Mateo Žagar, Vesna Badurina Stipčević, Kristian Paskojević, Londonski odlomak glagoljskoga brevijara o svetoj Apoloniji – prilog tekstološkom, paleografskom i jezičnom opisu / London fragment of the St. Apollonia Breviary, Slovo 71 (2021), 191-24o. (original) (raw)
Related papers
Sveti Hilarion u kontekstu svoga vremena / Sant'Ilarione nel contesto del suo tempo, ur. I. Bodrožić, V. Kraft Soić, Zagreb, 2023
Le agiografie di Girolamo risalgono agli stessi inizi del monachesimo cristiano e nel Medioevo facevano parte costitutiva delle raccolte agiografiche popolari di Vitae Patrum. La Leggenda breviare di Ilarione, così come le leggende glagolitiche di san Paolo di Tebe, confermano che le Vitae monastiche geronimiane erano ben presenti nella composizione glagolitica della letteratura medievale croata. I personaggi eremitici di Paolo di Tebe e l’abate Ilarione servono da ispirazione anche ai successivi scrittori ecclesiali croati e agiografi, quali Marko Marulić, Franjo Glavinić, Hilarion Gašparoti. Queste vite di monaci di Girolamo, le “perle” dell’agiografia cristiana, volentieri lette, spesso trascritte ed elaborate, hanno influenzato lo sviluppo della letteratura agiografica croata e fin dal Medioevo costituiscono una parte molto importante della cultura letteraria e spirituale croata. Nei diciassette breviari glagolitici dal secolo XIV al 1561, contenenti il Proprium sanctorum per il mese di ottobre nella festa di sant’Ilarione, si trova l’ufficio con le lezioni dalle leggende di Ilarione di Girolamo (Bibliotheca Hagiographica Latina, 3879). La figura eremitica di Ilarione e la sua dedizione monastica, è citata da Marko Marulić in vari punti nella sua famosa opera De institutione bene vivendi per exempla sanctorum (1508) e le citazioni dalla biografia di Ilarione sono state usate nelle voci del Repertorio morale-didattico Le elaborazioni speciali della biografia di Ilarione nelle opere dei grandi agiografi croati: Franjo Glavinić ha inserito la biografia di Ilarione in Cvit svetih (1a edizione, Venezia, 1628), e il paolino Hilarion Gašparoti nel libro 4o dell’agiografia Cvet sveteh ili Živlenje i čini svecev (Graz, 1761).
Diacovensia, 2017
Prva Petrova poslanica u perikopi 1 Pt 2, 4-10, govoreći o Kristu, kamenu ugaonom, te o narodu Božjem, ovdje nazvanom kraljevskim svećenstvom, očituje specifičnu petrovsku ekleziološku sliku. Do ekleziološki relevantnih rezultata u ovom se radu došlo egzegetskom analizom koristeći se pritom tehnikom hermeneutike Staroga zavjeta u Novom zavjetu, egzegetskom analizom s kontekstualizacijom važnijih motiva prisutnih u perikopi i daljnjom egzegetskom i biblijsko-teološkom analizom oslonjenom na literaturu bibličara egzegeta koji su komentirali tu perikopu. Značajni motivi koji se nalaze u perikopi posjeduju ne samo novozavjetni kontekst s kristološkim ili ekleziološkim značenjem i implikacijama već imaju i svoju starozavjetnu pozadinu, kontekst i semantiku. Motiv kraljevskoga svećenstva koji u toj perikopi ukazuje na cijeli narod Božji, na kršćane vjernike, dakle na cijelu Ekklesiu, u događajima reformacije 16. stoljeća pogrješno se tumači (osobito redak 1 Pt 2, 9 perikope) dovodeći do t...
Molitva za kneginje: ćirilski rukopis u Gothi s početka 18. st
Slovo : časopis Staroslavenskoga instituta u Zagrebu, 2008
Forschungsbibliothek Gotha u Gothi, Njemačka, pod signaturom Memb. II 201 čuva dvolist pergamene ispisan glagoljicom i dvolist papira ispisan ćirilicom. Njihova je paginacija zajednička pa je glagoljski odlomak označen kao f. 1r-2v, a ćirilski kao 3r-4r. Već se na prvi pogled može ustanoviti da su ta dva rukopisa daleka vremenski i geografski. 1 Dok je glagoljski odlomak misala u Gothi zabilježen u katalogu pogrešno kao brevijar, 2 o ćirilskom dvolistu nema nikakvih podataka, nigdje se ne spominje i nitko ne zna što sadrži 3 pa sam ga odlučila obraditi da se dokine neizvjesnost rukopisa koji se, po nama nepoznatim okolnostima, pridružio odlomku hrvatskoga glagoljskoga misala iz 14. st. Glagoljski sam odlomak misala obradila za zbornik u čast akademika Eduarda Hercigonje, 4 a ćirilski tekst obrađujem u čast akademikinje Anice Nazor povodom njezina 70. rođendana. Iako se bavi glagoljskom rukopisnom i tiskanom riječi, Anica Nazor je u svojem preobilnom znanstvenom radu obrađivala i ćirilicu 5. Odlučila sam se za ovu temu i stoga što se ispostavilo da je taj dvolist zapravo ruski crkvenoslavenski tekst, a dr. Nazor je ostvarila plodonosnu suradnju i s ruskim znanstvenicima. 6 U uvodu Kataloga malih rukopisa biblioteke u Gothi, autorica Cornelia Hopf spominje da je 1946., neposredno poslije II. svjetskog rata, zbirka fragmenata pod signaturom Memb. II 1-230, s nekim iznimkama, dospjela u Petrograd, da bi se 1956. god. vratila natrag u Gothu. 7 Je li se u Petrogradu taj ruski ćirilski dvolist pridružio zbirci, ili je već prije bio u njoj, ostaje otvoreno pitanje.
Preslavizmi u Kopitarovu četveroevanđelju / Preslavisms in the Kopitar’s Gospel
Književni jezik
This paper analyzes the Preslavisms in the text of Kopitar’s Gospel, a Bosnian Church Slavonic manuscript from the second half of the 14th century. The sporadic presence of the lexicon from the second redaction of the Slavonic translation of the Gospel (T2) in Kopitar’s manuscript raised the important question of the origin of the younger template used by the scribe of this codex. The comparative analysis showed that, in addition to the main template belonging to the tradition of the first redaction (T1), the scribe also used a control template with an updated Jurjevsko-Mstislav type vocabulary. The control template is close to the textual tradition of the second editorial board, whose testimonies are found in numerous East Slavic and South Slavic manuscripts.