Water in Turkish Literature: The Example of Sultan Suleiman’s Water Foundation (original) (raw)

2020, DergiPark (Istanbul University)

Hayırlı bir iş için sahip olunan malı veya geliri tahsis etmekle oluşturulan vakıfların geçmişi İslamiyet'in ilk yıllarına kadar dayandırılmaktadır. Vakıf kurmak ve onu işletmek İslamiyet'in yoğun etkisiyle bir kültür olarak Osmanlı topraklarında da sürdürülmüş ve vakıfların daima özel bir yeri olmuştur. Bilindiği kadarıyla Osmanlı Devleti'nde su için vakıf kuran ilk kişi Kanunî Sultan Süleyman'dır. 16. yüzyılda (24-31Aralık 1565) tesis edildiği bilinen bu vakfa ait metin (vakfiye * , senet, vakıfnâme) çalışmamızın konusu olarak belirlenmiştir. Vakfiyede geçen suya dair ibareler, anlatımlar, tasvir ve betimlemeler, övgüler, benzetmeler, vb. yaşatılan kültürün toplum hafızasına nasıl yerleştiğinin ve ne yönde geliştiğinin delili olarak görülebilir. Bu manada edebiyatın suya işlenen yönünü gösteren su vakfiyesinden yola çıkarak suyun hem dildeki yansımasını hem de kültürdeki karşılıklarını tespit etmek makalenin temel amacıdır. Amaç dâhilinde okyanus, deniz, ırmak, pınar, yağmur, nisan yağmuru, memba, saf su, damla, cennet suları, Kâğıthane Suyu, hayat suyu (abıhayât) gibi su öğelerinin yanı sıra; su kemeri, köprü, hamamlar, su ayağı, sebil, çeşme, havuz gibi su mimarîsine ait eserler ele alınmıştır.