Een wenkbrauw als een wilgenblad. Aziatische spreekwoorden over vrouwen (original) (raw)

Leem met stro en lood met melkgoud, Aziatische Kunst, 2006, no. 4

LEEM MET STRO EN LOOD MET MELKGOUD FRAGMENT VAN EEN MUURSCHILDERING Aan het begin van de 20e eeuw vond een deel van een muurschildering van Chinese origine zijn weg naar de collectie van de Vereniging van Vrienden der Aziatische Kunst. De oorspronkelijke plaats van herkomst weten we niet en de complete voorstelling waar het ooit deel van uitmaakte is ook nog steeds onbekend. We kunnen de weg die het fragment aflegde in omgekeerde volgorde traceren tot Parijs in de jaren twintig, maar eigenlijk blijft alles wat het daarvoor heeft meegemaakt een mysterie. Door te kijken naar de samenstelling van de materialen waaruit het fragment is opgebouwd zal ik in dit artikel proberen inzicht te geven in de manier waarop het vervaardigd is.

Gevaarlijk haar. Menselijk haar in kunst en mode

2017

Studies in Textiel is een gezamenlijke uitgave van de Textielcommissie.nl en de Stichting Textielgeschiedenis. Studies in Textiel richt zich met toegankelijke, kwalitatief hoogstaande artikelen op een brede groep lezers die in textiel is geïnteresseerd. Met 'textiel' kunnen worden aangeduid grondstoffen, halffabrikaten en eindproducten gemaakt van vezels, waaronder vlak textiel, kostuums en mode, accessoires, interieurtextiel, industrieel textiel, textielkunst, textieldesign en technisch textiel. Studies in Textiel is een neerslag van de lezingen van halfjaarlijkse symposia, georganiseerd door de Textielcommissie.nl en aangevuld met relevante en actuele artikelen. Aspecten als conservering en restauratie, (kunst)geschiedenis, techniek, wetenschap, sociaal-economische geschiedenis, industrie en vormgeving komen aan bod. www.textielcommissie.nl www.textielgeschiedenis.nl studies in textiel Haar 2017 Gevaarlijk haar Menselijk haar in kunst en mode Anneke Smelik Hoofdhaar en lichaamshaar Dierlijk haar, de vacht, wordt al sinds het ontstaan van de mens gebruikt als kleding. In de laatste eeuwen wordt de dierlijke vacht vooral verwerkt tot een luxeproduct: bont. Het is warm, glanst, en voelt verrukkelijk zacht aan. Bont drukt macht en rijkdom uit, en werd (en wordt) dan ook door koningen en heersers gedragen; denk bijvoorbeeld aan de koningsmantel met hermelijnen bont die Willem Alexander droeg bij zijn inauguratie. En een president als Poetin hult zich graag in bont. Hoe zeldzamer of kleiner het dier, zoals de hermelijn, hoe duurder het product. Nog steeds kennen we bont als teken van rijkdom, maar het verzet door dierenactivisten ('dom bontje') heeft in sommige contreien het bont bijna uit de mode doen verdwijnen. Menselijk haar is van een heel andere orde, omdat bij mensen een groot verschil bestaat tussen lichaamshaar en hoofdhaar. Het menselijk zoogdier beschikt niet over een vacht, maar heeft minimale lichaamsbeharing. Omdat lichaamshaar doet herinneren aan de vacht van andere zoogdieren-de aap waar we van afstammen-wordt haar op het lichaam beschouwd als dierlijk. Te veel lichaamshaar is ongewenst. Met de sculptuur Lily Lucinda (2001), een lief klein meisje helemaal bekleed met een dikke vacht haar, speelt de Nederlandse kunstenares Silvia B. met die hybride grens tussen mens en dier. Door dat lieflijke te combineren met lichaamshaar dat juist weerzin oproept, schept Lily Lucinda verwarring: ze is zowel schattig als walgelijk (Sylvia B. afb. 3). In een sculptuur als The Hairy Hunch van de IJslandse kunstenares Shoplifter (alias van Hrafnhildur Arnardóttir) komen de associaties met het dierlijke volop naar voren: het complex samengestelde werk houdt het midden tussen een beschermende bontjas van menselijk haar en een sprookjesachtige figuur uit een droom die in een nachtmerrie is ontaard. Lichaamshaar bij mensen wordt meestal als vies, lelijk, en onaantrekkelijk ervaren. Maar gelukkig beschikt de mens ook over hoofdhaar, wat heel anders van kwaliteit is dan het lichaamshaar. Haar op het hoofd, vooral dik, lang, glanzend haar draagt allerlei positieve connotaties met zich mee zoals gezondheid, macht, vitaliteit en seksuele aantrek