Park Chan Wook’un İntikam Üçlemesi Filmleri Özelinde İntikamın Dönüştürücü Gücü Üzerine (original) (raw)

İntikam Ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması [The Vengeance Scale: Turkish adaptation study]

Anadolu Psikiyatri Dergisi

_____________________________________________________________________________________________________ ÖZET Amaç: Bireyin kendisine yapılan bir kötülüğün acısını kötülük yapandan öç almak için çıkarmak arzusu olarak tanımlanabilecek olan intikam duygusu; bazı kişilik bozukluklarına eşlik eden; ilkel, yıkıcı ve mantık dışı bir kişilik özelliğidir. Bu çalışmanın amacı, böyle bir durum karşısında kendini aşağılanmış biri olarak algılayarak öç alma arzusu ve davranışlarına yönelen bireylerin bu özelliklerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan İntikam Ölçeğini (İÖ) Türkçeye uyarlamaktır. Yöntem: Bu araştırma, iki ayrı çalışmadan oluşmaktadır. Birinci çalışma, Sakarya Üniversitesi'ne devam eden 332 katılımcı (157 kadın, 175 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. İkinci çalışma ise, Anadolu Üniversitesi'ne devam eden 335 katılımcıyı (199 kadın, 156 erkek) içermiştir. Birinci çalışmada ölçeğin Türkçe formunun özgün ölçekle olan dilsel eşdeğerliliği, yapı geçerliliğini incelemeye yönelik açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenilirliği araştırılmıştır. İkinci çalışmada ise, Türkçeye çevrilen ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliliği ve cinsiyete ilişkin ayırt edici geçerliği araştırılmıştır. Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin Türkçe formunun toplam varyansın %37'sini açıkladığı ve özgün ölçekte olduğu gibi tek boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ise, ölçeğin elde edilen tek boyutlu yapısının iyi uyum verdiğini kanıtlamıştır (χ 2 =341, χ 2 /sd=2.23, NFI=0.95, CFI=0.97, IFI=0.97, RFI=0.94, GFI=0.91, RMSEA=0.061 ve SRMR=0.05). Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısının 0.91, test-tekrar test korelasyon katsayısının ise 0.87 olduğu belirlenmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlilik kapsamında İÖ ile affedicilik arasında negatif yönde, öfkeye ilişkin derin düşünme arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu saptanmıştır. Ayrıca, erkeklerin (68.61±23.36) kadınlara (63.14±20.12) göre anlamlı biçimde daha yüksek İÖ puanlarına sahip olduğu bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, İÖ'nün Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin yeterli olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak İÖ'nün bireylerin bir haksızlık karşısında yaşadıkları intikam düzeyini geçerli ve güvenilir bir biçimde ölçebilecek nitelikte bir ölçek olduğu kanısına varılmıştır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(Özel sayı.1):36-43) ABSTRACT Objective: Vengeance, which can be defined as taking revenge by displaying a desire or behavior of revenge for a pain of a harm on a person who has done the harm, is a primitive, destructive and illogical personality trait accompanying many of the personality traits. The aim of the study is to adapt the Vengeance Scale (VS) to Turkish, which was developed to measure the traits of individuals who assume that they have been humiliated in such a situation and tend to desires or behaviors of taking revenge. Methods: This research is composed of the findings of two separate studies. The first study was performed with 332 participants (157 female and 175 male) attending Sakarya University. The second study consisted of 335 participants (199 female and 156 male) attending Anadolu University.

Haneke Sinemasında Bir Semptom Olarak Gerçeklik ve Gerçeklik Yanılsaması

Haneke Huzursuz Seyirler Diler, 2014

Bu çalışma, Gilles Deleuze’ün Kritik ve Klinik adlı eserinde ortaya koyduğu “Büyük sanatçı ve yazarlar da büyük düşünürlerdir, fakat kavramlardansa algı ve duygularla düşünürler: Ressamların çizgiler ve renklerle, müzisyenlerin seslerle, sinemacıların imgelerle, yazarların kelimelerle vb. düşündükleri söylenebilir” önermesinden yola çıkarak; Michael Haneke’nin de filmografisi boyunca bir yazar ya da bir felsefeci gibi dünyanın anomalilerini ve sapkınlıklarını işlediğini ileri sürer. Haneke’nin dünyanın hastalıklarını gösterir semptomlara özel bir ilgisi vardır; onları sinematografik bir biçimde perdeye getirir ve izleyiciye sunar. İzleyiciyi, gerçeklik ve gerçeklik yanılsamasının iç içe geçtiği filmlerle dünyaya ve onun gidişine dair bir soruşturmaya davet eder. Medya ile dolayımlanmış bir dünyada vuku bulan yaşamın sahteliğine dair bir soruşturmadır bu: İzleyiciyi çoğunlukla huzursuz eden, tekinsiz bir özgürlük arayışı… *** This chapter is based on Gilles Deleuze’s question formulated in his Essays Critical and Clinical; “Great artists and authors, in other words, are also great thinkers, but they think in terms of percepts and affects rather than concepts: Painters, one might say, think in the medium of lines and colours, just as musicians think in sounds, filmmakers think in images, writers think in words, and so on”, and asserts that Michael Haneke probes the anomalies and deviances of the world during his filmography, as though he were an author or philosopher. Haneke gives special attention to the symptoms of the world reflecting its sicknesses; he treats them cinematographically and represents them to the audience. He drives the audience to question the world and its course through his films, where reality and the illusion of reality intertwine. It is a question about the falseness of life in a mediated world: The weird quest for freedom, which mostly disturbs the audience…

S.A.Satıcı,G.Can&A.Akın(2014).The Vengeance Scale: Türkçeye uyarlama çalışması _____________________________________________________________________________________________________ Araştırma / Original article İntikam Ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması* Seydi Ahmet SATICI,1 Gürhan CAN,2 Ahmet AKIN3

ÖZET Amaç: Bireyin kendisine yapılan bir kötülüğün acısını kötülük yapandan öç almak için çıkarmak arzusu olarak tanımlanabilecek olan intikam duygusu; bazı kişilik bozukluklarına eşlik eden; ilkel, yıkıcı ve mantık dışı bir kişilik özelliğidir. Bu çalışmanın amacı, böyle bir durum karşısında kendini aşağılanmış biri olarak algılayarak öç alma arzusu ve davranışlarına yönelen bireylerin bu özelliklerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan İntikam Ölçeğini (İÖ) Türkçeye uyarlamaktır. Yöntem: Bu araştırma, iki ayrı çalışmadan oluşmaktadır. Birinci çalışma, Sakarya Üniver-sitesi’ne devam eden 332 katılımcı (157 kadın, 175 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. İkinci çalışma ise, Anadolu Üniver-sitesi’ne devam eden 335 katılımcıyı (199 kadın, 156 erkek) içermiştir. Birinci çalışmada ölçeğin Türkçe formunun özgün ölçekle olan dilsel eşdeğerliliği, yapı geçerliliğini incelemeye yönelik açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenilirliği araştırılmıştır. İkinci çalışmada ise, Türkçeye çevrilen ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliliği ve cinsiyete ilişkin ayırt edici geçerliği araştırılmıştır. Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin Türkçe formunun toplam varyansın %37’sini açıkladığı ve özgün ölçekte olduğu gibi tek boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ise, ölçeğin elde edilen tek boyutlu yapısının iyi uyum verdiğini kanıtlamıştır (χ2=341, χ2/sd=2.23, NFI=0.95, CFI=0.97, IFI=0.97, RFI=0.94, GFI=0.91, RMSEA=0.061 ve SRMR=0.05). Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısının 0.91, test-tekrar test korelasyon katsayısının ise 0.87 olduğu belirlenmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlilik kapsamında İÖ ile affedicilik arasında negatif yönde, öfkeye ilişkin derin düşünme arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu saptanmıştır. Ayrıca, erkeklerin (68.61±23.36) kadınlara (63.14±20.12) göre anlamlı biçimde daha yüksek İÖ puanlarına sahip olduğu bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, İÖ’nün Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin yeterli olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak İÖ’nün bireylerin bir haksızlık karşısında yaşadıkları intikam düzeyini geçerli ve güvenilir bir biçimde ölçebilecek nitelikte bir ölçek olduğu kanısına varılmıştır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(Özel sayı.1):36-43) Anahtar sözcükler: İntikam, ölçek uyarlama, geçerlilik, güvenilirlik, üniversite öğrencileri The Vengeance Scale: Turkish adaptation study ABSTRACT Objective: Vengeance, which can be defined as taking revenge by displaying a desire or behavior of revenge for a pain of a harm on a person who has done the harm, is a primitive, destructive and illogical personality trait accom-panying many of the personality traits. The aim of the study is to adapt the Vengeance Scale (VS) to Turkish, which was developed to measure the traits of individuals who assume that they have been humiliated in such a situation and tend to desires or behaviors of taking revenge. Methods: This research is composed of the findings of two separate studies. The first study was performed with 332 participants (157 female and 175 male) attending Sakarya University. The second study consisted of 335 participants (199 female and 156 male) attending Anadolu University. In the first study, language equivalency, exploratory and confirmatory factor analyses, and reliability of the scale were investigated. In the second study, criterion-related validity and gender-related discriminant validity of the scale, which was translated into Turkish, were investigated. Findings: As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the Turkish version of the scale explained 37% of the total variance and that it had a one-dimensio-nal structure as in the original scale. Confirmatory factor analysis results indicate that the one-dimensional structure _____________________________________________________________________________________________________

Psikolojide Yapılan Etik İhlallerin Sinemada Yansıtılması Bağlamında “Deney” Filminin Değerlendirilmesi

Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 2017

Sinema toplu mun her parçasını etkileyen görsel ve kültürel bir alandır (Sön mez ve Bilge, 2014). Geçmişten günümüze kadar sinema ve psikolo ji iç içe yer almıştır, fakat filmlerde ruh sağlığı alanındaki uzmanların uygulamaları çoğu zaman etik açıdan olu msuz aktarılmaktadır. (Cannon, 2008). Et ik, bir kişin in herhangi bir olayla karşılaştığı sırada nasıl davran ması gerektiğin i b ild iren ve doğru davranışın ne olduğunu anlatan genel bir kavram olarak tanımlanabilir (Behnke, 2001). Araştırma katılımcılarının haklarını ve güvenliğin i koruyan birçok etik kuralın ihlal ed ild iğini ve bunun da nelere mâl o labileceğini açık biçimde gösteren "Deney" (The Experiment, 2010) filminin de, bu açıdan değerli b ir film olduğu düşünülmektedir. " Deney" (Das Experiment) filmi ilk o larak 2001 tarihinde yayınlan mıştır ve bunun üzerine psikolojik yönden birçok analiz yapılmıştır. Fakat 2010 tarih inde yayınlanan "Deney" filmi üzerine detaylı değerlendirmeye rastlan mamıştır. Film, Paul Scheuring tarafından yazılıp yönetilen psiko lojik gerilim denemesi ve 1971 yılında Ph ilip Zimbardo tarafından yapılan "Stanford Hapishane Deneyinin" uyarlamasıdır. Film içinde yer alan etik ih laller, TPD (2004), APA (2002) ve EFPA Etik Yönet meliği'ne (2005) göre tartışılmıştır. Film içerisinde ihlal ed ilen et ik kurallar arasında zarar vermekten kaçın mak, kendi yararları doğrultusunda araştırma katılımcılarını sömürmemek, doğru bilgilendirme soru mlu luğu, insan haklarına saygı ve ayrımcılık yap mamak vard ır. Ayrıca, araştırmacılardan yeterince bilgilendirilmiş onam almak, kayıt lar için izin almak, araştırma katılımcılarını uygun bir şekilde teşvik etmek ve araştırmalarda yanıltmalardan kaçınma kurallarının ihlal edildiği tartışılmıştır.

Balkan Harbi, İntikam ve ‘Ötekileştirme’ Süreci

Resim ve heykel, özellikle okuryazar olmayan bir toplumda siyasal toplumsallaşmada önemli bir rol oynar. Bunun somut örneklerinden biri Balkan Harbi’dir. Balkanlar’da savaşan ülkeler kitleleri mobilize etmek için ilk kez resme başvuruyorlardı. Böylece resim "ötekileştirme”de önemli bir rol oynuyor, ulusal kimlik kendi “düşman”ını resmediyordu. Savaş sonucu "ötekileştirme" süreci çatışma anlayışını uç noktaya götürecek, gerektiğinde "vahşet"e resmedilecekti. Balkan Harbi’nin neden olduğu “intikam” bu tür bir ortamda doğdu.

Thesus’un Sinemadaki Distopik Yolculuğu ve Dönüşümü Üzerine

2017

Sinema anlam yaratma, elestirme ve gercekligi donusturme seruveninde kendine bircok yol arkadasi edinmistir. Ozellikle mitolojik kahramanlar vasitasiyla dunu bugune ve yarinlara tasiyarak, yeniden yaratmaya calistigi gerceklik algisi ile bizleri sorgulamaya davet eder. Calisma kapsaminda da mitoloji ile sinemanin kol kola yurudugu bir film serisi incelenmis ve mitolojik bir kahramanin bir distopya kahramanina donusumu gozler onune serilmistir. Mitin aslina oldukca sadik kalinarak yapilan bu uyarlama ile bir mite konu olmus kahramanlik oykusunun sinemadaki izdusumu incelenmistir. Bu asamada ise gostergebilimsel yontemden faydalanilmistir. Ana kahramanin bir Yunan mitinden esinlenerek olusturuldugu film serisinde, mit araciligiyla toplumsal farkindaligi arttirip, toplumu donusturmeye yurekli karakterler olusturmak amaclanmistir. Nitekim film serisinin sonunda tipki mitte oldugu gibi bir donusum yasanmistir. Bu noktada sinema ile mitolojinin isbirligi amacina ulasmis ve sorgulayan bire...

ETNIK KIMLIK VE CINSIYET KIMLIĞI ÜZERINDEN ÖTEKI’YE BAKMAK: “ÇOĞUNLUK” FILMININ ANALIZI

ETNIK KIMLIK VE CINSIYET KIMLIĞI ÜZERINDEN ÖTEKI’YE BAKMAK: “ÇOĞUNLUK” FILMININ ANALIZI , 2021

Copyright © Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kitabı yayımlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik/mekanik yolla, fotokopi yoluyla ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayımlanamaz.

“Dark City Filminde Söylemi Kuran Temel Motiflerin Diyalektik İlişkisi Üzerine Bir Tartışma: Psikanalitik Yaklaşım”

Ali Barış Kaplan, (Kitapta Makale) Tartışma: “Dark City Filminde Söylemi Kuran Temel Motiflerin Diyalektik İlişkisi Üzerine Bir Tartışma: Psikanalitik Yaklaşım”, Bilim Kurgu Sinemasını Okumak, Fatime Neşe Kaplan / Gülin Terek Ünal, Derin Yayınları, İstanbul, 2011 “Biçimlerin incelenmesi, dönüsümlerin incelenmesidir.” Goethe (Propp, 2008: 88) “…çocukluk dönemine baktıgımızda o bize Cennet gibi görünür; ve Cennetin kendisi de bireyin çocuklugunun bir toplu düsleminden baska bir sey degildir.” (Freud, 2001: 294) Filmin söylemini tartısacagımız bu çalısmada, ilk olarak, filmin açılıs sekansındaki otel odasındaki “uyanma eylemi” motifi; ikinci olarak, kahramanın shell beach’i (ya da gerçekte kim oldugunu, kimligini) “arayıs edimi” motifi ve son olarak, bu arayış yolculuğunun kahraman aracılıgıyla izleyiciye gösterdigi “gerçeklik” olan “yer altı-yerüstü” dünyası (ya da simulasyon ve gerçek zaman-mekan düzlemi) motifleri çerçevesinde psikanalitik analiz yapılacaktır. Freud, “düslerin gizli anlamlarının” çözümlenmesinde, dilbilimsel(linguistik) çalısmalara başvurmanın ve dilin nasıl kullanıldıgının arastırılmasının önemli oldugunu belirtmistir. (Freud, 2001: 184) işte tam da bu nedenle Freud ve Psikanalitik yaklasım, göstergebilimin temel referans alanına girer.