MÜRƏKKƏB QAZ KƏMƏRLƏRİNİN QEYRİ-STASİONAR AXIN PARAMETRLƏRİNİN TƏHLİLİ NƏTİCƏSİNDƏ ZƏDƏLƏNMƏ YERİNİN TƏYİNİ YENİ ÜSULUNUN TƏDQİQİ ƏLİYEV İLQAR QİYAS OĞLU BQİR kafedrasının müdiri, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, Bakı, Azərbaycan (original) (raw)

Yangi Davr O‘Zlashmalarida Transformatsion Darajalanish

Foreign Languages in Uzbekistan

Maqola mustaqillik davri o‘zlashmalarining transformatsion darajalanishini tavsifiy metodda tadqiq etishga bag‘ishlsngan. Unda o‘zlashmalar asos ma’noda qo‘llanuvchi leksemalar, asos ma’nosi qisman o‘zgargan leksemalar hamda asos ma’nodan uzilgan leksemalar ko‘rinishida tasniflandi. Buning uchun manba tildagi so‘zning etimologik ma’nosi va o‘zlashmaning qabul qilingan tildagi genetik ma’nosi orasidagi aloqaga asoslanilgan. Maxsus kuzatishlar yangi davr o‘zlashmalarining aniq misollari asosida ko‘rsatib berilgan. O‘rni bilan o‘zlashmalarning izohli lug‘atda berilishi bo‘yicha tavsiyalar ham berilgan. Tahlil jarayonida dominant leksemaning paradigmatik munosabat hosil qiluvchi qurshovlariga alohida mikrosistema sifatida yondashildi. Bundan tashqari, o‘zlashmalar hamda semantika bo‘yicha ilmiy tadqiqot ishlarini olib borgan tilshunoslarning fikrlariga tayanildi va ularga munosabat bildirildi. Yangi davr o‘zlashmalarining manba tildagi asosiga munosabati turlicha ekanligi va ular orasid...

Matematik metrologiya: Metrologiyani amaliyotga joriy etishda matematik yondashuvlar

Milliy standart, 2022

Ushbu maqolada matematik yondashuvlar va bilimlar asosida oʻlchash jarayonlarini optimallashtirish va oʻlchashlarning yagona birlikda boʻlishini ta’minlashga qaratilgan fikr va mulohazalar yuritilgan. В данной статье представлены идеи и соображения, основанные на математических подходах и знаниях по оптимизации процессов измерения и обеспечению единства измерений This article presents ideas and considerations based on mathematical approaches and knowledge to optimize measurement processes and ensure uniformity of measurements.

“Ağilli Şəhər” Və “Ağilli Kənd” Salmanin Beynəlxalq Təcrübəsi̇

ANCIENT LAND

Məlumdur ki, kəndlərdən şəhərlərə artan miqrasiya nəticəsində şəhərlər bir çox fərqli problemlərlə üzləşirlər. Bu problemlərə əsas tələbat gündəlik məişət təlabatlarının kəskin çatışmazlığı, ekoloji böhranlara və kritik həddə çatan çirklənmə səviyyəsi daxildir. "Ağıllı Şəhər" və "Ağıllı Kənd" layihələri insanların həyat keyfiyyətinə təsir göstərir. Xüsusilə "Ağıllı kənd" sistemi kənd yerlərində uzaqlıq və əhalinin sıxlığı ilə bağlı yaranan maneələrin aradan qaldırılmasına şərait yaradır. "Ağıllı kənd" layihələrində bölgənin iqtisadi imkanlarının, infrastrukturunun, orada göstəriləcək xidmətlərin və idarəetmə sisteminin yaxşılaşdırılması, yeni imkanların yaradılması nəzərdə tutulur. Bu layihələr informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) potensialından tam istifadəyə əsaslanır. İKT "Ağıllı şəhər" təşəbbüslərinin əsas hərəkətverici qüvvəsidir.

Ali̇ Təhsi̇l Müəssi̇səsi̇ndə Kadrlarin Uçotunun Rəqəmsallaşdirilmasi

PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions

Ali təhsil müəssisəsində kadrlarla iş keyfiyyətinin artırılması, əməyin azaldılması və səmərəli işin artırılması məqsədilə kadrların uçotu portalının yaradılması və portal üzrə kadrların əmək məcəlləsinə uyğun əmək proseslərinin rəqəmsallaşdırılması şərh edilir. Portalda inzibati, professor-müəllim, köməkçi heyətin qeydiyyatının və kadrların məlumat axtarışının avtomatlaşdırılması məsələlərinə baxılır. Portalda verilənlər bazasının strukturu dinamik olaraq qurulmuşdur. Verilənlər bazası üçün PostgreSQL və istifadəçi interfeysinin qurulması üçün isə PHP veb-proqramlaşdırma dili vasitəsilə dinamik tətbiqlər yaratmağa kömək edən CodeIgniter framework istifadə edilmişdir. Açar sözlər: kadrların uçotu portalı, verilənlər bazası, işçi məlumat axtarışı, əmək məzuniyyəti, istifadəçi interfeysi.

Current Status and Ways to Improve the Efficiency of the Development of "Kalmaz" Underground Gas Storage Facilities (Ugsf)

PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions

Geological structure of the "Kalmaz" oil and gas field, that is being studied since 1930, is located 100 km south-west of Baku, in the north-eastern part of the lower Kura depression. Information on geological structure, stratigraphy, tectonics, oil and gas content of the field etc. has been collected as a result of the search and exploration works carried out and structural and research wells drilled. The "Kalmaz" field was formed from the brachianticlinal fold with south-east direction from north-west. The structure is divided into separate blocks by tectonic faults, and the blocks are not interconnected. Data on stratigraphic affiliation, lithology and thickness of stratigraphic units of sediments participating in the geological section of the site were obtained on the basis of deep wells drilled here. Upper Miocene-Pont, Pliocene and Quaternary sediments are involved in the geological section of the site. Tectonically, Kalmaz brachianticlinal is located in th...

Texni̇ki̇ Di̇aqnosti̇kanin Əhəmi̇yyəti̇ Və Neft-Qaz Sənayesi̇ndə İsti̇fadə Edi̇lməsi̇

Proceedings of Azerbaijan High Technical Educational Institution, 2022

Conventional sensors, such as the DS18B20 and thermistor, are insufficient for measuring high temperatures. A thermocouple may be used to measure high temperatures. But how do you link it to the Arduino? To address this issue, there is a low-cost max6675 module that can convert an analog signal to a digital signal. The Arduino reads the resultant digital value, and we obtain a reading from the K-type thermocouple. Depending on the thermocouple to which it is attached, the Max 6675 has a maximum measurement range of 0°C to +1024°C.Temperature is one of the most important characteristics in all aspects of life, hence it is critical to be able to precisely monitor it. Researchers are increasingly using temperature data collecting using a K-type thermocouple and MAX6675 module as cold junction compensation due to its availability and relative ease of usage. If the sensors are properly calibrated, the K-type thermocouple and MAX6675 can be utilized as legitimate data acquisition. This study presents a calibration technique for K-type thermocouple and MAX6675 sensors based on an Arduino microcontroller and a DS18B20 thermistor calibrated earlier using an ASTM-117C thermometer.Four K-type thermocouple and MAX6675 sensors were calibrated alongside two DS18B20 sensors in ambient water for 24 hours using the energy from the environment. Simple mathematical approaches were employed in Arduino code to boost the accuracy of the K-type thermocouple and MAX6675 sensors, resulting in automatically calibrated readings. The sensors were then used in measuring ambient air and water temperatures after calibration using the suggested method. The study's findings include easy approaches for improving the accuracy of K-type thermocouples and MAX6675 sensors used to measure temperature readings in various working fluids using an Arduino Microprocessor. Before calibration, the error value was 4.9%, compared to 0.42% and 0.61% after calibration in ambient-water and ambient-air, respectively. Because the MAX6675 thermocouple has a very weak voltage signal that other devices might misunderstand, it is linked to the Arduino via a thermocouple signal normalizer rather than directly. Furthermore, to acquire accurate data, the cold junction and temperature inaccuracies that occur between the measuring circuit and the measuring circuit must be compensated for. Wire thermocouples With its built-in cold junction compensation circuitry, the MAX6675 K-Type Thermocouple Signal Conditioner totally removes these issues. The normalizer allows you to increase the signal, adjust for thermal EMF created in the cold junction, and convert the analog signal to digital. Temperature sensors such as the DS18B20 and LM35 were formerly utilized, however they can only monitor temperatures below 125°C. The MAX6675 is the finest choice for measuring high temperatures. The MAX6675 is the finest choice for measuring high temperatures. The thermocouple's simplicity of use while monitoring high temperatures is a significant benefit. A non-contact thermal temperature gun is the only alternative option to measure such a high temperature.

Uzluksiz Kasbiy Taʼlim" Maxsus Elektron Platformasi Va Unda Taʼlim Sifatini Boshqarish

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2022

Mazkur maqolada O'zbekiston Xalq ta'limi tizimida faoliyat yuritayotgan raxbar kadrlar va pedagog xodimlarning onlayn malaka oshirishini tashkil etish tizimi sifatida yaratilgan "Uzluksiz kasbiy ta'lim" maxsus elektron platformasining amaliyotga joriy etilishi, qulayliklari va imkoniyatlari yoritib berilgan. Ushbu platforma orqali malaka oshirishda ta'lim sifatini boshqarish maqsadida yo'lga qo'yilgan ishlar keltirilgan. Kalit so'zlar: "Uzluksiz kasbiy ta'lim" maxsus elektron platformasi, onlinedu.uz, malaka oshirish, masofaviy ta'lim, pedagoglarning onlayn malaka oshirishi. Аннотация: В данной статье описывается реализация, удобство и возможности специальной электронной платформы «Непрерывное профессиональное образование», которая создавалась как система для организации онлайн повышения квалификации руководителей и педагогов, работающих в системе народного образования Узбекистана. Через эту платформу представлены работы, проводимые в целях управления качеством образования в области профессионального развития. Ключевые слова: специальная электронная площадка «Непрерывное профессиональное образование», onlinedu.uz, повышение квалификации, дистанционное обучение, онлайн повышение квалификации педагогов.

Naxçıvanın neolit dövrü keramikasının funksional və texnoloji xüsusiyyətləri

2017

In article, functional and technological features of Neolithic ceramics of Nakhchivan have been analyzed. Purpose of the study is to trace the way of life of local tribes, the developing process of the craft and skill to find out the local features of Neolithic culture of Nakhchivan. İt is identified that the most part of ceramics is made with chaff tempered clay and are burned in different shades of red color. On a cutof pottery sometimes are traced the unfired black and gray layers. Ceramic wares are similar to the materials found from the settlements of the South Caucasus, including Azerbaijan. The known close parallels are from Shomutepe, MollaNagitepesi, Geytepe, Haji Firuz and other sites. This feature also can be seen in the ornamentation of the Neolithic ceramics of Nakhchivan. Ornaments have been presented, with banded reliefs, round molds, circle holes, elongated hollows and the imbedded patterns. Some of them coincide with ornaments of synchronous monuments of East Anatol...