Türkiyat Mecmuasına Göre Mehmet Fuat Köprülü'nün Tarih Anlayışı (original) (raw)
Related papers
Fuat Köprülü'nün Kaldığı Yerden: Türkiye'de Tarihçilik
I Fuat Köprülü 1966 yılında vefat ettiğinde geride zamanına göre öncü niteliğinde muazzam zenginlikte, kapsamda ve miktarda bir tarihçilik külliyatı bıraktı. Bu olağanüstü mesaisiyle birlikte aynı zamanda Türkiye'de modern tarihçiliğin kurucusu sıfatını. Son Osmanlı döneminden Türkiye Cumhuriyeti'ne müdevver her yönüyle istisnai bu bilim insanı, bütün çağdaşları gibi, tabii ki döneminin insanıydı. İmparatorlukların yıkılıp ulus devletlerin inşası sürecinin bütün karakteristik özelliklerini de şahsında taşıyordu. Genel entelektüel kimliği ve siyasetçi pratiği kadar tarihçiliği de bu dönemin temel reflekslerinden ve eğilimlerinden etkilenmişti. Daha milliyetçi, daha ateşli vatansever, daha evrenselci olduğu dönemler oldu. Örneğin 1911'de dönemin edebiyat dergilerinde yazarken daha Osmanlıcı, 1912'den sonra doğrudan İttihat ve Terakki iktidarının siyasi-ideolojisi doğrultusunda ve partinin merkez-i umumi binasının bir odasından parti çizgisinde yayın yapan mecmularda yazarken, bu arada Teşkilât-ı Mahsusa'nın merkez bürosunda (ki o da aynı binadaydı) uzmanlığı doğrultusunda hizmet verirken daha Türkçü, ardından Darülfünun'da hocalık yaparken, 1933 Üniversite reformunda bir şekilde yer alırken daha az inkılapçı, Ankara'da milletvekilliğine ilaveten yeni kurulan Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde hocalık yaparken milliyetçi-savunmacı reflekslerini daha ziyade akademik tartışmalarla sınırlayan kamusal bir kişilikti. O sancılı yıkılış ve kuruluş dönemlerinin bütün gelgitlerine, ideolojik eğilimlerine o da açıktı. Çoğu zaman görev duygusuyla aktif siyasi kültürel faaliyet içinde de bulunmaktan geri kalmamıştır. Bununla birlikte, kendi özel tarihinin her döneminde, etkilendiği siyasi ve ideolojik eğilimlerle ilişkisinin diğer angaje akranlarına göre daha bir mesafeli, ölçülü olduğu hissi veren bir farkındalık içinde
DergiPark (Istanbul University), 2010
Aralık 1339 (1923) nariJlfiimın 'j ıırk F.deb~yatl Tarihi Müdemii Kopnjfiizlide Mehmed Puad EJ.)e. 'Tiirk~ye Tarihi"ni:'(jtl gijııderilen biritıc! kitabını biiYIik zevk ve iJti/ade ile okudum. Eser krymet/idir, miihimdir. Bunu vücuda getirmek için sarf ettiğitliz ve edeceğiniz mesaiyi takdir ed[yortlm. ihti.rasınızm tecelli edecek eser/eri milfete, ctlmhuriyete ifa olımabilecek hizmetlerin en krymetlileri mesabe.rinde bttlunacaktır. İlimfey'{jne tefne olan/.arla beraber mideakip kitaplarınızm intifarma intizar ederiwı efendim. " Tiirk~ye Reisicumhımı Gazj M. Kemal" "Edeb!yat tarihine heııeskar her TürkgenCl~heniiz malzemesinden hiç biri hazır bulımınayan bıı bü)ıiik millf ııe ilmi abide için, izah edifen /Isliller dairesinde hiç olmazsa birer taf getirmeye ça/ıfmalıdır,' çiinki! ııiici/da gelecek bu muhtefem abide, biiyiik ve ferefli Türk milletinin uzun asır/ar arasıııda muhtelif mtihitlerde geçirmı! olduitl fikri ve hissi sq/ha/.art ve o muhtelif safhalarda tecelli eden Türk milli dehasımn vahdetini ııe azametini gö.rtererek gelecek nesi/ler de C!.ynı <~a.y~ye sevk edecektir. Türk edeb~yat miiııerri/ıi irin hundan daha asfl ve mukaddes bir hedefnasıl !asavvur olunabilir?" Ord. Prof. Dr. M. FI/ad Kopriilii B u çalışma, büyük Türk taıihçisi ve aydını Ord. Prof. Fuad Köprülü'nün "Anadolu İstilasına Kadar Türkiye Tarihi" adlı eserini bir takım ilavc ve gözden geçirmekrle yerıiden yayın dünyasına ka7.andırmak için yaptığımız hazırlık münaseberiyle kaleme alınmıştır. Burada, ona etki eden 'tarihçilik' ilc onun etki cttiS>1 'tarihçilik', öncesi vc sonrasıyla incelenmeye ve aynca mezkur escrin dc böyle bir ortamdaki ycri ortaya konmaya çalışılmıştır.. At.~rürk Üniversitesi ilahiyar Fakülte,i İslam Tarihi Öğretim Üyesi.
Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü İlmî Hayatı ve 'Türkiye Tarihi' Adlı
Tiirkıjoe Tarihi"ni~n gönderilm birinci kitabmt bi!Jiik zevk ve istifade ile okud111J1. Eser kf;•!JJetlidir, miihimdir. B111111 viic11da getin11ek için saif ettiğiniz ve edeceğiniz 111esafyi takdir ed!JomiJI. İbtisasmri!n tecelli edecek eserleri millete, C11111h11riyete ifa olunabilecek hi!(!JJetlerin e11 kgllletlileri mesabesi11de b11l1111acaktır. İli111 jey~11e tepre olanlarla beraber müteakip kitaplanm!?JII İlilifanna intizar ederim eft11dim." Tiirk!Je Reisim111hrm1 Ga~ M. Kemal" "Edeb!Jat tarihille heveskör her Tiirk genci, heniiz 111alzemesi11den hiç biri Jıai!r bulmriiiOJ'all b11 bi!Jiik 111illf ve iltllf abide için, izah edilm 11sliller dairesillde hiç olllJazsa birer laf getiniiCye çal1f111alıdır,• çiinkii viic1ida gelecek bt1 nmhtefClll abide, bi!Jiik ve ferejli Tiirk milletimil llijm asırlar arasmda muhtelif muhitlerde geçiriJiif oldrlğp fikri ve hissi safha/an ve o muhtelif safhalarda te~lli edm Tiirk milli dehamım val}deti11i ve azameliili göstererek gelecek msiller de t!JIII gt!]qe sevk edecektir. Tiirk edebfyat 111iiverrihi için b11ndan daha asi/ VC 1/JIIkaddes bir bed if llası/tasaVVffr 0/11nabilir?"
Tarih-i Osmani Encümeni ve Mehmet Fuat Köprülü
2013
Tarih-i Osmani Encumeni (The Ottoman Historical Counsel), of which foundation was realized under the pioneering of the Sultan Mehmet Resat, an addict of history, in order to produce a perfect Ottoman history, represents a significant stage in Turkey in terms of modern historiography. the counsel, of which president was Abdurrahman Şeref Efendi, the latest official chronicler, became initiator of a new understanding of history through the journal Tarih-i Osmani Encumeni (The Ottoman Historical Counsel). However, the Project of “Perfect Ottoman History” to be done by the Counsel faced fierce criticisms after the publication of the first volume. The study, a sample of the heraldic historical approach, was criticized by the intellectuals defending approaches based on the nation. Thus, the project ended in publishing only one volume, after the reviews of authors like Yusuf Akcura, Fuat Koprulu and Ali Emiri. This essay contains an evaluation of critiques of Fuat Koprulu towards the new O...
Fuat Köprülü’nün Muhafazkar Ulusal Tarih Tezi Kurgusu
Muhafazakar Düşünce , 2013
Modern ulus, rasyonel bir tasarımın, tarih çerçevesinde irrasyonel öğelerle inşasıdır. Ulusal tarih, tasarlanan ulusların içte özgüveni ve birleştiricisi, dışta da meşrulaştırıcısı olacak şekilde icat edilen bir geçmiştir. Türkiye’nin ulusal tarih inşasının başlıca iki damarı devrimci Kemalist tarih tezi ile Köprülü’nün muhafazakâr tarih tezidir. İcat edildikleri 1930’lu yıllarda egemen olan devrimci Kemalist tarih tezi, günümüzde yerini muhafazakâr Köprülü tarih tezine bırakmıştır. Ancak günümüzde neredeyse kusursuz bilimsel çalışmalar olarak görülen Köprülü’nün yapıtları, aslında yoğun bir ulusalcılığın yönlendirdiği metinlerdir ve Köprülü’nün tezi de en az Kemalist tez kadar icat edilmiş / kurgulanmış bir tezdir.
Fuat Köprülü’Ye Göre Anadolu Alevi̇li̇ği̇
2003
This article is on Anatolian Alevism, according to the views of Fuat Koprulu. Having been one of the first to study this subject matter in the early years of the republic of Turkey, Koprulu provides very insightful and objective insights. Turkish history and Turkish beliefs before and after Islam are discussed. Central figures such as Ahmad Yasawi and Yasawiyya are also discussed. The history of the various sects are discussed. They are the history of religious synretism in Asia minor; the migration of the Turks from Central Asia to Asia Minor that lasted 4 centuries; the formation of Sufism in Asia Minor; Heterodox sects such as Haydariyya, Kalendariyya and Babais; and such heretical actions; the bektashi order's formation, as well as the Hadji Bektash Wali. Finally, I made my explainations and critics about Koprulu's views and then pointed out to my evalations on this matter