta okuyan Türkçe öğretmeni adayı öğrencilerden elde edilmiştir. Toplanan veriler kodlanarak temalara ulaşılmıştır. Öyküleyici metin türü için belirlenen temalar; öykünün yapı unsurlarına ilişkin notlar, öyküdeki iletilerle ilgili notlar, metinden yapılan doğrudan alıntılar, öykünün künyesine ilişkin notlardır. Öğretici metin türü için belirlenen temalar ise; öğretici metnin ana düşüncesi ve konusuna ilişkin notlar, metnin yardımcı düşüncelerine ilişkin notlar, metnin künyesi ile ilgili notlar, metinden yapılan doğrudan alıntılardır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %84,78'inin öykünün yapı unsurlarına; %19,56'sının öyküdeki ileti-iletilere; %43,47'sinin öykünün künyesine ilişkin not aldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin %41,30'unun metinden doğrudan alıntı yaptığı görülmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerden %40,62'sinin öğretici metnin ana düşüncesi ve konusuna ilişkin; %82,81'inin öğretici metnin yardımcı düşüncelerine ilişkin; öğrencilerin tamamının öğretici metnin künyesine ilişkin not aldığı belirlenmiştir. Ayrıca metinde yardımcı düşünce, ana düşünce gibi unsurlar doğrudan verilmediği hâlde öğrencilerin %29,68'inin metnin ana düşüncesi ya da yardımcı düşüncesi olarak doğrudan alıntı yaptığı görülmektedir. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda dinleme becerisinin gelişiminde metin türlerine uygun not alma tekniklerinin kullanılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Türkçe Öğretmen Adaylarının Yetizleme Çalışmalarıyla Oluşturdukları Metinlerde Öngönderim ve Artgönderim Kullanımının Görünümü., 2012
ÖZET: Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının yazma eğitimi dersi yetizleme çalışmaları çerçevesinde ortaya koydukları metinleri art ve öngönderim kullanımı açısından incelemektir. Bu amaçla, 2010-2011 öğretim yılında Türkçe öğretmenliği üçüncü sınıf yazma eğitimi dersinde öğrencilere değişik zaman dilimlerinde dört ayrı konuda kompozisyon yazdırılmıştır. Daha sonra ortaya konulan metinlerden incelenmek üzere seçim yapılmıştır. Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği üçüncü sınıf öğrencileri araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Evrenden her bir konudan ayrı olmak üzere random yöntemiyle 12 öğrenci araştırma örneklemi olarak belirlenmiştir. Belirlenen aday öğretmenlerin metinleri seçilerek incelenmek üzere ayrılmıştır. İncelenen metinlerde kullanılan gönderimler türlerine göre belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre Türkçe öğretmen adaylarının yetizleme çalışmalarıyla ortaya koydukları metinlerin adıl kullanımı ile yapılan art gönderimin yeterli sıklığa sahip olduğu; diğer artgönderim türlerine yönelik gönderimlerle ön gönderim bakımından normal seviyede bir kullanımın olduğu görülmüştür. Araştırma sonucuna göre, aday öğretmenlerin ortaya koydukları ürünler 'gönderimler' çerçevesinde düşünüldüğünde metinsellik ölçütleri arasında önemli bir yeri olan bağdaşıklık özelliğine sahip olduğu söylenebilir. ABSTRACT: The purpose of this study is to examine of the written texts in terms of the usage of the anaphora and cataphore of the Turkish teacher candidates in the written texts that they created. For this purpose, was asked from student teachers some writing compositions, at different periods and four separate topics in the lesson of writing training in the 2010-2011 academic years. Then, was made the selection of texts for review. Later, the compositions were examined. The population of study is the third-grade students in Erciyes University Faculty of Education Department of Turkish Education. 12 student teachers were determined via purpose-random sampling method in the population. The texts of candidate teachers in the sample were chosen by way of random method from the inside total composition papers. The submissions (anaphora and cataphora) determined according to the types from the texts. According to results of the investigation, The submissions (anaphora and cataphora) is capable of them correspond with the framework In the products of student teachers and the compositions have partly relevant to the criterions text.