Osmanlı Askeri Dönüşümünün XVIII. Yüzyılın İlk Yarısındaki Doğu Seferlerine Tatbiki (original) (raw)

XVIII. Yüzyilda Osmanli Devleti̇’Ni̇n Si̇yasi̇ Ve Askeri̇ Faali̇yetleri̇ni̇n Ami̇d Kazâsi’Na Yansimalari

2019

18. yuzyilda Osmanli Devleti; doguda Iran, batida Avusturya ve Rusya ile bircok savas yapmistir. Bu savaslarda kullanilan asker, gida maddeleri ve savaslarin finansmanini saglayan vergiler Osmanli halkindan tedarik edilmistir. Devlet, bu ihtiyaclarini gidermek icin imparatorlugun her yerine zaman zaman fermânlar gondermis ve ordunun bircok ihtiyacini bu sekilde gidermistir. Seferlerde ihtiyac duyulan malzemeler genellikle fermanlar ile halktan ayni sekilde toplanirken, bazen de bu mallar halktan satin alma yoluyla tedarik edilerek orduya teslim edilmistir. Yine seferlerde lâzim olan asker ihtiyaci da kazâ ve sancaklara gonderilen emir ve fermanlar ile saglanmis istenilen askerlerin belirtilen yerlere muntazam sekilde gonderilmesine dikkat edilmistir. Bu calismada; 18. yuzyilda Osmanli Devleti’nin Iran, Rusya ve Avusturya Imparatorlugu ile yapmis oldugu savaslarda stratejik bir konumda olan Diyarbakir Eyâleti’nin yonetim merkezinde yer alan Amid Kazâsi’nin bu seferlerde orduya vermis...

Askeri Dönüşüm Çağında Osmanlı Timar Sistemi (1645-1739)

Askeri Dönüşüm Çağında Osmanlı Timar Sistemi (1645-1739), 2024

This dissertation is monographic research on the quantity, quality, and dissemination of Ottoman timar system between 1645 and 1739 which was the age of last Ottoman land acquirements. Timar system was a fundamental institution which had existed since the first stages of Ottoman empire, expands with it and which, until the XVIIth century, covers almost half of the army and tax resources. Size and capacity of the system came under question in 17th century which was shaped by the phenomenon of military transformation. However, it is known that the system subsisted until 19th century. Hence, a big question emerges: how did it pass the compelling challenges of 17th century? Examination of various sides of this question is the backbone of this study. In that manner, majority of the thesis follows the fiscal magnitude of the timar, region by region, in just the beginning of the 18th century. Locating timar in fiscal area, is important as it contains results regarding relationship between monetization and military transformation and regarding contextual dynamism of the rural administration. Another problem that the study deals with is the quantity and circumstance of timariot soldiers in the army between 1645-1739. As the outcome of the endeavour on these subjects, the study made discoveries on the agminal size and power of timar. Analysis of battle forms, financial powers, gears and equipment of timariot soldiers of this period is remarkable in the sense of clarifying the figure of timariot cavalry in the mind and positioning the timar in the issue of military transformation.

Yenileşme Dönemi Osmanlı Ordusunda Talimnameler (1826 - 1914)

2021

Bu çalışma, 1826’dan 1914 yılına kadar olan zaman içerisindeki Osmanlı ordusu talimnameler hakkındadır. Talimnameler modern orduların en önemli askerî metinlerinden birisidir. Bu çalışmada ilk olarak talimnamelerin neden ve nasıl ortaya çıktıkları, hangi türde eserler olduklarına sorusuna cevap aranmıştır. Bu ortaya konduktan sonra tezin diğer soruları Osmanlı ordusundaki tüm talimnameler üzerine olmuştur. Bu bağlamda talimnameler yayımlanma dönemlerine göre dört ayrı bölümde incelenmiştir. Son bölümde ise talimnamelerin tatbikinin nasıl olduğu incelenmiştir. Ayrıca bölümler içerisinde talimnamelerle ilgili olarak dönemlere özgü başka sorulara ve cevaplara da yer verilmiştir. Osmanlı ordusu söz konusu olduğunda talimnamelerin Batı ordularından tercüme yolu ile edinilen eserler olduğu gözükmektedir. 1826’dan yaklaşık olarak 1880’li yılların başına kadar Fransız, o tarihten Birinci Dünya Savaşı’na kadar ise Alman talimnamelerinin tercih edildiği ve ordunun da aynı şekilde bu iki ordu örneğinde yapılandığı gözükmektedir. Bununla birlikte tüm 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başında Osmanlı ordusunun kendi tecrübesine dayanmayan talimnameleri kullanması çeşitli problemlere yol açmıştır. Bu bağlamda Osmanlı ordusunun kendine özgü bir talimnameyi neden geliştiremediği sorusuna da bu tez çalışmasında cevap aranmıştır.

XV.-XVIII. YÜZYILLARDA OSMANLI DEVLETİ’NDE VERGİ MUAFİYETİ

Osmanlı Devleti, birçok hukukî ve malî kurum ve uygulamaları gibi vergi sistemi ile vergiden muaf olma uygulamasını da kendinden önceki Türk-Ġslâm devletlerinden tevârüs etmiĢlerdi. Osmanlılar, bazı kiĢi ve zümreleri çeĢitli sebeplerle vergiden muaf tutmuĢlardı. Halkın askerî (yöneticiler) ve reâyâ (yönetilenler) olmak üzere iki ana sosyal sınıfa bölündüğü Osmanlı Devleti"nde XV.-XVIII. yüzyıllarda uygulanan vergi muafiyeti, yöneticileri yönetilenlerden ayıran en önemli özellikti. Saray halkı, askerî ve sivil bürokrasi, din adamları ile yargı-ilim bürokrasisi her türlü vergiden muaftılar. Kimi hizmetleri yerine getiren kiĢilerle, çeĢitli iĢ kollarında çalıĢan gruplar da vergilerin tümünden ya da bir kısmından muaf tutulmuĢtu. Ġskân edilenler ve göçmenlerden de bir süre için vergi alınmıyordu. Osmanlı devlet düzeninde, hukukî ve malî yapısında vergi muafiyeti hem siyasî hem de malî ve ekonomik olarak önemli iĢlevlere sahipti. XV.-XVIII. yüzyıllarda Osmanlılar vergi muafiyetlerini kamu harcamalarını azaltacak, Ģehirlerin iaĢesini sağlayacak ve sosyal çatıĢmalara engel olacak Ģekilde kullanmaya gayret ettiler. (Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, vergi, vergi sistemi, vergi muafiyeti, kanun-nâme, tapu ve tahrir defterleri)