Hemşirelerde Dijital Okuryazarlık Düzeyinin Bazı Demografik Özellikler ve Çalışma Statüsüne Göre Farklılaşma Durumu (original) (raw)

Hemşirelik Öğrencilerinde E-Sağlık Okuryazarlığı ve Siberkondri İlişkisi

Üniversite araştırmaları dergisi, 2023

İnternete erişim kolaylığı ve çevrimiçi sağlık bilgisi arama davranışı e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri kavramlarını gündeme getirmiştir. Bu araştırma hemşirelik öğrencilerinde e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri ilişkisini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı türde olan araştırmanın örneklemini bir devlet üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü'n de öğrenim gören 202 öğrenci oluşturmuştur. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (E-SOÖ), Siberkondri Ciddiyet Ölçeği (SCÖ) dijital platform aracılığı ile uygulanmıştır. Veriler SPSS 21 paket programı ile analiz edilmiştir. Veri analizinde yüzdelik, ortalama, standart sapma, Independent Samples T Testi, One Way ANOVA ve regresyon analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin %77,7'sinin kadın, %45'inin ikinci sınıf, %40,1'inin günlük 3-4 saat internet kullandığı, %98,5'inin sosyal medya hesabına sahip olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin %55'i sağlığı hakkında karar vermede internetin "yararlı" olduğunu, %62,9'u internetteki sağlık kaynaklarına ulaşmanın "önemli" olduğunu bildirmiştir. Öğrencilerin E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği toplam puanı 28,86 (±4,09), Siberkondri Ciddiyet Ölçeği toplam puanı 81,35 (±18,20) olarak bulunmuştur. Her iki ölçek puan ortalamalarının cinsiyet, sınıf düzeyi, günlük internet kullanma süresi özelliklerine göre anlamlı farklılaşmadığı saptanmıştır (p>0,05). E-sağlık okuryazarlığının, aşırılık alt boyutunu %7,1 oranında açıkladığı belirlenmiştir (p=0,000). Öğrencilerin e-sağlık okuryazarlıklarının ve siberkondri düzeylerinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. E sağlık okuryazarlığının siberkondri üzerine etkisi bulunmazken, internette tekrarlanan sağlık bilgilerini aramayı temsil eden aşırılık alt boyutu üzerine etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Web Destekli Bilgi Okuryazarlığı Eğitiminin Etkinliğinin Belirlenmesi: Hemşirelik Öğrencileri Üzerinde Randomize Olmayan Kontrollü Çalışma

Türk Kütüphaneciliği, 2024

Amaç: Bu çalışma ile hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin belirlenmesi ve web uygulamalarıyla desteklenen bir öğretim programının öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisinin test edilmesi amaçlandı. Yöntem: Çalışma, bir devlet üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim gören 3. sınıf öğrencileri üzerinde randomize olmayan kontrollü çalışma deseninde yürütüldü. Deney grubunda yer alan öğrencilere (n=38) araştırmacılar tarafından hazırlanan öğretim programı web üzerinden uygulamalar eşliğinde 14 haftalık bilgi okuryazarlığı eğitimi verildi. Kontrol grubunda yer alan öğrencilere (n=38) ise bu eğitim verilmedi. Ön test ve son test için veri toplama aracı olarak Tanıtıcı Bilgi Formu ve Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizi SPSS 21 içerisinde Ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, Paired T testi, karma desen ANOVA, Cohen’s d etki büyüklüğü ve Parsiyel eta kare kullanılarak yapıldı. Bulgular: Araştırma sonucunda öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği son test puan ortalamaları açısından deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu (p<0,05), deney grubunun son test puan ortalamasının (3,92±0,50) kontrol grubundan (3,46±0,52) yüksek olduğu tespit edildi. Gruplar arası farkın Cohen’s d etki büyüklüğünün Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği (d=0,901 p<0,05) ile “Etik ve Yasal Konular” (d=0,930 p<0,05) ve “Bilme” (d=1,102 p<0,05) alt boyutlarında “kuvvetli” etki büyüklüğüne; “Erişim” (d=0,810 p<0,05) ve “Değerlendirme” (d=0,644 p<0,05) alt boyutlarında “orta” etki büyüklüğüne; “Kullanma” (d=0,43 p>0,05) alt boyutunda ise “zayıf ” etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlendi. Sonuç: Web uygulamalarıyla desteklenen bilgi okuryazarlığı eğitiminin hemşirelik bölümü öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeyleri üzerine olumlu yönde etki eden bir girişim olduğu tespit edildi. Mesleki bilgilerin sürekli güncellenmesini gerektiren hemşirelikte, öğrencilik yıllarından başlayarak etkinliği kanıtlanmış eğitim yöntemleri ile bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesi önerilir. Özgünlük: Bu çalışma, bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında web destekli uygulamalarla zenginleştirilerek verilen bilgi okuryazarlığı eğitiminin etkililiğini randomize olmayan kontrollü bir çalışma ile test etmesi bakımından diğer çalışmalardan ayrılmaktadır.

Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2019

Bu araştırmanın amacı, Sınıf Eğitimi ve Sosyal Bilgiler Eğitimi programlarında okuyan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık (sayısal yetkinlik) düzeylerini bazı değişkenler açısından incelemektir. Çalışmada öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerini ortaya koymak amacıyla tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, bir devlet üniversitesinin, Sınıf Eğitimi ve Sosyal Bilgiler Eğitimi lisans programlarının 3. ve 4. sınıflarına devam eden 216 öğretmen adayı katılmıştır. Örneklem seçiminde, öğretmen adayları tarafından "Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı" dersini almış olma veya almakta olma şartı gözetilmiştir. Araştırma verileri, Akkoyunlu, Yılmaz Soylu ve Çağlar (2010) tarafından geliştirilen "Sayısal Yetkinlik Ölçeği" aracılığıyla toplanmıştır. Ölçek, 7'li likert tipi 45 maddelik bir ölçektir. Araştırmanın veri toplama sürecinde araştırmacı, öğretmen adaylarına ölçekleri dağıtıp gerekli açıklamaları yapmıştır. Toplanan verilerin analizinde SPSS 20 paket programı aracılığıyla betimsel istatistiklerden ve t testi analizinden yararlanılmıştır. Çalışmada ölçeğin motivasyon ve yetkinlik alt boyutlarını oluşturan maddelerinden faydalanılmıştır. Bunun nedeni bu iki alt boyutun, bu çalışmada ulaşılmak istenen verileri elde etmede yeterli olduğu düşüncesidir. Dolayısıyla çalışmada ölçeğin iki alt boyutunu oluşturan toplam 26 maddesi analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre erkek öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri, kadın öğretmen adaylarınınkinden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Katılımcıların genel olarak orta düzeyde dijital okuryazarlığa sahip oldukları da çalışmanın bulguları arasındadır.

Eğitimde Dijital Okuryazarlığın Önemi - ERG

Eğitim Reformu Girişimi Blog, 2022

İnternetteki yanlış bilgi sorununun bir salgına dönüştüğü günümüzde dezenformasyonu ayırt edebilmek, doğru bilgi kaynaklarına ulaşabilmek ve bilgileri teyit edebilecek araçları kullanabilmek çok kritik. Mehmet Fatih Çömlekçi, medya okuryazarlığı ve dijital medya okuryazarlığı kavramlarını sınıf içine taşımanın önemini ERG Blog’a yazdı.

Temel Eğitim Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri (Ordu ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Örneği)

2020

Hizla degisen ve gelisen teknolojik yenilikler bireylerin yasantisina etki etmekte, bireylerin yasadiklari caga yonelik bircok beceri ve donanimi kazanmalarini gerektirmektedir. Gunumuz kosullarinda bircok birey caga ayak uydurmak, gelisen teknolojik kosullara uyum saglamak ve bu konularda bilinc kazanmak icin “okuryazarlik” duzeylerini gelistirmeye yonelik caba gostermektedir. Bu degisim ve gelisim sureci egitim ortamlarina yansimaktadir. Ogretmenler, egitim ve ogretim sureclerinde dijital dunyadan ve yeniliklerden faydalanarak ogretimin kalitesini arttirmaya calismaktadir. Ogretmenlerin kullandiklari pek cok teknolojik arac ve urun dijital okuryazarligin egitim dunyasi icinde de kullanimini getirmistir. Bu durum ogretmenlik meslegini icra edecek ogretmen adaylarinin da dijital okuryazarliga yonelik duzeylerinin belirlenmesi acisindan calisma icin onem arz etmektedir. Bu nedenle arastirmada “Temel Egitim Ogretmen Adaylarinin Dijital Okuryazarlik Duzeylerini Cesitli Degiskenlere Bag...

Sağlık Okuryazarlığı ve Hemşirelik

2019

The health system will continue to improve with increasing age-related health literacy. Particularly in the last century, access to information about the health of the community in the healthcare system, which has made patient-centered care a target, has made it possible to understand and evaluate this information, both in raising the quality of health and making a visible difference in the development of health. Work on health literacy, which has become a public health problem, has been accelerated all over the world, especially in the European countries. Health literacy is defined, categorized and developed in different forms. The aim of the studies is to raise the awareness of health and the quality of health care in parallel therewith. The greatest share in this regard falls to health personnel and nurses. The nursing profession, which is in contact with the patient in person; Based on the independent roles that he has, he undertakes training and counseling in the provision of c...

Annelerin Dijital Ebeveynlik Farkındalığının Sağlık Okuryazarlığı ve Çeşitli Değişkenler ile İlişkisi

Bağımlılık Dergisi

Amaç: Bu çalışmada annelerin dijital ebeveynlik farkındalığıyla sağlık okuryazarlığı ve çeşitli değişkenler arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, korelasyonel desende nicel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini, 5-11 yaş arası çocuğa sahip 311 anne oluşturmuştur. Araştırma verilerinin uygulanması ve değerlendirilmesinde Kişisel Bilgi Formu, Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri çevrimiçi anket yoluyla elde edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 30.23±4.85’dir. Annelerin %62.1’i son altı aydır il merkezinde yaşamaktadır. Annelerin %7.1’inin çocuğu akıllı telefona, %39.2’sinin çocuğu tablet PC’ye sahiptir. Annelerin %48.2’si çocuğuyla yeterince vakit geçirdiğini belirtmiştir. Çalışmada annelerin yüksek dijital ebeveynlik farkındalığına ve sağlık okuryazarlık düzeyine sahip olduğu bulunmuştur. Annelerin sağlık okuryazarlık düzeyi azaldıkça dijital olumsuz mo...

Dijital Okuryazarlık -Kavramlar, Modeller ve Ölçüm

Medya Okuryazarlığı Araştırmaları Dergisi, 2023

Bu değerlendirme yazısı dijital okuryazarlık çalışmalarından biri olan ve Serkan Bayrakcı’nın 2021yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilişim Anabilim Dalı’nda tamamlanan Dijital Yetkinlikler Bütünü Olarak Dijital Okuryazarlık: Ölçek Geliştirme Çalışması adlı doktora tezinden 2022 yılında türetilen Dijital Okuryazarlık – Kavramlar, Modeller ve Ölçüm kitabını ele almaktadır.

Türkiye’deki Lisans Öğrencilerinin ve Mezunlarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi

ajit-e, 2021

Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin ve mezunlarının dijital okuryazarlık düzeylerini ölçmektir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli uygulanmıştır. Basit tesadüfi (rastgele) örnekleme yöntemiyle çevrim içi ortamda Dijital Okuryazarlık Ölçeği (DOYÖ) 1287 katılımcıya uygulanmıştır. Araştırma kapsamında üniversite öğrencileri ve mezunlarının dijital okuryazarlık puanları katılımcıların cinsiyetlerine, eğitim durumlarına, yaş gruplarına, ekonomik durumlarına, akıllı cihaz kullanmaya başlama dönemine ve dijital teknolojilerle ilgili gelişmeleri takip etme biçimlerine göre farklılık gösterip göstermedikleri incelenmiştir. Ayrıca bahsi geçen değişkenlerin bazılarıyla DOY puanları arasında anlamlı ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Veriler Levene varyans homojenliği, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi, Brown-Forsythe testi, Pearson ilişki testi ve Cohen’s d etki büyüklüğü ve Post Hoc testi gibi çeşitli istatistiksel testler kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırmada, erkek katılımcıların kadınlardan; lisans mezunlarının lisans öğrencilerden; 25-32 yaş arasındaki katılımcıların diğer yaşlardaki katılımcılardan; akıllı cihaz kullanmaya ilkokul ve öncesinde başlayanların üniversite ve sonrasında başlayanlardan; teknolojik gelişmeleri takip edenlerin etmeyenlerden daha yüksek dijital okuryazarlık puanına sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Hemşirelerin ve Hemşirelik Öğrencilerinin Bilişim Teknolojilerini Kullanma Durumları

2018

Amac: Bilisim teknolojisindeki gelismeler bilginin erisilebilirligini arttirmakta ve paylasimini hizlandirmaktadir. Arastirmada, hemsire adaylari ve hemsirelerin bilgiye erisim icin bilisim teknolojilerini kullanma durumlarinin belirlenmesi amaclandi. Yontem: Tanimlayici turde olan arastirmanin orneklemini 172 hemsirelik ogrencisi ve bir universite hastanesinde calismakta olan 102 hemsire olusturdu. Veriler arastirmacilar tarafindan gelistirilen s oru fo r mu ve “Bilisim Teknolojilerinden Yararlanma Olcegi” ile toplandi. Veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 20.0 programi kullanilarak analiz edildi. Bulgular: Arastirma kapsamindaki kisilerin yas ortalamasi 26.8±8.8’dir. Katilimcilarin %96.1’i akilli telefona sahip oldugunu ve %91.2’si telefonunu bilgiye erisme araci olarak kullandigini ifade etti. Bilisim teknolojilerinden yararlanma olceginin tum alt boyutlarinda ogrenci hemsirelerin ortalama puanlarinin hemsirelere gore daha yuksek oldugu belirlendi. Bu farkl...