SEYİTGAZİ’DE GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN İNCELENMESİ: ÇARŞIİÇİ HAMAMYOLU VE ESKİŞEHİR CADDELERİ İÇİN SOKAK SAĞLIKLAŞTIRMA ÖNERİSİ (original) (raw)

Geçmişten günümüze somut ve soyut öğeleri, yaşamsal ve kültürel değerleri barındıran tarihi kentler, kentsel alanlar ve çevreleri, bugün her toplumun kültürel değerlerinden kaynaklanan farklılıkların birer zenginlik olduğunu ve korunarak yaşamını sürdürmesi gerekliliğini göstermektedir. Seyitgazi ilçesi, Antik dönemden günümüze değin önemli bir merkezdir. Temel sivil, dini ve sosyal işlevlerin bir arada geliştiği ilçede anıtlar, korunması gerekli arkeolojik alanlar ve özgün kentsel dokusu ile sosyal, ekonomik ve kültürel olarak doğrudan ilişkili olan ‘Cumhuriyet Meydanı, kent peyzajı ve kimliğinin algılanıp anlaşılmasında etkili olan en önemli düğüm noktası veya merkez /meydan olması çalışma alanı olarak seçilme nedenini oluşturur. II. Derece Arkeolojik Sit alanı içerisinde yer alan meydan ve çevresinde geleneksel sivil mimarlık yapılarının varlıklarını koruyarak bugüne gelmiş olmaları, fakat koruma adına herhangi bir çalışmanın yapılmamış olması geleneksel kent dokusunda kayıplara neden olmuştur. Bu nedenle kentsel mirasın kavranmasını, algılanmasını, yaşanmasını statik ve dinamik yönden etkileyen oluşumu ile Cumhuriyet Meydanı’nın çalışma alanı olmasını zaruri kılmıştır. Bu kapsamda hazırlanan çalışmada, Seyitgazi ilçesinin tarihi zenginliği ve geleneksel mimari dokusu tanımlanarak, günümüze kadar gerçekleştirilen planlama ve koruma yaklaşımları incelenmiş, bu çalışmaların kentin tarihsel gelişimi ve çok katmanlı yapısı ve tarihi çevre ile uyumlu olup olmadığını belgelemek adına bölgenin koruma açısından yasal süreci irdelenmiştir. Ardından Seyitgazi’de tarihi çevredeki yerleşim alanında mevcut durumun değerlendirilmesi için analitik analizler geliştirilmiş, tarihi çevre içerisinde kalan kent mekânları, anıtsal ve geleneksel sivil mimarlık yapıları çevreleri ile birlikte incelenerek belgelenmiştir. Çalışma alanının fiziksel sorunları ve konfor durumları tespit edilerek tüm alana yönelik belgeleme ve tespit çalışmaları yapılmıştır. Yapılan tüm araştırmalarda elde edilen veriler ışığında Çarşıiçi, Hamamyolu ve Eskişehir caddelerinin geleneksel sivil mimari yapıları incelenerek yeni yapıların tarihi çevre ile uyumu hedeflenmiş ve “Sokak Sağlıklaştırma Projesi” hazırlanmıştır.