Nusaybi̇n’İn Fi̇zi̇ki̇ Coğrafya Özelli̇kleri̇ (original) (raw)
Related papers
Nusaybin: Bir Sınır Şehrinin Mekânsal Gelişimi
Coğrafya Dergisi / Journal of Geography, 2022
ÖZ Türkiye-Suriye Sınırı, yakınında bulunan yerleşmeleri başta ekonomik, sosyal ve morfolojik olmak üzere birçok bakımdan etkilemiştir. Sınırın Türkiye tarafında yer alan Nusaybin, Kilis, Ceylanpınar, Akçakale ve Karkamış bu şehirlerden birkaçıdır. Bu çalışmanın konusunu oluşturan Nusaybin, kendine has morfolojik yapısıyla diğer sınır şehirlerinden ayrılmaktadır. Sınır, Türkiye ve Suriye’nin egemenlik alanını belirlemekle kalmamış; güney, güneybatı ve güneydoğu istikametlerinde şehrin mekânsal gelişimini sınırlamıştır. Bu çalışma, Cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte bir sınır kasabasına dönüşen Nusaybin’in mekânsal gelişimini konu edinmektedir. Şehrin son yüzyılda yaşadığı şehirleşme ve mekânsal gelişim süreci, şehir coğrafyası perspektifiyle ele alınmıştır. Çalışmada Nusaybin’in şehirleşme ve mekânsal gelişimini etkileyen coğrafi faktörler incelenmiştir. Özellikle Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye-Suriye Sınırı’nın şehrin morfolojik görünümü ve şehir içi mekân kullanımı üzerindeki etkilerine temas edilmiştir. Ayrıca son yıllarda şehirde yaşanan kentsel dönüşüm faaliyetlerinin, mekânsal gelişime olan etkisinden bahsedilmiştir. Bu bağlamda tarihi kayıtlar, fotoğraflar, uydu görüntüleri, topografya haritaları, imar planları, istatiksel veriler ve konuyla ilgili yapılmış çalışmalardan istifade edilmiştir. Söz konusu veriler, arazi çalışmalarıyla desteklenmiştir. Anahtar kelimeler: Nusaybin, Sınır, Mekânsal Gelişim ABSTRACT The border between Turkey and Syria has affected the nearby settlements in many ways, primarily in economic, social, and morphological terms. Nusaybin, Kilis, Ceylanpınar, Akçakale, and Karkamış are a few of the cities located on the Turkish side of the border. As the subject of this study, however, Nusaybin differs from other border cities with its unique morphological structure. The border defines Turkey and Syria’s sovereign areas and has shaped the spatial development of Nusaybin city in the south, southwest, and southeast. This study deals with the spatial development of Nusaybin, which turned into a border town with the foundation of the Republic of Turkey. The study evaluates the geographical factors that have affected Nusaybin’s urbanization and spatial evolution, and mainly analyzes the effects the border between Turkey and Syria have had on Nusaybin’s morphological landscape and urban land use from 1923 to the present. The study also talks about the effects urban transformations have had on spatial development and population growth, using historical records, photographs, satellite images, topographical maps, urban plans, statistical data, and studies on the subject in this context. These data have additionally been supported by field data. Keywords: Nusaybin, border, spatial development
Nusaybin'de Şehirleşme ve Mekânsal Gelişim
Nusaybin'de Şehirleşme ve Mekânsal Gelişim , 2021
Şehirler, tarihi süreçte yaşanan farklı siyasi ve kültürel şartlara uyum sağlayarak gelişen ve değişen beşerî yapılardır. Tarihin ilk dönemlerinden günümüze kadar çeşitli koşullar altında değişen ve gelişen şehirlerden biri de Nusaybin’dir. Nusaybin, nüfus özellikleri bakımından orta ölçekli bir yerleşme olmasına karşın, bulunduğu konum ve morfolojik yapısı itibariyle önemli bir şehirdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alan şehir, idari olarak Mardin iline bağlı Nusaybin ilçesinin idari merkezidir. Bir sınır şehri olan Nusaybin, 2020 yılında 86.780 kişilik nüfusuyla bölgenin önemli merkezlerinden biridir. Şehrin bulunduğu ilçenin doğusunda Şırnak, kuzeyinde Midyat, batısında Artuklu (Mardin merkez ilçesi) ile Ömerli ilçeleri ve güneyinde Suriye sınırı bulunur. Mardin il merkezine olan uzaklığı 50 km ve yüzölçümü ise 952 hektardır. “Nusaybin’de Şehirleşme ve Mekânsal Gelişim” başlığını taşıyan bu tez, Cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte bir sınır kasabasına dönüşen Nusaybin’in şehirsel coğrafya özelliklerini konu edinmektedir. Şehrin tarihi süreçte yaşadığı şehirleşme ve mekânsal gelişim süreci, şehir coğrafyası perspektifiyle ele alınmıştır. Çalışmada Nusaybin’in şehirleşme ve mekânsal gelişimini etkileyen coğrafi faktörler incelenmiştir. Nüfusun şehirleşme ve mekânsal gelişime etkisi üzerinde durulmuştur. Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye-Suriye Sınırı’nın şehrin morfolojik görünümü ve şehir içi mekân kullanımı üzerindeki etkilerine temas edilmiştir. Özellikle son yıllarda şehirde yaşanan kentsel dönüşüm faaliyetlerinin, mekânsal gelişime olan etkisinden bahsedilmiştir. Nusaybin’in şehirsel fonksiyonları ve bölgedeki merkezi rolüne temas edilmiş, şehrin genel coğrafi sorunlarına çözüm üretilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, şehrin değişen tarihi ve coğrafi şartlara nasıl uyum sağlayarak günümüze kadar geldiğini araştırmaktır. Bu bağlamda tarihi kayıtlar, fotoğraflar, uydu görüntüleri, topografya haritaları, imar planları, istatiksel veriler ve konuyla ilgili yapılmış çalışmalardan istifade edilmiştir. Söz konusu veriler, arazi çalışmalarıyla desteklenmiştir.
Journal of History School
Bu çalışmada, Denizli ili idari sınırları içinde yer alan Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinin sahip olduğu fiziki coğrafya özelliklerinin yerleşmeye olan etkileri ele alınmıştır. Yerleşim alanlarının seçiminde etkili olan ve yerleşimin sınırlarını çizen en önemli faktör, fiziki coğrafya unsurlarıdır. Bu unsurlar içinde yer alan jeolojik ve jeomorfolojik, edafik, klimatik, hidrografik, biyocorafik faktörler sürdürülebilir şehirleşmenin temelini oluşturmaktadır. 2018 yılı itibarıyla Denizli ilindeki nüfusun %62 'sinin yaşadığı merkez ilçelerdeki yerleşimin dağılışında fiziki coğrafya unsurları yönlendirici olmuştur. Denizli Ovası üzerine kurulup çevreye doğru genişleyen Merkezefendi ve Pamukkale yerleşmeleri bulundukları bölgenin uygun iklim koşulları, zengin su kaynakları ve verimli toprak özelliklerinin avantajlarını kullanarak büyüyüp, gelişmiştir. Çalışmada ilçelere ait veriler kamu kurumlarından temin edilmiş, elde edilen bu veriler CBS ortamında haritalanmış, saha araştırılması yapılarak fiziki coğrafyanın yerleşmelere etkileri değerlendirilmiştir.
Yazir Fayinin (Konya) Neo-Tektoni̇k Özelli̇kleri̇
Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 2003
Konya havzasını batıdan sınırlayan Konya fay zonunun doğusundaki Yazır fayı (YAF), toplam uzunluğu 10 km ye varan, kademeli olarak sıralanmış ve farklı uzunluklardaki bölümlerden oluşmuş bir faydır. KKD-GGB gidişli Yazır fayı (YAF), yörede yüzeyleyen Miyosen-Pliyosen yaşlı gölsel kireçtaşları ile Kuvaterner yaşlı karasal kırıntılılardan yapılı havza çökellerini kesmektedir. Konya merkeze bağlı Parsana ve Yazır mahalleleri arasındaki taş ocağı yarmalarında, YAF gölsel kireçtaşları ile havza çökellerini yan yana getirmiş ve bu faylanma ile gölsel kireçtaşları göreli olarak yükselirken, Kuvaterner yaşlı çökelleri çökmüştür. YAF, 3 km doğusundaki Çiftlikbaşı fayı ile, Konya havzası içinde üçgen geometrili küçük bir graben yapısı oluşturmuştur. Parsana ile Yazır mahalleri arasında YAF, yaklaşık düşeye yakın eğimli ve KKD-GGB yönelimlidir. Kayma çizikleri fayın çok az sağ yönlü doğrultu atıma sahip, düşeye yakın doğuya eğimli bir normal fay karakterinde olduğunu belgeler. Yüzey verilerine...
Harran ilahiyat dergisi, 2022
The Turkish Islamic literature is quite rich in terms of both its form and content. The source of this wealth includes many elements that were introduced to it after accepting Islam, such as the Arabic and Persian literature or culture. Geographical elements and the names of geographical locations, along with religious-sufistic elements, assume a significant place among these sources. As the Ottoman Empire ruled over three continents, geographical information and the names of geographical locations were often used in literary works, not only in poetry but also in prose, and they are still used today. Geographical place names, which poets use to make what they want to tell their audience more memorable and their intended message more powerful, appear in poetry in terms of their various aspects, such as the distance of places from each other, the unique characteristics of continents, regions or cities, along with issues, people or underground resources that are prominent in such places. In addition, poets used the names of many geographical locations in their poetry for six centuries, based on such major events as expeditions, conquests, besides commercial and political relations of the Ottoman Empire with other states. Baba Raḥīm Mashrab, whose real name is ʿAbd al-Raḥīm, is often known by various pseudonyms, such as Mashrab, Raḥīm Baba, Baba Raḥīm and Dīvāna Mashrab. He is one of the Sūfi poets who lived in the Chagatai Turkish period of Turkistān literature. The period in which he lived, the first half of the 17th century and the early 18th century (1640-1711 A.D.), is known as "the Period of Decline and Collapse" by some language history researchers or as "the Post-Classical Period" by others. During this period, which could be described as the latest period of Chagatai Turkish, poets wrote poems under the influence of ʿAlī Shīr Nawāʾī, who is often considered as the father of Chagatai Turkish. It is possible to say that Baba Raḥīm Mashrab was also influenced by ʿAlī Shīr Nawāʾī. However, he differed from ʿAlī Shīr Nawāʾī not only because Mashrab had a unique style and recited his poems in a state of ecstasy, but also because he had a distinctive lifestyle which was offered by his ṣūfī character and brought him widespread fame among people; he was more famous than his contemporaries. This study consists of an introduction, followed by sections addressing Baba Raḥīm Mashrab's life and providing an analysis of the geographical place names identified in the poems in his, and it ends with a conclusion. The introduction provides the reader with some concise information about the focus of the study. Following this section, general information about Mashrab's life is provided, and the main focus of the article is introduced. The names of geographical locations identified in Baba Raḥīm Mashrab's poetry are explained in broad terms, and poetry samples are provided. The analysis revealed that Baba Raḥīm Mashrab frequently used the names of geographical locations in the region where he lived, which is called " Turkistān " in his poetry. The poet's emotional state was directly or indirectly affected by the events that he personally experienced in such places as Nemengān, Balkh, Badakhshān, Tashkent, along with their general characteristics or names and the events that happened there. His poetry also captured such elements. In addition to the names of geographical locations in Turkistān, Mashrab also used the names of geographical locations in the Arab region, which has religious significance, and although less frequently, he included those from the Anatolian region. The conclusion discusses the findings of the study.
Tarihi Süreç İçerisinde Nusaybin Medresesinin Bölge Kültürüne Katkıları
Nusaybin tarihi süreç içerisinde uzun geçm işe sahip bir yerleşi m merkezidir. Milattan sonra 400' lü yıllardan itibaren önemli bir eğitim ve kültür merkezi ol muştur. Bınanın önemi o devirde yunan felsefesi ve Wihiyatının tetkik edi ldiği bir yer olmasından kaynaklanmaktadır. 1 Teb l iğ imizde M. S. 400'1!1 yıll ardan itibaren N usaybin' in bir eğitim ve ki.iltür merkezi o l uşuna açıkl ık kazandıracağız. Nusaybin'de kurulan medresesinin bölge kültürünün şekillenmesindeki rolü üzerinde duracağız. Ancak öncelikle o dönemde revaçta olan "Helenistik Felsefe" üzerinde durmamız konunun an l aşl'l m asına katkı sağlayacaktır.
Bölgesel Coğrafya Serüveni̇nde Yanilgilar
2016
Cografi olarak bolge; Bir kentin veya toprak parcasinin, bilincli bir belgeleme yoneltisinin sonucu olarak, isleyim, tarim, konut, yonetim, tecim vb. islevleri icin, duzen tasarimda ayrilmis alanlardan her biridir. Bir toprak parcasinin, dogal ozellikleri, nufus yapisi, kaynaklari, cikarlari acisindan turdeslik gosteren, bir butun olarak tasarlanmasinda yarar gorulen bolumudur. Sinirlandirilmis toprak parcasidir. Bolge turleri, bilimlere gore degiskenlik gosterir. Cografyacilar, Tarihciler, Sosyologlar, Matematikciler, Ekonomistler, Planlamacilar, Idareciler, Egitimciler ve bunun gibi cok fazla sayida bilim ve hizmet adami tarafindan bolge kavrami kullanilir ve her birinin bolge anlayisi farklidir. Cografi bolgeler olarak, dogal ve beseri bolgelerin tumunun birbirleriyle butunluk arz ettigi bolge demektir ve degil Turkiye’de, yeryuzunde bile boyle bir toprak parcasinin varligi dusunulemez. Dolaysiyla cografi bolge tamamen hayal urunudur. En fazla bir veya iki alt birimi bir arada go...
Hayber Geçi̇di̇’Ni̇n Tari̇hi̇ Coğrafyasi Üzeri̇ne Bazi Notlar
Türk Dünyası Araştırmaları, 2020
Türkistan ve Hint Alt Kıtası'nı birbirine bağlayan ve Sefid Kûh (Sepin Gar) sıradağlarında yer alan Hayber Geçidi; askerî, ticarî ve kültürel açılardan stratejik bir öneme sahiptir. Türk tarihi açısından da ayrı bir ehemmiyete sahip olan Hayber Geçidi, XIX. yüzyılda İngiliz Hindistan'ı ile Afganlar arasında sınır olmuş ve bu sebeple İngilizler, bölgeye dair yaptığı araştırmalarda zengin bilgiler vermişlerdir. Bu çalışmada Türkistan'ın güneye açılan boğazlarından biri olan Hayber Geçidi'nin kısa tarihi, içinde Sefid Kuh'un da bulunduğu fiziki coğrafyası ve önemli yerleri, tarihî coğrafya metoduyla verilmeye çalışılmıştır.