İslam Kaynaklarinda Türk İmgesi̇ Ve Onun Deği̇şi̇mi̇ (original) (raw)

Turk Islam Kaynaklarinda Gostergebilim

Kalemisi Dergisi, 2015

Göstergebilim, 19. Yüzyılın sonlarında Avrupa'da, Sassure ve Pierce adlı dilbilimci ve mantık üzerine çalışmalarını yürüten fikir adamları tarafından geliştirilmiştir. Göstergebilim, lisan-ı hal ve kal yani davranış dili ve konuşma dilleri de dahil her türlü iletişim biçimini inceleyen bir bilim dalıdır. Göstergebilim, semboller ve işaretler gibi göstergelerin anlamları üzerine çalışan bir bilim dalıdır. Dilbilim, anlambilim, sembolizm ve iletişim gibi birçok alanı kapsadığı gibi, mecaz, teşbih, kinaye, istiare, ima, telmih, manay-ı harfi, manay-ı işari ve manay-ı remzi gibi edebi ve söz sanatlarıyla da ilgilidir. Türk sanat, edebiyat ve dilbilim literatürüne 20. yüzyıl sonunda giren ve henüz tercüme düzeyini aşmamış olan Göstergebilim alanında, Türk ve İslami bilim kaynaklarından henüz herhangi bir bilgi aktarılmadığı görülmektedir. Osmanlı medreselerinde okutulan belagat, sarf ve nahiv gibi dilbilim kitaplarında, benzer konuların incelendiği ve çözümlendiği görülmektedir. Ancak ne yazık ki henüz bu eserler ve bilgiler günümüz Türk bilim, sanat ve eğitim literatürüne yeterince transfer edilememiştir. Bu açıdan Osmanlı medrese kaynaklarında, belagat, mantık ve dilbilim inceliklerinin, göstergebilim bağlamında incelenmesi bu araştırmanın ana problemini teşkil etmektedir. Bu çalışmada göstergebilimle ilgili, Osmanlı medreselerinde okutulan Belagat, Fenn-i Beyan, Fenn-i Meani ve Fenn-i Bedi gibi Türk ve İslami dilbilim kaynaklarını özetleyen ve günümüze ulaştıran Nursi'nin 100 yıl önce telif ettiği Muhakemat ve Sünuhat gibi eserleri incelenmiştir. Ayrıca bundan yaklaşık 1000 yıl önce yazılan Abdülkahir-i Cürcani'nin Delail-ül İcaz ve Kazvini'nin Telhis adlı eserlerinin Türkçe çevirileri de gözden geçirilmiştir.

Türki̇ye De İslami̇ Ki̇mli̇ği̇n Oluşumu Ve Deği̇şi̇mi̇ni̇ Edebi̇ Meti̇nlerden Okumak

Journal of International Social Research

TÜRKİYE'DE İSLAMİ KİMLİĞİN OLUŞUMU VE DEĞİŞİMİNİ EDEBİ METİNLERDEN OKUMAK • READING THE FORMATION AND CHANGE OF ISLAMIC IDENTITY IN TURKEY FROM LITERARY TEXTS Ramazan BULUT** Öz Edebi metinler, yaşamın dile gelmesi ve toplumun ifadesidir. 2000'li yıllarda yayınlanmış romanlar üzerinden Türkiye'de İslami kesimde kimliğin yeniden üretilmesi, farklılaşması ve değişimini ele aldık. Muhafazakârlık çerçevesinde değerlendirilen İslami kesimin iki yönlü bir çatışma yaşadığı görünmektedir. Çatışmanın dilemması ise bir yandan İslami geleneği devam ettirmek, diğer taraftan modernleşmeyle uyumlu dindarlık modellerini sunabilmektir. Türkiye'de İslami kesimdeki en büyük değişim parametresi olarak kentleşme gelmektedir. Diğer bütün değişimlerin merkezinde yer alan kentleşme olgusu, Türkiye'de diğer bütün kesimleri kadar, İslami kesimi de büyük ölçüde etkilemiş ve değiştirmiştir. Çalışma kentleşme olgusunun tezahürlerinden biri olan kimlik ve kimliğin temsili meselesinin İslami kesimde nasıl inşa edildiği ve sürdürüldüğü sorusu etrafında edebi metinler üzerinden bir okuma çabasıdır. İslami kimliğin geleneksel ve modern yönleri bulunmaktadır. İslamcı kimliğin inşasında ve sürdürülmesinde temel referans noktaları arasında; aile, eğitim, dinî semboller, değişen isimler ve model kişilikler, köylülükten şehirliliğe değişen mekânlar, çeviriler, dinî yayınlar ve kitaplar önde gelmektedir.

Türk Atasözleri̇ Ve Deyi̇mleri̇nde Kadin İmgesi̇

2015

Proverbs and idioms are the heritages of a living culture from the ancestors to today. Proverbs and idoms are the reference points of the society and individuals behavioral patterns and they not only represents the general acceptable and valued behavioralpatterns and thought processes but also unacceptable and rejected behavioral patterns and thought processes . In this context image of women in Turhish society was explored from the Turkish Proverbs and Idioms . In this research in order to explore the woman image in Turhish proverbs and Idioms the content anaylsis method was used. As a result Turkish women described in a wide range of perspective from a hero to a unvaluable object, not only the precious and wanted characteristics but also unacceptable and rejected characteristics are the part of woman image

Tefsi̇r Kaynaklarindaki̇ İsrâi̇lîyât Üzeri̇ne

e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR), 2018

Çev: Hüseyin ZAMUR  Öz Muhammed İzzet Derveze, Arap milliyetçiliğinin oluşmasına fikirleri ve eserleriyle katkıda bulunmuş, Filistin direniş hareketinin şekillenmesinde belirgin bir rol oynamış önemli bir şahsiyettir. Ayrıca kendisi modern dönem Kur"ân tefsiri ile ilgili yapılan çalışmaların önemli isimlerindendir. Ettefsîru"l-Hadîs adlı çalışması bu alanda yapılmış önemli eserlerdendir. Derveze, bu eserinde sureleri nüzul sırasına göre dizerek tefsir etmeye çalışmıştır. Derveze, bu makalede Tefsir ilminin önemli konularından biri olan İsrâiliyyât"ı ele almıştır. Bu makalede İsrâiliyyât konusunun farklı bir açıdan ele alındığı düşünüldüğünden Türkçeye çevrilmesinin faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.

Ermeni Tarih Ders Kitaplarında Türk İmgesi

ve Karadeniz ülkelerinin ilköğretim kurumlarında okutulan tarih ders kitaplarında Osmanlı/Türk İmajı karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Bu proje kapsamında hazırlanan bu çalışmada ise söz konusu ülkelerden biri olan Ermenistan'da ilk ve orta öğretim kurumlarında 2010-2011 öğretim yılında zorunlu olarak okutulan tarih ders kitapları ele alınmıştır. Çalışmanın kuramsal çerçevesini İmgebilim (Imagology) oluşturmaktadır. Bu kapsamda ders kitaplarında Türk ve Osmanlı kavramına dair oluşturulan olumsuz ve önyargılı algılar, stereotipler ve imgeler incelenerek, bu algıların oluşturulmasındaki temel etkenler üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Araştırma sırasında Ermenistan'ın ilk ve ortaöğretim düzeyinde okutulan tarih ders kitapları taranarak, söylem ve harita, resim, çizim vs. gibi görsel malzemelerde de Osmanlı/Türk imgesini şekillendiren açık/örtük anlatılar ve göstergeler de değerlendirilmiştir.

Türk-İslam Epi̇frafi̇si̇nde "İmar (Yapi) Ve Mi̇mar (Usta)"Liğa İli̇şki̇n Teri̇mler

Güzel Sanatlar Enstitüsü dergisi, 2010

Türk Sanatında kitabeler, sadece üzerinde bulundukları yapıları tanımlamakla kalmaz aynı zamanda bir bölge ve dönem mimari tarzını anlamada önemli roloynarlar. Bu çalışma, ilki inşa sürecine ilişkin terimler, ikincisi yapım işini yürütenler ve finanse edip denetleyenler olmak üzere iki bölüm halinde ele alınmıştır. Birinci bölümde inşa, onanm ve yeniden yapıma ilişkin terimler farklı bölge ve örneklerle açıklanmıştır. İkinci bölümde inşa faaliyetini yürüten, finanse eden kimseler ve denetleyen elemanlar hakkında kullanılan sıfatlar incelenmiştir. İmar sürecine ilişkin 28, ustalık, finans ve denetime ilişkin ise 23 terim tesbit edilmiştir.

Türki̇ye’De Si̇yasal İslam’In Örgütlenme Faali̇yetleri̇

2015

Din ve siyaset iliskisi insanligin var olma sureciyle kendini gostermis ve ortaya ciktigi andan itibaren gerek din siyasetin yapisinda koklu degisikliklere sebep olmus, gerekse siyaset dinin degisim ve donusumlerine etki etmistir. Din ve siyaset iliskisi insanligi bireysel, sinifsal ve toplumsal olarak cok yakindan ilgilendirmis ve hayatlarini derinden etkilemistir. Siyasal Islam Islam’in derin tarihsel birikiminin olusturdugu temelde, do- nemin siyasal, sosyal sorunlari ve gelismeleri cercevesinde sekillenmistir. 19.yuzyilda Bati toplumlariyla Islam toplumlarinin iliskilerinin artmasi ve Islam toplumlarinin aldigi savas yenilgileriyle Bati’nin gucu altinda ezilmesiyle, ilk olarak “devleti kurtarma” fikriyle ortaya cikmis ve ortaya ciktigi tarihten itibaren donemin siyasal kosullarina gore degisim ve donusum icerisinde olmustur. Osmanli devletinin son doneminde ortaya cikan bu akim ilk olarak imparatorlugun uzak bolgelerinde kendisini gostermistir. Osmanli imparatorlugu tarafindan d...

Yüksek Lisans Tezi: Kürt Romanında Türk İmgesi

Enstitümüz Medya ve Kültürel Çalışmalar tezli yüksek lisans programı öğrencilerinden 195120003 numaralı Aziz TEKİN "İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim -Öğretim ve Sınav Yönetmenliği"nin ilgili maddesine göre hazırlayarak, Enstitümüze teslim ettiği "KÜRT ROMANINDA TÜRK İMGESİ" konulu tezini, Yönetim Kurulumuzun 25.09.2020 tarih ve 2020/12 sayılı toplantısında seçilen ve Sefaköy Kampüsünde toplanan biz jüri üyeleri huzurunda, ilgili yönetmenliğin 39. maddesi gereğince ….. dakika süre ile aday tarafından savunulmuş ve sonuçta adayın tezi hakkında oyçokluğu/oybirliği ile Kabul/Red veya Düzeltme kararı verilmiştir. İşbu tutanak, 3 nüsha olarak hazırlanmış ve Enstitü Müdürlüğü'ne sunulmak üzere tarafımızdan düzenlenmiştir. DANIŞMAN ÜYE Prof. Dr. Birol ÇAYMAZ Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU ÜYE Prof. Dr. Nilgün TUTAL CHEVIRON YEMİN METNİ Yüksek lisans tezi olarak sunduğum "Kürt Romanında Türk İmgesi" başlıklı bu çalışmanın, bilimsel ahlak ve geleneklere uygun şekilde tarafımdan yazıldığını, yararlandığım eserlerin tamamının kaynaklarda gösterildiğini ve çalışmanın içinde kullanıldıkları her yerde bunlara atıf yapıldığını belirtir ve bunu onurumla doğrularım. 14.10.2020 Aziz TEKİN ONAY Tezimin/raporumun kağıt ve elektronik kopyalarının İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü arşivlerinde aşağıda belirttiğim koşullarda saklanmasına izin verdiğimi onaylarım: □ Tezimin/Raporumun tamamı her yerden erişime açılabilir. □ Tezim/Raporum sadece İstanbul Arel yerleşkelerinden erişime açılabilir. □ Tezimin/Raporumun ……… yıl süreyle erişime açılmasını istemiyorum. Bu sürenin sonunda uzatma için başvuruda bulunmadığım takdirde, tezimin/raporumun tamamı her yerden erişime açılabilir. 14.10.2020 Aziz TEKİN iii ÖZET KÜRT ROMANINDA TÜRK İMGESİ Aziz TEKİN Yüksek Lisans Tezi, Medya ve Kültürel Çalışmalar Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Birol ÇAYMAZ Ekim, 2020 -111 Sayfa Yazıldığı dönemin ve toplumun izlerini taşıyan edebi eser, ilişkili olduğu toplumun kolektif hafızasından hareketle içerisinde başka anlamlar da barındırır. Edebi eser ve toplumun bu açık ve görünür olan ilişkisinden dolayı toplum içinde var olan fikirlerin anlaşılmasında edebi üretimlere bakmak doğru yollardan birisidir. Bu durumda, edebi eserin üretildiği sosyo-tarihsel koşulların dikkate alınması temel faktörlerden bir tanesidir. Her yeni dönem kendisiyle birlikte belirli baskın yönelimler getirmektedir. Böyle belirli bir dönemde üretilmiş eserler de o dönemin öne çıkan özelliklerini yansıtmaktadır. Bu tezde, içinde bulunduğu edebi gelenek açısından önem arz eden; Erebê Şemo'nun Şivanê Kurmanca (Kürt Çoban-1935), Mahmut Baksi'nin Gundikê Dono (Dono Köyü-1988), Mehmed Uzun'un Bîra Qederê (Kader Kuyusu-1995), Abbas Abbas'ın Şivanê Berxan (Kuzu Çobanı-2004), Bavê Nazê'nin Miriyê Heram (Necis Ölü-2009) ve Rênas Jiyan'ın Bacanên Pelçiqî (Ezilmiş Domatesler-2017) adlı Kürt romanlarında Türk karakterlerin nasıl ele alındığı ve öteki olarak Türk imajının nasıl oluşturulduğu incelenmiştir. İncelenen romanlarda Türk imajının anlaşılabilmesi için; "öteki", "kimlik", "kolektif kimlik" ve "imge" kavramlarına başvurulmuş ve söz konusu kavramların inceleme konusu edilen edebi eserlerde ne anlama geldiği tartışılmıştır. Romanlar, edebiyat sosyolojisi bağlamında metnin yorumlanmasını sağlayan nitel araştırma yöntemi kullanılarak incelenmeye çalışılmıştır. iv Türk imajının, tezde incelenen romanlar bağlamında ortak noktaları olduğu gibi dönem ve romanın temasına göre belirli farklıklar sergilediği de görülmüştür. İncelenen romanlarda bütünlüklü ve aynı doğrultuda şekillenen mono-tipik bir Türk imgesi söz konusu olmasa da genelde gözlenen temsillerin birbirine yakın olduğu sonucuna varılmıştır. Belirlenen kategorilere göre imajlar benzerlik ve farklılıklarına göre değerlendirilmiştir. ABSTRACT THE TURKISH IMAGE IN KURDISH NOVELS Aziz TEKİN Master Thesis, Department of Media and Cultural Studies Supervisor: Prof. Dr. Birol ÇAYMAZ October, 2020 -111 Pages