Varlık Dergisinde Tercüme ve Tercüme Tenkidi Üzerine Yazılar (original) (raw)

Varlık Dergisi'nin İlk 500 Sayısında Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimine Yönelik Eleştiriler

Varlık Dergisi 1177. Sayı, 2005

Milli Eğitim Programımızda, bugün olduğu gibi geçmişte de değişik düzenlemeler yapılmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra Türk Dili ve Edebiyatı dersi eğitim programındaki bu düzenlemeler, dönemin edebiyat çevrelerinde değerlendirilmiş; gazete ve dergilerde değişik görüş ve önerilerde bulunulmuştur. 1933’ten bugüne kadar aralıksız çıkan; Nurullah Ataç, Orhan Veli, Cahit Sıtkı, Sait Faik gibi dönemin önde gelen edebiyatçılarına sayfalarında yer veren “Varlık” da, Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin içerik ve işleyişine yönelik değerlendirmeleri yansıtan önemli kaynaklardandır.

Türkiye’de Yapılan Metin Tenkidi Araştırmaları Kaynakçası ve Değerlendirilmesi

Trabzon İlahiyat Dergisi, 2024

Hadiste metin tenkidi konusu güncelliğini korumakta, ülkemizde ve İslam dünyasında bu sahada yapılan akademik çalışmalar hızla artmakta ve bu sebeple bu çalışmaların takibi zorlaşmaktadır. Bu makalenin amacı hadis sahasında metin tenkidine dair bugüne kadar hazırlanmış olan akademik nitelikli makale, tez ve kitapların bir listesini sunmak ve genel bir değerlendirmesini yapmaktır. Tespitimize göre metin tenkidi konusunda toplam 341 çalışma yapılmış olup bunların 194’ü makale, 35’i doktora tezi, 52’si yüksek lisans tezi ve 60’ı kitaptır. Çalışmamızda bu eserler birincil seviyede şu ana başlıklara göre tasnif edilmiştir: Günümüzde Yapılan Metin Tenkitleri, Genel ve Teorik Konular, Metin Tenkidinin Kıstasları, Muhaddislerin Geçmişteki Metin Tenkidi Tatbikatı, Metin Tenkidinin Öncülleri, Metin Tenkidinin Sorunları, Ravi Tasarrufları, Metin Tenkidiyle İlgili Diğer Konular. Metin tenkidi çalışmalarının bu ana başlıklara göre dağılımına bakıldığında en fazla çalışmanın “Günümüzde Yapılan Metin Tenkitleri” başlığında olduğu görülmektedir. Kanaatimizce bu dağılımda daha fazla öncelik hak eden bazı konular arka planda kalmıştır. Zira ravi tasarrufları, metin tenkidinin sorunları, öncülleri, kıstasları ve genel mahiyeti gibi meseleler hakkında yeterli seviyede araştırma yapılarak güçlü bir teorik ve metodolojik zemin hazırlanmadan metin tenkidine yönelinmesi isabetli sonuçlar alınmasını zorlaştıracaktır. Ayrıca, muhaddislerin metin tenkidi tatbikatı konusunun da yine teorik arka plan çalışmaları yapıldıktan sonra daha fazla incelenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

Varlık Dergisinin 400-500 Sayılarının Edebi Yönden İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi)

Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, 2004

Bir ülkenin sanat ve kültür hayatında dergiler, en önemli malzemelerdendir. Dergilerde ele alınan konular, ülkedeki edebi ve sosyal durumun yansımalarıdır. Bu çalışma, derginin 400. sayısından 500. sayısına kadarki yazıları kapsamaktadır. Bu da 1 Kasım 1953 ile 15 Nisan 1959 yıllarını içerir. Derginin 400-500 sayıları, öncelikle okunarak ilgili bölümler belirlenmiş; yazılar fişleme metodu kullanılarak konularına göre ayrılmıştır. Sınıflandırmalardan yola çıkarak derginin edebi anlayışı hakkında kanaate varılmıştır. Bu incelemeye göre dergideki edebi konular, 11 ana bölümde incelenmiştir. Öncelikle, bu dönem yerli ve yabancı yazarlarının edebiyat ve sanat hakkındaki görüşlerine yer verilmiştir. Türk edebiyatına şekil veren edebiyat tartışmaları; bu dönem edebiyatçılarının şiir, roman, hikaye, tiyatro ve eleştiri ve dil hakkındaki düşünceleri; bize dünya edebiyatını tanıtan çeviri çalışmaları ve dergide tahlil edilen yerli ve yabancı edebiyatçılarla eserleri daha sonraki ana bölümlerdir. Çalışmada, Kasım 1953 ile Nisan 1959 yılları arasındaki sürede Türk edebiyatının içinde bulunduğu durumun Varlık dergisindeki yansımaları saptanmıştır.

Varlık Dergisi / The Varlık / FIRAT KARAGÜLLE

Cumhuriyet sonrası kültür hayatı üzerine yapılacak bir araştırma için başvurulacak temel kaynaklardan birisi hiç kuşkusuz Varlık dergisidir. 1933 yılında yayın hayatına başlayan dergi, alanında, o yıllardan günümüze kadar aralıksız olarak yayımlanan tek süreli yayın olma özelliğine sahiptir. Bu gözle değerlendirildiğinde derginin, geçmişten günümüze kültürel, siyasal, toplumsal çizgide önemli bir fonksiyona sahip olduğu aşikardır. Farklı kuşakları besleyen derginin değişen siyasal ve kültürel konjonktürle de ilintili olarak rağbet oranı, süreç içinde farklılık göstermekle birlikte, her zaman dikkate değer niteliktedir. Dolayısıyla bu yazımızda derginin çıkış tarihi olan 15 Temmuz 1933'ten Temmuz 2005 tarihine kadar yayınlanmış bulunan sayıları üzerinde geniş bir tarama yaparak dergiyi biçim ve içerik bakımından tanıtmakla birlikte onun kültür hayatımızdaki önemini de belirlemeye çalıştık.

Türkiye'de Çeviribilim Araştırmalarında Öz Yazımı

Çeviribilimde Araştırma ve Yayın Sorunları, 2021

TÜRKİYE’DE ÇEVİRİBİLİM ARAŞTIRMALARINDA ÖZ YAZIMI Öz Çeviribilim araştırmaları Türkiye’de çeviribilim dergileri dışında sosyal bilim ve eğitim gibi farklı alanlardaki dergilerde de yayınlanmıştır. Bunlar incelendiğinde öz yazımında Türkçede ve İngilizcede farklı yazım alışkanlıkları olduğu göze çarpmaktadır. Bu farklılıklar nelerdir? Bugüne kadar Türkçede bilim dili nasıl ilerlemiştir ve bu bilim dilinin İngilizceye çevirisi beklentileri ne derecede karşılamaktadır? Bu çalışma ile araştırmaların öz yazımında dergi alanına ve yayınlanma yılına göre ne tür değişikliklerin olduğunun gözlemlenmesi ve çeviri özlerin incelenmesi hedeflenmiştir. Nitel araştırma deseni içerisinde betimleyici analiz yöntemiyle Türkiye’de yayınlanan çeviribilim dergileri ve araştırmacılarına, akademik araştırmalarda öz yazımı ile ilgili Türkiye gelenekleri ve geleceği ile ilgili önemli bilgiler sağlanması amaçlanmıştır. Hacettepe Üniversitesi Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi ve İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi’nde yayınlanmış 220 adet çeviribilim makalesi ile farklı alan dergilerinde yayınlanan 29 adet çeviribilim makalesi, öz yazımı açısından, Avrupa Bilim Editörleri Derneği tarafından hazırlanan İngilizce yazım kılavuzuna göre Maxqda veri analiz programında incelenmiştir. 1991-2019 yılları arası Çeviribilim makalelerini kapsayan örneklem, orantısız ölçeklemede kolayda örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. İncelemede 1991-1999 yılları arasında 42 makalede herhangi bir öz bulunmadığı görülmüştür. 1999-2000 yıllarında ise İngilizce makaleye Türkçe öz, Türkçe makaleye İngilizce öz yazıldığı, 2001 yılından sonra ise büyük oranda 2. dilde öz (İngilizce/Fransızca/Almanca dillerinden biri) ve Türkçe öz yazıldığı gözlemlenmiştir. Makalelerin Türkçe öz bölümünde geçmiş zaman dil kullanımından ziyade edilgen geniş zaman dil kullanımının hâkim olduğu, bulgular ve yöntem kısımlarına Türkçe özlerde detaylı yer verilmediği gözlemlenmiştir. Bu durumun çalışmaların uluslararası alandaki görünürlüğünü azaltan bir durum olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle de İngilizce çevirileri için Avrupa Bilim Editörleri Derneği kılavuzunun dikkate alınması çalışmaların geleceği açısından önem arz etmektedir. Anahtar sözcükler: akademik araştırmalar, çeviribilim, bilimsel dergiler, öz yazımı, EASE kılavuzu Abstract Writing in Translation Studies Researches in Turkey Abstract In Turkey, translation studies researches have not only been published in translation studies journals but also in different fields like social sciences and education. With the analysis, it stands out that there are different writing habits in Turkish and English. What are these differences? How has Turkish science discourse proceeded so far and to what extend do these discourses’ translations into English satisfy the expectations? We aimed to observe what kind of differences occur in abstract writing according to the field of journals and publication years and analyze the translated abstracts. Our target was to gather significant information about the habitus of Turkish researchers and the future of abstract writing in academic researches published in translation studies journals in Turkey, with a descriptive analysis method in a qualitative research pattern. We have analyzed 220 translation studies articles published in Hacettepe University Journal of Translation Studies and İstanbul University Translation Studies Journal and 29 translation studies articles published in different fields of journals, by using Maxqda data analysis program, in terms of abstract writing, in comparison with European Association of Science Editors Guidelines for Authors and Translators of Scientific Articles. The sampling which was inclusive of translation studies articles between the years 1991-2019 was obtained by convenience sampling in disproportionate scaling. Within the analysis we found out that there had been no abstract in 42 articles between the years 1991- 1999. During the years 1999-2000, the articles in English had Turkish abstracts and articles in Turkish had English abstracts. After 2001 there, substantially, had been a second abstract in different language (English / French / German) beside Turkish abstract. We found out that in Turkish abstracts usage of passive present tenses rather than past tenses was dominant and there was not detailed information about methods and results parts of the abstracts. It is believed that it is an occasion which can decrease the level of international visibility. Therefore, it is crucial to reckon with European Association of Science Editors Guidelines for Authors and Translators of Scientific Articles for the English translations of these researches. Keywords: academic researches, translation studies, scientific journals, abstract writing, EASE guidelines

Türk Dili ve Edebiyatı Eğitim Programlarına Yönelik Varlık Dergisinde Çıkan Yazılar: (1933-1960)

Milli Eğitim Dergisi, 2006

Cumhuriyetin ilanından sonra Türk dili ve edebiyatı eğitim programlarında yapılan düzenlemeler, dönemin edebiyat çevrelerinde de değerlendirilmiş; gazete ve dergilerde değişik görüş ve önerilerde bulunulmuştur. Bu açıdan Varlık, 1933’ten bugüne aralıksız çıktığı için ve Nurullah Ataç, Orhan Veli, Cahit Sıtkı ve Sait Faik gibi dönemin önde gelen edebiyatçılarına sayfalarında yer verdiğinden, Cumhuriyetin ilanından bugüne, Türk dili ve edebiyatı eğitiminin içerik ve işleyişine yönelik değerlendirmeleri yansıtan önemli edebî kaynaklardandır. Araştırma sonunda; 1933-1960 yılları arasında Varlık’ta yazıları çıkan yazarların Türk dili ve edebiyatı eğitim programlarında yapılan düzenlemelerle ilgili düşünceleri, olumlu veya olumsuz eleştirileri ortaya konacak; bu görüş ve önerilerin yeni Türk dili ve edebiyatı eğitim programlarına katkıları tartışılacaktır. Anahtar Sözcükler: Varlık Dergisi, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitim Programı, 1933-1960