Wybrane pułapki niewspółmierności w badaniach świata osób z niepełnosprawnością (original) (raw)

2017, Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego eBooks

Ludzkie życie składa się z doświadczeń, które mogą być zaskakujące i nowe lub powtarzalne. Zbieranie doświadczeń, włączanie ich w życie, zrozumienie oraz zapobieganie tym ocenianym jako niekorzystne wymaga tworzenia i przeobrażania pojęć. Potrzebujemy ich, aby zatrzymać umykające doświadczenia i zachować przeszłość w pamięci. Pojęcia te mają swoją historię i pomimo niezmienionej treści językowej w obrębie ich znaczeń odbywa się ruch 1. Przykładem takiego pojęcia jest niepełnosprawność. Przemiany jego znaczenia łączą się przede wszystkim z uwolnieniem od zależności dyscyplinarnej-wypełniającej, ale też obciążającej jego treść typowymi dla danej dyscypliny ustaleniami. Interdyscyplinarna wędrówka tego pojęcia niesie ze sobą nadawanie mu różnych znaczeń w określonych kontekstach. Niepełnosprawność przyjmuje postać sproblematyzowaną dopiero w zestawieniu z podmiotem nią obarczonym i otaczającymi go warunkami. Nadanie jej wymiaru: własności, cechy, stanu, zjawiska, uwzględnienie jej dynamiki i procesualności jako podstawy problemu naukowego wymusza przekraczanie granic wiedzy dyscyplinarnej i zarazem zachęca do wieloparadygmatycznego