Klimaatrechtvaardigheid en de literaire verbeelding (original) (raw)

2024, Wijsgerig Perspectief

Klimaatrechtvaardigheid speelt doorgaans geen prominente rol in internationale politieke discussies zoals VN-klimaattoppen, waar economische en technische maatregelen voor mitigatie en adaptatie de gesprekken beheersen. Het adjectief ‘global’ in ‘global warming’, de opwarming van de aarde, impliceert dat de hele wereld wordt beïnvloed door klimaatverandering, en wetenschappelijke rapporten zoals die van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het VN-klimaatpanel, focussen op de gemiddelde stijging van de mondiale temperatuur. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, zo lijkt het wel. Maar in werkelijkheid is dat natuurlijk niet zo: er is grote ongelijkheid in de mondiale verdeling van verantwoordelijkheid en kwetsbaarheid voor klimaatverandering. Diegenen die het minst verantwoordelijk zijn voor klimaatverandering worden het hardst getroffen door de gevolgen ervan. Het Westen, dat historisch gezien verantwoordelijk is voor de meeste uitstoot van broeikasgassen, is het minst kwetsbaar; het Globale Zuiden is het meest kwetsbaar. Naast geografische locatie zijn ras, gender en socio-economische status bepalende factoren voor kwetsbaarheid voor klimaatverandering: mensen van kleur, vrouwen en mensen in armoede lopen meer kans om getroffen te worden dan witte mensen, mannen en rijke mensen. In dit artikel zal ik de manier bespreken waarop de literatuur en de literatuurstudie omgaan met kwesties van klimaatrechtvaardigheid, na die eerst te kaderen binnen de ruimere theorievorming rond het antropoceen. De focus zal niet uitsluitend liggen op teksten die verschillen in verantwoordelijkheid en kwetsbaarheid voor klimaatverandering expliciet thematiseren maar evenzeer op teksten die ze schijnbaar of effectief uit de weg gaan. Aan de hand van de casus van een door mij gedoceerd mastervak over de literaire verbeelding van de klimaatcrisis zal ik een lans breken voor een geëngageerd literatuuronderzoek en -onderwijs die actief bijdragen aan het nastreven van klimaatrechtvaardigheid.

Sign up for access to the world's latest research.

checkGet notified about relevant papers

checkSave papers to use in your research

checkJoin the discussion with peers

checkTrack your impact