Türkiye'de Toplumsal Modernite Çalışmaları Kadın Hareketleri Kapsamında Nezihe Muhiddin İncelemesi (original) (raw)

1. Uluslararası Karaelmas Disiplinlerarası Sosyal Bilimler Kongresi, 2023

Abstract

19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başları tüm dünyada ülkelerin savaşı ve etnik kimliklerin milli mücadelesinde önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Osmanlı Devleti de bu dönemde siyasi ve ekonomik gücünde kayıplar yaşamış, girdiği savaşlar sonucunda topraklarını kaybederek Batılı emperyalist güçlerin elde etmeye başladığı imtiyazlarla, ülke içindeki toplumsal yapılara ve eğitim kurumlarına sirayet etmesiyle sonuçlanan bir sürece sürüklenmiştir. Bu dönemde gerçekleşen savaşlar sonucunda erkeğin, demografik yapıdaki nüfus ve toplumsal dinamizmdeki nüfuzunda bir güçsüzleşmeyi ve Türk Kadınının ise “vefakâr eş” ve “kutsal anne” rolünde önemli bir ivme yaşanmış; Türk kadının toplumsallaşma ve liderlik özelliği gözler önüne serilmeye başlamıştır. Cumhuriyet rejimine geçişle birlikte ise, modernizm politikalarında yasallaşan kadın özgürlük ve hürriyeti, kadın hakları çalışmalarına ivme ve hız kazandırmıştır. Cumhuriyet henüz ilan edilmeden önce Nezihe Muhiddin liderliğinde bir araya gelen aydın kadınlar, modernleşme çalışmaları çerçevesinde “Kadınlar Şurası”nın kurulmasını sağlamışlardır. Bu kurgunun beraberinde ise, kadınların gerek toplumsal gerekse de siyasi arenada kendine özgürce alan bularak çalışmalara katkı sağlaması amacıyla “Kadınlar Halk Fırkası” kurulmuştur. Kadın hareketlerinde örgütlenme ve stratejik bir yapılanma sonucunda başarıyı hedefleme misyonunu yansıtan bu atılımlarla, Türk kadının sadece siyasi bir başarı yakalama mücadelesi hedeflenmiş olmayıp; eğitim hakkının da gelişen bir zemine oturtulması amaçlanmıştır. Nitekim Nezihe Muhiddin önderliğinde çalışmalarını teorik ve pratik olarak sürdüren bu aydın kadınlar, Türk Kadınlar Birliği üzerinden kadının seçme ve seçilme hakkını meclise taşıyarak, Türk kadınının bu ayrıcalığa sahip olmasını, birçok Batılı ülkeden önce sağlamışlardır. Bu çalışmanın amacı; Türk kadının hak ettiği söz sahibi olma ve aydın bir gelecekte yer edinme farkındalığı ve toplumsal katkı dinamizmini hedefleyen çalışmalar minvalinde, aydın bir Türk kadını olan Nezihe Muhiddin’in uğraş ve katkılarını ele alarak, tarihsel araştırma yöntemiyle inceleme üzerinedir.

Caner Yazıcıoğlu hasn't uploaded this thesis chapter.

Let Caner know you want this thesis chapter to be uploaded.

Ask for this thesis chapter to be uploaded.