Uluslararası Piyasalardaki Dalgalanmaların Türkiye Toplam Sanayi ve Enerji Üretim Endeksleri Üzerine Uzun Dönem İlişkisinin İncelenmesi: Sınır Testi Yaklaşımı (original) (raw)

Türkiye'de Finansal Gelişme ve Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı Seyhun TUTGUN

2019

Öz Bu çalışmada 1961-2014 yılları arasında Türkiye'de finansal gelişme ve enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Yıllık verilerin kullanıldığı çalışmada değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönem ilişki ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre finansal gelişme (geniş para arzı + özel sektöre sağlanan kredi) ve enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Finansal gelişme (özel sektöre sağlanan kredi) ve enerji tüketiminin büyümeyi pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmaktadır.

Türkiye'de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Nowadays, energy is becoming a factor which can participate in the production process directly and indirectly. In this study, energy consumption and economic growth relationships are estimated by ARDL method for the period 1960-2014 both in the long and short term. The results indicate that there is a one way positive and statistically significant causality is going from total and per capita primary energy consumption to economic growth in the long and short run. Policy makers should support the energy consumption in order to stimulate economic growth.

Türkiye de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı

Doğuş Üniversitesi Dergisi, 2007

Bu çalışmada, Türkiye'de ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi 1974-2004 dönemi için incelenmiştir. Ekonomik büyüme ve elektrik tüketimi serileri farklı derecelerden durağan (I(0) ve I(1)) oldukları için aralarındaki ilişki Sınır Testi yaklaşımı ile araştırılmıştır. Bu yaklaşıma göre, seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiş ve kısa dönemde değişkenler arasında pozitif bir ilişki ortaya çıkarken uzun dönemde bu ilişki negatif çıkmıştır.

Petrol Tüketimi ve Uluslarası Ticaret İlişkileri Yapısal Kırılma Durumunda ARDL Sınır Testi Yaklaşımı Türkiye Örneği

Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Alanında Akademik Çalışmalar- II

Sanayileşmenin, ulaşım araçlarının, nüfusun ve kentleşmenin artmasıyla birlikte enerji kaynaklarına olan talep gittikçe artmaktadır. Enerji kaynaklarının ülkeler arasında dengesiz dağılması sebebiyle enerji kaynaklarına olan dış talep de ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu dengesiz dağılımın ve dış talep farklılıklarının araştırmacılar tarafından uluslararası ticareti etkilediği düşünülmektedir. Bu nedenle son zamanlarda dünyanın en önemli enerji kaynaklarından biri olan petrol tüketimi ile uluslararası ticaret arasında bir nedensellik ilişkisi olup olmadığı ve ilişkinin olması durumunda bu ilişkinin yönü iktisatçılar tarafından da sıklıkla tartışılan konulardan biridir. Bu çalışmanın amacı petrol ithal eden ülkelerden biri olan Türkiye için petrol tüketimi ve uluslararası ticaret arasındaki ilişkiyi ve ilişkinin yönünü yapısal kırılmaları göz önünde bulundurarak araştırmaktır. Bu çalışmada, Türkiye için 1987-2018 dönemine ilişkin yıllık veriler ve ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılarak petrol tüketimi, ihracat ve ithalat arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, petrol tüketimi ve uluslararası ticaret ile ilgili yazın taramasına, üçüncü bölümde petrol tüketimi, ihracat ve ithalat değişkenleri arasındaki ilişkinin inceleneceği model ve yönteme, dördüncü bölümde veri seti ve bulgulara, beşinci bölümde ise petrol tüketimi, ihracat ve ithalat arasındaki uzun ve kısa dönem nedensellik ilişkisi ile ilgili ana sonuçlara ve politika önerilerine yer verilmiştir.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar İstihdamı Etkiliyor Mu? : Türkiye Örnekleminde ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY) gittikleri ülkelerin birçok ekonomik parametresini etkilemektedir. Bunların başında da istihdam gelmektedir. Çalışmada, Türkiye örnekleminde DYY’nin istihdam üzerindeki etkisi 1970-2011 dönemi için incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın ampirik bölümünde sınır testi yaklaşımı (ARDL) kullanılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular, ülkeye gelen DYY’lerin istihdama etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığını göstermiştir. Bunun yanında elde edilen katsayının negatif olması DYY’lerin istihdamı azalttığı yönünde bilgi vermektedir.

Makroekonomik Değişkenler Bağlamında Türkiyede Yenilenebilir Enerji Kullanımının Belirleyicileri Yapısal Kırılmalar Altında ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

İktisadi ve İdari Bilimlerde Güncel Araştırmalar

1993-2018 dönemi yıllık verileri ile Türkiye için yapılan bu çalışma sonucunda, ARDL modeli bulguları çerçevesinde seriler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunduğu ve bu bağlamda, kişi başına reel GSYIH, istihdam, fiyatlar genel düzeyi, kişi başı ihracat ve kişi başı ithalatın uzun dönemde kişi başı yenilenebilir enerji tüketiminin belirleyici değişkenleri olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Uzun dönem modeli çerçevesinde kişi başı reel GSYIH dışındaki bütün değişkenlerin istatistiki olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Uzun dönem bulguları bağlamında, istihdam oranındaki bir artış kişi başı yenilebilir enerji tüketiminde de artışa sebep olacaktır. Bununla birlikte enflasyonun yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı üzerinde pozitif bir etkisi bulunmaktadır. İhracat artışı, yenilenebilir enerji tüketimini negatif etkilerken; ihracata karşı daha sınırlı bir etkisi olmasına karşın, ithalat artışı yenilenebilir enerji kullanımını pozitif etkilemektedir. Bu bağlamda, uzun dönem bulguları bütüncül bir çerçeveden değerlendirildiğinde, yenilenebilir enerji politikaları oluşturulurken, istihdam, fiyatlar genel düzeyi, ihracat ve ithalat politikalarının belirleyici araçlar olarak kullanılabileceği ve bunun yanı sıra, istihdam, fiyatlar genel düzeyi, ihracat ve ithalat politikaları tasarlanırken söz konusu politikalar sonucu ortaya çıkacak değişimlerin yenilenebilir enerji kullanımı etkileyeceği durumlarının politika yapıcılar tarafından dikkate alınması gerektiği görülmektedir. Değişkenler arasında, uzun dönem bir ilişki tespit edildiğinden ve bu durumda değişkenler arasında en azından tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunması gerektiğinden, değişkenler arasındaki ilişki Granger (1988) nedensizlik testi ile sınanmıştır. Nedensizlik testi yapılırken, değişkenlerin farklı durağanlık derecelerine sahip olmaları boş hipotezin yanlış yorumlanmasına sebep olacağından çalışmada değişkenler arasındaki nedensellik sınamaları için Granger (1988) nedensizlik testinin Toda-Yomamoto (1995) versiyonu kullanılmıştır. Nedensellik testi verileri bağlamında, kısa dönemde, kişi başına yenilenebilir enerji tüketiminden kişi başına reel gelire, kişi başına yenilenebilir enerji tüketiminden kişi başına reel ithalata; fiyatlar genel düzeyinden kişi başına reel gelire, fiyatlar genel düzeyinden kişi başına reel ithalata ve kişi başına reel ihracattan kişi başına reel gelire ve kişi başına reel ihracattan kişi başına reel ithalata doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu bulguların da politika yapıcılar tarafından, yenilenebilir enerji kullanımı, enflasyon, ihracat, ithalat ve büyüme politikaları oluşturulurken göz önünde bulundurulması önem arz etmektedir

Enerji Tüketimi, CO2 Salınımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Ekonomi, işletme ve maliye araştırmaları dergisi, 2022

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de birincil enerji tüketimi, yenilenebilir enerji tüketimi, karbondioksit salınımı ve ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisini ARDL sınır testi ile araştırmaktır. Bu bağlamda değişkenler, Peseran, Shin ve Smith (2001) tarafından geliştirilen ARDL sınır testi yaklaşımı yardımıyla, 1990-2019 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizde elde edilen bulgular çerçevesinde, değişkenler arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çerçevede, birincil enerji tüketimi ve ekonomik büyümenin; karbondioksit salınımı üzerinde etkisinin pozitif yönde olduğu ancak yenilenebilir enerji tüketiminin karbondioksit salınımı üzerinde pozitif yönlü bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Öte yandan elde edilen değişkenlerin uzun dönem katsayılarına göre Türkiye'de ele alınan dönemde, birincil enerji tüketiminin ekonomik büyümeye kıyasla uzun dönemde karbon salınımını daha fazla arttırdığı yani çevreye daha fazla zarar verdiği elde edilen bulgular arasında yer almaktadır.

Türkiye’de Hisse Senedi Piyasası ve Ekonomik Gelişme İlişkisinin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ile Analizi

İşletme Araştırmaları Dergisi, 2017

Bu çalışma hisse senedi piyasası ile ekonomik gelişme arasındaki ilişkileri 1986 ile 2016 arasında, yıllık bazda incelemektedir. ARDL sınır testi ve Hata Düzeltme Terimi (ECT) vasıtasıyla değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiler ve denge durumu belirlenmiştir. Sonuçlar hisse senedi piyasasının gelişimi ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemde bir eşbütünleşme olduğunu göstermiştir. Kısa dönemli Granger nedensellik testi, GSYH ve para arzından hisse senedi piyasası gelişimine doğru iki yönlü bir nedensellik, özel sektör kredilerinden toplam dış ticarete yönelik tek yönlü bir nedensellik, para arzı ile toplam dış ticaret arasında iki yönlü bir nedensellik, GSYH'dan geniş para arzına yönelik de tek yönlü bir nedensellik bulunurken kısa vadede özel sektör kredilerine doğru herhangi bir nedensellik bulunamamıştır. Çalışma neticesinde, uzun vadede eşbütünleşik olan verilerin kısa vadede Schumpeter (1911)'de ortaya atılan görüşler yerine, Lewis (1954)'de ortaya atılan görüşlere daha yakın olduğu, ekonomik büyümeden finansal gelişime doğru bir akış yerine, karşılıklı bir etkileşim içinde oldukları sonucu ortaya çıkarmıştır.

Girdi-Çıktı Analizi Yaklaşımıyla Türkiye Ekonomisinde Sektörlerarası Bağınlaşmanın Uzun Dönemli Analizi

Sosyo ekonomi, 2020

In this study; Turkey's economic transformation between 1970 and 2012 was examined by means of an input-output model. The economy was divided into 10 sectors in the analysis to maintain consistency over all historical input-output tables. As a result of the analysis, the sector with the highest forward and backward linkage effects has been identified as intermediate goods producing industries. The analysis shows that Turkey's economy has transformed to an industry-based economy from agriculture-based economy. However, it is clear that economic transformation should continue for a more developed economy. In particular, products with high added value need to be focused in production.

Karbondioksit Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de karbondioksit emisyonu (CO2), ekonomik büyüme (GDP) ve enerji tüketimi (OIL) ilişkisini eşbütünleşme testiyle araştırmaktadır. Bu amaçla Pesaran vd. (2001) tarafından geliştirilmiş olan ARDL Sınır Testi yaklaşımı 1985-2014 dönemi için kullanılmıştır. Test sonuçları ekonomik büyüme için 0.80 ve enerji tüketimi için 0.11 elastikiyet değerleri ile değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığını göstermektedir. Elde edilen uzun dönemli katsayılar, CO2 emisyonu ile GDP ve OIL arasında, beklentilerle uyumlu şekilde pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişkiyi göstermektedir. Diğer bir ifadeyle ekonomik büyüme ve enerji tüketiminin uzun dönemde çevre kirliliğini arttırdığı ancak ekonomik büyümenin, enerji tüketimine göre çevreye daha fazla zarar verdiği tespit edilmiştir. Bu amaçla politika yapıcıların çevre kirliliğini önlemek için alternatif enerji kaynaklarıyla beraber, alternatif büyüme modellerini de değerlendirmesi gerekmektedir.