Ortaokul 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme/Anlama Becerisini Olumsuz Yönde Etkileyen Faktörler (original) (raw)

Bireyin etrafındaki ses kaynaklarını ya da konuşulan dil unsurlarını anlamlandırması için çok önemli bir yere sahip olan dinleme, okul ortamında da geliştirilmesi gereken bir beceridir. Okul ortamında gerçekleşen dinleme etkinliklerinin öğretim programında belirtilen amaçlara ulaşabilmesi için dinlemeyi etkileyen olumlu veya olumsuz unsurların tespit edilmesi, bu becerilerin kazandırılması için önem arz etmektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen bu araştırmanın amacı 6. sınıf öğrencilerinin hikâye türündeki metinleri dinleme esnasında yaşadıkları problemleri, dinleme/anlama becerilerini etkileyen olumsuz unsur ve sebepleri öğrencilerin bakış açılarıyla tespit etmektir. Araştırma, Konya şehir merkezinde 6. sınıflarda öğrenim gören 102 öğrenci üzerinden yürütülmüştür. Nitel araştırma yöntemi ile yürütülen araştırmada tespit edilen dinleme sorunları ise 6-7 dakikalık süreler içerisinde seslendirilmiş olan hikâye türü metinler ile sınırlıdır. Veriler, dinleme etkinliğinin hemen ardından dağıtılan ve çeşitli yönergelerden oluşan formlar ile toplanmıştır. Elde edilen veriler doküman analizi ile incelenmiş, ortaya çıkan bulgular kodlanarak ve temalara ayrılarak içerik analizleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma verilerinden elde edilen bulgulara göre; anlamı bilinmeyen veya ilk kez duyulan yabancı sözcükler sebebiyle 228, unutma sebebiyle 69, duymama veya dikkat eksikliği sebebiyle 62, dinleme esnasında farklı düşüncelere dalma sebebiyle 60, dış etkenlerden (ses, arkadaş, gürültü vb.) kaynaklanan rahatsızlıklar sebebiyle 22, bazı bölümlerin karışık bulunması sebebiyle 17, ilgili sözcük ya da sözcük grubunu yanlış anlama sebebiyle 11, bir önceki ifadeyi (kelime, cümle, paragraf) düşünme sebebiyle 8 ve diğer sebeplerden kaynaklı olarak 18 işaretli yer olmak üzere toplamda 495 dinleme/anlama sorununun yaşandığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak araştırma kapsamındaki öğrencilerin dinleme sorunlarının, dinleyenden veya çevresinden olmak üzere iki ana sebepten kaynaklandığı tespit edilmiş olup en çok dile getirilen sorunlar, dinleyenden kaynaklı olarak 7, çevresel etkenlerden kaynaklı olarak 4 başlık altında toplanmıştır.