TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜME ve ENERJİ TÜKETİMİNİN CARİ AÇIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ (original) (raw)

CARİ AÇIK DÜZEYİ ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİ ETKİLER Mİ? TÜRKİYE ÖRNEĞİ

CARİ AÇIK DÜZEYİ ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİ ETKİLER Mİ? TÜRKİYE ÖRNEĞİ, 2018

Bu çalışmada, Türkiye'de 1975-2016 dönemi itibariyle enerji tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisinde sürdürülebilir cari açık düzeyinin rolü incelenmiştir. Bu doğrultuda çalışmada Yumuşak Geçişli Regresyon (YGR) modeli kullanılmıştır. Elde edilen bulgular Türkiye’de cari açık eşik düzeyinin %5 olduğunu göstermektedir. Cari açık düzeyinin eşik seviyesinin altında gerçekleşmesi durumunda enerji tüketimindeki artışın ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediği, eşik seviyesinin üzerinde gerçekleşen cari açık düzeyinin ise olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Bu durumda politika yapıcılar, geniş ölçüde üretimi ithalata bağlı ve ithalatta büyük payı enerji olan Türkiye'de sürdürülebilir büyümenin gerçekleşmesi için cari açık seviyelerini bu düzeyde ya da bu düzeyin altında gerçekleştirmeye dikkat etmelidirler. Ayrıca, yenilenebilir alternatif enerji kaynaklarına yönelen ve yerli kaynaklara öncelik veren enerji politikaları izlenmelidir.

TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK, REEL DÖVİZ KURU VE EKONOMİK

TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK, REEL DÖVİZ KURU VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: VAR VE GRANGER NEDENSELLİK ANALİZİ, 2021

Bu çalışmada, cari açık, döviz kuru ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki 2003Q1-2018Q3 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılarak araştırılmıştır. Türkiye’de bu dönemler arasında yer alan 2008 küresel krizi kukla değişken olarak analize dahil edilmiştir. Modelde kullanılan Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) ve Cari İşlemler Açığı(CİD) Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi’nden, GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeks değerleri Türkiye İstatistik Kurumu sitesinden(TÜİK) elde edilmiştir. Çalışmada VAR analizi yapılarak etki-tepki analizi, varyans ayrıştırma ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Granger nedensellik analizi sonuçları reel efektif döviz kuru ile cari açık arasında çift yönlü nedensellik ilişkinin olduğunu ekonomik büyümeden cari açığa doğru ise tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca reel efektif döviz kurundan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.

TÜRKİYE’DE CARİ İŞLEMLER DENGESİ VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ

Özet Türkiye ekonomisinin 1980'den sonra en önemli ekonomik sorunu haline gelen cari işlemler açığı, yıllar geçtikçe katlanarak büyümüş ve bugün kronik bir hal almıştır. Türkiye'de ekonomik büyüme ve cari denge (cari denge/GSYH) ilişkisi, 2003-2017 dönemi için; VAR modeli analizi, Granger nedensellik, etki-tepki ve varyans ayrıştırması ile yapılmıştır Sonuç olarak ülkemiz için ekonomik büyüme ile cari işlemler dengesi arasında tek taraflı bir nedensellik ilişkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Jel Sınıflaması: E44 E41 E42 Abstract The current account deficit, which has become the most important economic issue of Turkey's economy after 1980, has grown exponentially over the years and today it has become chronic. In this study, the relationship between economic growth and the current account balance (current balance/GDP) in Turkey between 2003-2017 has been analyzed using the VAR model, with Granger causality, impulse-response and variance decomposition.. As a Result of, it is find that there is a one way l causality between economic growth and current account balance for Turkey.

TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: MARKOV SWITCHING YAKLAŞIMI

The Effects of Energy Consumption on Economic Growth in Turkey: Markov Switching Approach The link between energy consumption and economic growth is a key importance to energy policies. In this study it is aimed to investigate the effects of energy consumption on economic growth in Turkey for the period 1980-2012. In order to investigate the possible effects of changes in energy consumption on economic growth was estimated by using Markov Switching VAR (MS-VAR) method. The empirical results show that energy consumption effects economic growth positively during the contraction and expansion periods of economy. On the other hand, we find that expansion periods of economy have a greater positive effect on economic growth than the contraction periods. The results of this study provide important policy implications for policymakers in Turkey.

BÜTÇE AÇIĞI VE CARİ AÇIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Cari açığın sürdürülebilirliği ve ikiz açık kavramları küreselleşen dünya ekonomisi için oldukça önemli kavramlar olup, ülkelerin makroekonomik dengelerinde büyük rol oynamakta ve yaşanan dengesizlikler sonucu ülkeleri kriz eşiğine getirebilmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisi için cari açığın sürdürülebilirliğinin söz konusu olup olmadığının belirlenmesi, ikiz açıklar hipotezinin geçerliliğinin analiz edilmesi ve ikiz açıklar hipotezinde geçerli olan yaklaşımın belirlenmesidir. Bu amaçla ilk olarak cari açığın sürdürülebilirliği 1998:Q1-2012:Q4 dönemine ait üçer aylık verilerle Hakkio ve Rush(1991) tarafından geliştirilerek Husted(1992) tarafından ekonometrik olarak test edilebilir hale gelen dönemler arası model kullanılarak Johansen Eştümleşme testi yardımıyla analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre ihracat ve ithalat serileri arasında bir eştümleşme ilişkisi bulunamamıştır. Bu sonuç cari işlemler açığının incelenen dönem için sürdürülemez olduğunu göstermektedir. Türkiye için ikiz açıklar hipotezinin testi ise 1998:Q1-2012:Q4 dönemine ait üçer aylık verilerle Bütçe Dengesi/GSYİH ve cari hesap dengesi/GSYİH serileri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada bütçe dengesine ilişkin tanımlamanın 2004 yılı itibari ile değişmesi nedeniyle analizler 1998:Q1-2003:Q4 ve 2004:Q1-2012:Q4 dönemleri için ayrı ayrı yapılmıştır. Aynı zamanda GSYİH serisinin sahip olduğu deterministik mevsimsel özellik, mevsimsel kukla değişkenler ile arındırılarak ve iii arındırılma yapılmaksızın iki farklı değişken grubu oluşturulmuştur. Değişkenlerin durağanlıkları ADF ve Zivot Andrews testi ile incelenmiş ve tümleşik olan seriler için Johansen eştümleşme testi uygulanmıştır. Tüm değişkenler için VAR modeli tahmin edilmiş ve Varyans Ayrıştırma, Etki-Tepki analizleri yapılmıştır. Seriler arasındaki ilişkinin yönünü tespit etmek için Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. İkiz Açık hipotezine ilişkin yapılan analizleri bir bütün halinde yorumlarsak, bütçe açığı ve cari açık arasında bir ilişki olduğunu ve Türkiye"de İkiz açıkların geçerli olduğunu söyleyebiliriz.

ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEKLEMİNDE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

Ekonomik büyüme açısından enerji önemli bir girdidir. Bu çalışmada enerji tüketimi ile ekonomik büyüme ilişkisi 1970-2014 dönemi verileri kullanılarak analiz edilmektedir. Bu amaçla, birim kök testi Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF), eşbütünleşme analizi Engle Granger, uzun ve kısa dönem analizleri uzun dönem ve kısa dönem analizi ise (hata düzeltme modeli) Dinamik En Küçük Kareler Yöntemi (DEKK) ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki vardır. Hata düzeltme modelinde ise hata düzeltme katsayısının negatif ve istatistiki olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Seriler arasında ortaya çıkan bir sapmanın yaklaşık üç dönem sonra giderildiği tespit edilmiştir.

PETROL İTHALATININ CARİ AÇIK ÜZERİNE ETKİSİ: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ * ● ● ● Öz

Artan sanayileşme ile birlikte, enerjiye duyulan ihtiyaç artmakta ve enerji konusu ülke ekonomilerinde giderek daha önemli bir konuma gelmektedir. Artan enerji talepleri; büyümenin göstergesi olarak değerlendirilirken, enerjide dışa bağımlı olan ülkeler için cari açık sorununu da gündeme getirmektedir. Enerji ihtiyacının büyük kısmının ise petrol ürünlerine bağlı olarak gerçekleşmesi ve birçok sektörde petrol ürünlerinin yüksek oranda kullanılması, artan petrol ithalatı ile cari açık arasındaki ilişkiyi daha ilgi çekici kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin de dahil olduğu 11 OECD ülkesi (Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Portekiz, İspanya, İsveç, Türkiye ve Birleşik Krallık) için, cari işlemler açığının nedenlerini panel veri metodolojisi kullanılarak En Uygun Genelleştirilmiş En Küçük Kareler Yöntemi (FGLS; Feasible Generalized Least Square) yardımıyla, 2000-2013 dönemi yıllık verileriyle analiz etmektir. Çalışmanın ampirik kanıtlarına göre, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH), ithal petrol miktarı ve finansal gelişmişlik düzeyi ile cari açık arasında pozitif yönlü bir ilişki mevcut olup cari açığa en yüksek etkiyi ithal petrol miktarı yapmaktadır. Buna göre cari açık sorunu olan ülkelerde petrol ürünlerine bağımlılığın bu sorunun daha da derinleşmesine neden olacağı ve ekonomik dengeler üzerinde olumsuz etkilere yol açacağı için, ülkelerin petrol bağımlılığını azaltmaya yönelik düzenlemeler yapması ve alternatif arayışlara yönelmesi önerilebilir. Anahtar Sözcükler: Petrol Bağımlılığı, Cari Açık, Panel Veri Analizi, FGLS, OECD The Effects of Oil Import on Current Account Deficit: An Analysis on OECD Countries Abstract With the increasing industrialization, the need for energy increases, and energy plays a more important role in countries' economies. While increasing energy demands are seen as an indicator of growth, it brings up a current deficit problem for foreign-dependent countries in terms of energy. Oil is used to a great extend in almost all sectors, and energy demand is mainly related to the oil products. Thus, the relation between oil import and current account deficit becomes more interesting. The aim of this study is to analyze the reasons of the current account deficit for 11 OECD countries including Turkey (Czech Republic,) by using panel methodology with the help of FGLS (Feasible Generalized Least Square) with the 2000-2014 annual data. According to the empirical evidence of this study; there is a positive relation between GDP, the amount of imported oil and the level of financial development. However, oil import has the largest effect on the current account deficit. As a result, the dependency on oil products will deepen this issue and have negative effects on the economical balances. Therefore, countries should make changes to decrease oil dependency and seek alternative solutions.

UÇUŞ BAĞLANTISI VE ERİŞİLEBİLİRLİĞİN EKONOMİYE ETKİSİ: ÜÇÜNCÜ HAVALİMANI ÖRNEĞİ

INTERNATIONAL ECONOMIC RESERACH AND FINANCIAL MARKETS CONGRESS PROCEEDING BOOK , 2018

Özet 1912 yılından bu yana Türkiye'de gelişen bir sektör olan havayolu ulaşımı, son yıllarda globalleşmenin de etkisiyle hızlı bir büyüme sürecine girmiştir. Geçmişten günümüze, Türkiye'nin ekonomik, sosyo-kültürel hayatında İstanbul'un belirleyici ve yönlendirici bir yere sahip olduğu göz önüne alındığında İs-tanbul'un havayolu ulaşımının merkezinde konumlanması son derece doğaldır. Bu gelişmelerle birlikte uçak trafiği, yolcu sayısı ve yük miktarlarına göre Tü-rkiye'deki havalimanları incelendiğinde homojen bir dağılım olmadığı ve Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanlarının kapasite sınırlarına ulaştığı gözlemlenmektedir. Bu derleme makalede hava taşımacılığının ticarete, yatırıma, turizme, verimliliğe ve sonuç olarak ekonomik büyümeye katkısı İstanbul 3. Havalimanı merceği kapsamında incelenmiştir. Uçuş bağlantısı ve erişilebilirliğin, iş gücü verimliliği ve ekonomik gelişme ile pozitif bağlantısı olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Erişilebilirlik, Uçuş Bağlantısı, İstanbul 3. Havalimanı. Abstract The airline transportation which has been a developing sector since 1912, is in a rapid improvement process also by the effect of globalization in recent years. By considering the determinant and directive position of İstanbul in economic, so-cio-cultural life of Turkey from past to present, the central position of İstanbul in airline transportation is unexceptional.

TÜRKİYE'DE CARİ İŞLEMLER DENGESİ FAZLASI VE OLASI ETKİLERİ

2018

Türkiye ekonomisinde, genelde kriz dönemlerinde fazla veren cari işlemler dengesi, 2018 yılı üçüncü çeyreğinde de fazla vermiştir. Bu çalışmada, 1994, 2001 ve kürese kriz döneminde cari işlemler dengesinde gözlenen gelişmeler ve bu gelişmelerin, büyüme, üretim ve istihdam üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler çerçevesinde, mevcut cari işlemler fazlasının 2018 ve 2019 yıllarına olası etkileri olası etkileri incelenmiştir.