Entelektüel Sermayeyi Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi İle Ölçme ve Raporlama (original) (raw)

Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi ile Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi: BİST Örneği

DergiPark (Istanbul University), 2023

This study aims to reveal the intellectual capital values of firms operating in the BIST automotive and BIST automotive supplier industry sectors as of February 2023. The sample of the study consists of 2019-2021 period-end data of eight firms in the automotive sector and 11 firms in the automotive supply industry. To determine intellectual capital, the calculated intangible value method was utilized, and a seven-stage calculation process was followed. According to the findings from the study that Doğuş Otomotiv has the highest value for intangible assets in the automotive sector and Ege Endüstri in the automotive supply industry. In the automotive sector, Türk Traktör invested the least in intellectual capital, while in the automotive supply industry, Bosch Brake Systems was the company that invested the least in intellectual capital. Firms with high intellectual capital are the most profitable firms in the sector. In this context, a linear relationship exists between profitability and intellectual capital: However, there is no linear relationship between tangible assets and return on tangible assets in general.

Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi, Finansal Tablolara Yansıması ve Raporlanmasına Yönelik Bir Araştırma

Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2020

Günümüzde entelektüel sermaye kavramı işletmeler için önemli bir kavram haline gelmeye başlamıştır. Teknolojinin hızla ilerlemeye başladığı bilgi çağında maddi olan varlıkların maddi olmayan varlıkların önüne geçtiği gözlemlenmektedir. Entelektüel sermayenin unsurlarından biri olarak kabul edilen insan sermayesi maddi olmayan varlıkların en önemlilerinden biri olarak kabul görmektedir. Günümüz koşullarında işletmeler varlıklarını devam ettirebilmek, değer oluşturabilmek ve pazar hacimlerini genişletebilmek için üretim faktörlerinden daha önemli olarak bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Bilgi, bugün işletmelerin fark yaratmasını sağlayan, onlara maddi faktörlerden çok daha fazla katma değer sağlayan en önemli unsur durumundadır. Yaşanan bu değişimin sonucu olarak işletmeler artık yatırımlarının büyük kısmını, herkesin sahip olabileceği maddi faktörler (fiziksel sermaye, finansal sermaye) yerine bilgiye yani entelektüel sermaye kavramına yapmaktadır. Bu çalışmanın amacı entelektüel sermaye kavramının, unsurlarının, ölçme yöntemlerinin ve muhasebe sistemi üzerinden raporlanabilirliğinin incelenmesidir.

Entelektüel Sermayeni̇n Ölçülmesi̇nde Ve Raporlanmasinda Kullanilan Yöntemler: Türki̇ye Banka Sektöründe Bi̇r Uygulama

Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute

Entelektüel sermaye bir işletmenin hedeflerine ulaşmasında değer yaratan, rekabet üstünlüğü sağlayan maddi olmayan varlıkları, bilgileri ve becerileri ifade etmektedir. Bankalar ülkelerdeki ekonomik altyapıyı ayakta tutan ve tüm işletmeler gibi kâr temelli çalışan işletmelerdir. Günümüzde artan rekabet ortamında, bankaları pozitif ayrıştıracak ve kârlarını maksimize edecek en önemli faktörlerden biri entelektüel sermayeleridir. Bankalarda entelektüel sermaye yönetiminin ilk aşaması doğru ve düzenli ölçümlemedir. İşletmelerde entelektüel sermaye ölçümü ile ilgili birçok yöntem kullanılmaktadır. Bu çalışmada entelektüel sermayeyi işletme bazında ölçen "Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi" kullanılarak Borsa İstanbul'a kote bankaların entelektüel sermayeleri ölçülmüş ve sektördeki durumları açısından karşılaştırılmıştır. Uygulamaya dahil edilen 10 bankanın 2012-2013-2014-2015-2016 yılına ait hesaplamada kullanılan finansal verileri Kamuoyu Aydınlatma Platformu(KAP)'ndan elde edilmiştir. Çalışma sonucunda bazı bankaların maddi varlıklarının çok yüksek olmamasına rağmen, bu varlıkların iyi değerlendirilerek, çalışan ve müşteri sermayesini çok iyi bir şekilde yöneterek, yüksek ES değerlerine ulaştıkları gözlemlenmiştir. Özellikle Akbank rakipleri ile karşılaştırıldığında en yüksek entelektüel sermaye değerine ulaşan banka olarak karşımıza çıkmaktadır. Garanti ve Denizbank entelektüel sermaye değeri bakımından Akbank'ı takip etmektedir. Sıralamaya kamu banklarından sadece Vakıflar Bankası dördüncü sırada girebilmiştir. Bu durum kamu banklarının entelektüel sermaye değeri bakımından, özel sermayeli bankalarla rekabet edemediğini göstermektedir.

Entelektüel Sermayeyi̇ İşletme Bazinda Ölçen Yöntemler Ve Hesaplanmiş Maddi̇ Olmayan Değer Yöntemi̇yle Turi̇zm Sektöründe Bi̇r Uygulama

2020

Entelektuel sermaye, isletmeye deger katan soyut varliklar olarak bilinmektedir. Bu varliklar entelektuel sermayeyi olusturan bilgi, deneyim, tecrube, iletisim gibi unsurlari ifade etmektedir. Bilgiye dayali ekonomilerde isletmelerin devamliligi ve rekabet gucu acisindan entelektuel sermayenin varligi ve yonetimi buyuk onem arz etmektedir. Entelektuel sermayeyi isletme bazinda olcmek uzere piyasa degeri ve defter degeri orani, piyasa degeri ile defter degeri arasindaki fark, Tobin’in Q orani ve hesaplanmis maddi olmayan deger yontemi kullanilmaktadir. Calisma, turizm isletmelerinin entelektuel sermayelerini hesaplamayi amaclamaktadir. Boylece Borsa Istanbul (BIST)'da kayitli turizm isletmelerine ait finansal tablolarda yer almayan maddi olmayan varliklari ile ilgili parasal degerleri ortaya konmaktadir. Arastirmada BIST'e kayitli on iki (12) Turizm isletmesinin Kamu Aydinlatma Platformuna beyan ettikleri resmi finansal tablolarindaki veriler kullanilmistir. Elde edilen veril...

Entelektüel Sermayenin Ölçümü ve Raporlanması IMKB Otelcilik Sektöründe İşlem Gören İşletmeler Üzerine Amprik Bir Araştırma

Özet: Bu çalışmanın amacı entelektüel sermaye bileşenlerinin aralarındaki ilişkilerin araştırılması ve firma performansı üzerine etkilerinin derece ve biçiminin ortaya çıkartılmasıdır. Bu amaçla yapısal eşitlik modellemesinin yöntemleri İSMMMO'ya (İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası) kayıtlı 385 şirketten oluşan bir örnekleme uygulandı. Ampirik bulgular ilişki ve yapısal sermayenin firma performansı üzerine doğrudan etkisi olduğunu gösterdi. İnsan sermayesinin ise firma performansı üzerine doğrudan bir etkisi saptanmadı. Ancak söz konusu sermaye bileşeninin ilişki ve yapısal sermaye üzerine doğrudan etkisine rastlandığı için firma performansı üzerine dolaylı bir etkisi olduğu söylenebilir. Anahtar sözcükler: Entelektüel sermaye, Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, Gizil değişken, Yapısal eşitlik modellemesi, İSMMMO.

İlkokullarda Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Sosyal Bilimler Dergisi, 2013

Bu araştırmanın amacı, ilkokullardaki entelektüel sermayeyi ölçmek için bir ölçek geliştirmek ve entelektüel sermayeyi bazı değişkenler açısından incelemektir. Betimsel tarama modelinde olan bu araştırmanın evreni, Malatya'da bulunan ilkokullarda 2012-2013 eğitim-öğretim yılında görev yapmakta olan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi, evrenden oransız küme örnekleme yöntemiyle yansız olarak seçilmiş 30 okulda çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır. Ölçme aracının ön uygulaması 160 öğretmen üzerinde yapıldıktan sonra geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmıştır. Daha sonra ölçme aracı 480 öğretmene uygulanmıştır. Ölçme aracına geçerlik ve güvenirlik analizleri yapıldıktan sonra veriler çoklu doğrusal regresyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda ölçme aracının; insan sermayesi, yapısal sermaye ve ilişkisel sermaye olmak üzere üç boyutunun olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuçlara göre; öğretmenlerin ders saatleri dışında okulda geçirdikleri zaman değişkeni hem entelektüel sermayenin tüm boyutlarını hem de ölçeğin toplam puanını pozitif yönde anlamlı şekilde yordarken, öğretmenlerin devir oranı değişkeni ise insan sermayesini negatif yönde yordamaktadır. Okulda bulunan öğretmen sayısı değişkeni, entelektüel sermayenin hiçbir boyutunu anlamlı şekilde yordamamıştır. Okullarda entelektüel sermayenin bütün boyutlarını artırmak için, öğretmenlerin ders saatleri dışında okulda daha fazla zaman geçirmelerinin sağlanmasında fayda görülmektedir. Ayrıca insan sermayesini artırmak için, eğitim yöneticilerinin işgören devir oranını azaltmalarında fayda görülmektedir.

Yönetim Muhasebesi Kapsamında Performans Değerlemede Finansal Olmayan Verilerin Kullanımı ve Raporlanması

2017

Performans degerlemede kullanilan veriler, yoneticilerin isletme faaliyetlerinin yerine getirilmesi ve denetiminde yonetim muhasebesinden elde edilen onemli bilgiler arasinda yer almaktadir. Soz konusu bilgilerin elde edilmesinde, gunumuz ihtiyaclarinin da etkisiyle, sadece finansal verilerin degil ayni zamanda finansal olmayan verilerin de kullanilmasi gerekli hale gelmistir. Bundan dolayi da finansal olmayan bilgilerin elde edilmesi ve raporlanmasi daha da onemli hale gelmistir. Nitekim bu calismada isletme basarisinin olcumunde uzerinde onemli bir etkiye sahip olan finansal olmayan verilerin cesitleri, performans degerlemesindeki onemi ve nasil raporlanacagi incelenmistir. Inceleme sonucunda tum isletmelerde gecerli olan bir finansal olmayan veri seti ile raporlama seklinin mevcut olmadigi tespit edilmistir.

Entelektüel Sermaye Raporu İçi̇ndeki̇ Sosyal Bi̇lgi̇

2011

Calismanin konusu, finansal bilgi cercevesinde, sosyal rapor ve entelektuel sermaye raporu gibi iki tablonun butunlestirilmesidir. Her ikisi de gecerli is sartlarinda buyuk oneme sahip tablolardir. Gecerli sartlarda iki tablonun amaci ve kapsami, birbiriyle ortusmektedir. Soysal bilgi, entelektuel sermaye raporunda maddi olmayan varlik analizinin farkli bir parcasi olarak ele alinmistir. Ayrica, her iki rapor arasindaki yansima, sirketin kurumsal imajini, direkt veya endirekt gelisim amacini da aciklamaktadir. Entelektuel sermaye raporunda sosyal raporu birlestirmenin amaci, entelektuel sermaye raporunun benzerliklerini, buyuk olcude esnekligini ve kapsamli oldugunu gostermektir. Bunun faydasi, hissedarlar icin finansal olmayan bilgilerin basitlestirilerek sunulmasi ve rapor hazirlamanin direkt maliyetlerinin azaltilmasidir.

Entelektüel Sermayenin İşletme Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma

2019

Bilgi caginda isletmeler rekabet ustunlugu saglayabilmek icin performans degerlendirme calismalari yaparken, maddi varliklarla birlikte maddi olmayan varliklari ifade eden entelektuel sermaye uzerine de yatirimlar yapmaktadir. Bu arastirmada, rekabetci isletmelerin en degerli varliklarindan biri olan olan entelektuel sermayelerinin isletme performansina etkileri arastirilmistir. Arastirma ISO’ya kayitli ilk 500 ve ikinci 500 buyuk isletmede calisan ust yoneticiler uzerinde yapilandirilmis anket formu araciligiyla yapilmis ve 404 anket gecerli kabul edilmistir. Arastirma yapilan isletmelere Entelektuel Sermaye Olcegi ve Isletme Performansi Olcegi uygulanmistir. Veriler IBM SPSS 24.00 ve AMOS 24.00 programlari ile yapisal esitlik modellemesi cercevesinde degerlendirilmistir. Arastirmadan elde edilen bulgulara gore entelektuel sermaye unsurlarindan insan sermayesi finansal performansi, musteri paydas performansini, isletme ici surec performansini ve orgutsel kapasite performansini olum...

Entelektüel Sermaye Türkiye'de Bir Uygulama

Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2020

Bu çalışmayla; büyük ölçekli işletmelerin performans göstergeleri ile entelektüel sermaye bileşenleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, Türkiye'de kimya sektöründe faaliyet gösteren seçilmiş büyük ölçekli işletmelerin 2009-2016 arası döneme ilişkin verileri analiz edilmiştir. Söz konusu işletmelerin entelektüel sermaye hesaplamasında, Ante Pulic'in entelektüel katma değer katsayısı yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın sorunsalı, kimya sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin performans göstergeleri (ekonomik katma değer, verimlilik, aktif kârlılık, büyüme ve aktif devir hızı) ile entelektüel sermaye bileşenleri arasında istatistiksel ilişkilerin varlığının araştırılmasıdır. Değişkenler arasındaki ilişkiler araştırılırken, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Analiz sonucunda; ekonomik katma değer, aktif kârlılık ve verimlilik parametreleri ile entelektüel sermaye katsayısı arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Analizde öne çıkan sonuçlardan biri, ekonomik katma değer yaratma potansiyeli yüksek işletmelerin benzer şekilde yüksek piyasa değerlerine sahip olmasıdır. Entelektüel sermaye bileşenleri ile kimya sektörü işletmelerinin performans göstergeleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Büyüme ve aktif devir hızı göstergeleri ile entelektüel sermaye bileşenleri arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.