“ BİZİM YAPTIKLARIMIZI TANRILAR YAPARDI” ORTAKÖY / ŠAPINUWA NÜSHALARI IŞIĞINDA CTH 726 METİN GRUBUNUN İÇERİĞİ İLE İLGİLİ YENİ YORUMLAR* (original) (raw)
Related papers
ORHON YAZITLARI VE DÎVÂNÜ LÜGÂTİ’T-TÜRK’TE SÖZCÜK YAPIMI: ESKİ YAPILAR VE YENİ OLUŞUMLAR
XIV . ULUSLARARASI BÜYÜK TÜRK DİLİ KURULTAYI BİLDİRİLERİ KİTABI, 2019
Dillerin gelişim süreci çeşitli değişme ve yenilenmeleri de beraberinde getirir. Türk dilleri de bu süreçten geçmiş, bazı eski özelliklerini kaybetmekle beraber yeni özellikler de kazanmışlardır. Eski Türkçenin başlıca yazılı kaynaklarından olan Orhon yazıtları ve Dîvânü Lügâti’t-Türk’ü incelediğimizde onlar arasında büyük benzerliklerle beraber farklılıklar da görebiliriz. Bu özellikler bahsi geçen yazılı kaynakların söz varlığında, dolayısı ile sözcük yapımında da görülür. Bu bildiride Orhon yazıtları ve Dîvânü Lügâti’t-Türk’te yer alan yapım ekleri ve onların kullanım özelliklerini karşılaştırmalı şekilde araştırmak ve onların benzer ve farklı yanlarını ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Bu iki yazılı kaynakta sözcük yapımına ait özellikler üç gruba ayrılarak incelenecektir: 1) Yapım eklerinin kullanımında Orhon yazıtlarından itibaren görülen özellikler; 2) Orhon yazıtları ve DLT’de aynı yapım ekinin kullanımındaki farklılıkar; 3) Orhon yazıtlarında geçmeyen yapım eklerinin DLT’de kullanımı. DLT’de yer almayan bazı yapım eklerinin Orhon yazıtlarında kullanımına rastlansa da sayılarının az olması nedeniyle onlara özel bir grup ayrılmalayacaktır.
Kesit Akademi Dergisi, 2023
AN ICONOGRAPHIC STUDY ON THE UNICORN DEPICTION ON 13th CENTURY LUSTRE TILE FROM NATIONAL MUSEUM OF TEHRAN Abstract: As a symbol of purity, modesty, virtue, longevity and wise leadership in diverse cultures and belief systems, the unicorn is one of the graceful members of the group of fantastic creatures with its long and magical horn projecting from the middle of its forehead. Owing to the records of travelers where they alleged a variety of opinions about its existence since antiquity, it was claimed to be a real animal, and represented in wide ranging depictions with bodies and limbs of different animals. Whether it is a real or an imaginary creature remains a controversial subject, yet the prevalent notion has been that it is a wild, elusive and agile creature living alone in the forest. The single and pointed horn, that is its defining feature, is commonly referred in all myths and legends as an antidote holding magical properties to cure diseases and detect poisons. In this article, narratives of the unicorn figure in Ancient artworks, as well as the semantic realm in iconographic and allegorical scenes observed in Medieval Christian art and Renaissance period works are briefly expressed. Themes and scenes in the compositions featuring the winged unicorn depictions, which unlike its allegorical depictions in Western art are observed on various techniques and materials in Islamic art, are identified and examined from a symbolic perspective. Investigating the unicorn depictions on tiles and ceramics constitutes the backbone of this article. Due to its limited examples encountered in Seljuk tiles and ceramics, and thus scarcely engaged in literature, the unicorn depiction is comparatively analyzed through its rare example identified on the lustre tile dated to the 13th century with inventory number 3212 in National Museum of Tehran. The winged unicorn figure in moulded lustre technique observed on the border of a broken tile fragment is studied within the scope of stylization, compositional lay out and scenic symbolism; to display technical and iconographic similarities, it is evaluated through the coeval tile examples produced in the 13-14th centuries in Iran. In this context, the aim is to shed light on the unicorn figure, a fantastic creature graceful and alone in the wilderness, through the unique depictions identified in limited numbers when compared to other fantastic animal depictions on Seljuk tile art. Keywords: Traditional Turkish arts, tile, unicorn, fantastic creature, lustre.
AKSARAY MÜZESİ’NDEN BİR BAŞYAPIT: SELÇUKLU ÜSLUBUNDA YAPILMIŞ MADENİ BİR İBRİK ÜZERİNE DÜŞÜNCELER
26. ORTA ÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI KİTABI, 2024
Müzelerde üzerine akademik çalışma yapılmayı bekleyen çok özel eşyalar vardır. Bunlardan biri de hakkında fazla malumat bulunmayan Aksaray Müzesi ibriğidir. Bakır alaşımlı malzemeden yapılan gümüş kakmalı ibrik sahip olduğu malzeme, form, üslup ve bezeme özellikleri ile ait olduğu çağın zevk ve taleplerini yansıtır. İslâm kültür çevresinde suyun günlük hayatta kullanımıyla ilgili araçlardan olan ibrikler farklı dönem ve kültürlerde çeşitli malzemelerden yapılarak günümüze ulaşmışlardır. Ancak maden sanatındaki örnekleri, İslâm sanatları içerisinde adeta temsilci konumundadır.