За ширењето на зоната на употреба на има-конструкциите во македонскиот јазик (original) (raw)
Related papers
За афирмацијата на конструкциите со има и н/т партицип во македонските книжевни текстови
Зборник на трудови од VII меѓународна научна конференција МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК – ИЗВОР НА НАУЧНИ ИСТРАЖУВАЊА, 2023
Македонскиот јазик e единствениот меѓу словенските јазици кој во својот систем ги вградил перифрастичните глаголски конструкции со има и н/т партицип како регуларни парадигми. Појавата на овие сложени форми се должи на постојаната интеракција со балканските јазици, а нивниот развој бил постепен. Не постојат точни податоци кога почнале да се употребуваат во народниот јазик, меѓутоа фактот дека до стандардизацијата не биле распространети на целата македонска јазична територија укажува дека тие не претставуваат многу стара појава. Проследувајќи го проникнувањето на конструкциите со има и н/т партицип во македонските книжевни текстови, во фокусот на овој реферат го поставуваме прашањето за нивната употреба и афирмација во македонската литература.
За образността и устойчивостта в конструкциите от типа X като Y в българския език
ON THE IMAGERY AND STABILITY IN “AS X AS Y” CONSTRUCTIONS IN THE BULGARIAN LANGUAGE, 2024
The current article examines constructions for which various terms are used in linguistic practice (e.g., stable, traditional, figurative, etc.). The study also covers whether “as X as Y” units fall within the scope of phraseology or cognitive linguistics. Opinions of prominent specialists are traced regarding whether or not all comparisons fall within the framework of phraseology, as well as the traditional understanding in linguistics of the boundaries and scope of stable/figurative comparisons. There is also a special focus on two main features in comparative structures, namely their figurativeness and stability. The images that take on the role of comparatum are investigated, with emphasis on their potential innovation, as it is the components on the right side of the comparison that account for its figurativeness.
Съпоставително езикознание XLV(4): 7-17, 2020
This paper discusses the development of perfect constructions with be and have in English and Bulgarian. Special attention is paid to the competition between be and have in English, resulting in the ultimate demise of be as a perfect auxiliary, as well as to the rise of new have-perfects in Bulgarian. Various functionalist hypotheses have been put forward in order to explain these processes. Upon closer examination, however, it emerges that functional load and the avoidance of ambiguity cannot provide a satisfactory account of the phenomena under investigation. Rather than being avoided, ambiguity is either resolved or it does not matter in context. It appears that earlier scholars might have put so much emphasis on such functional considerations due to a bias in favour of written language, where editing and clarity of expression are more important. If spontaneous spoken language is seen as primary, it becomes clear why the availability of more than one reading was not detrimental, but instead fostered the (re)emergence of cross-linguistically similar grammaticalised constructions, as well as their interchangeability, due to natural inferences in the course of communication, leading to bleaching and shifts of meaning/usage. Once the central role of pragmatics, including inference in context, is recognised (as is traditionally done in grammaticalisation studies), the phenomena receive a more plausible explanation.
Супстантивираните придавки и прилошки определби во рускиот и во македонскиот јазик
2019
Супстантивацијата претставува посебен процес на премин на зборовите од една морфолошка категорија во категоријата именки. Како резултат на ваквиот премин се добиваат зборови со граматички и семантички карактеристики на именки. Теоретски збор од која било морфолошка класа може да премине во именка, но најчесто оваа појава се забележува кај придавките и кај прилошките определби. Целта на овој труд е да ги групира супстантивираните придавки и прилошки определби во македонскиот и во рускиот јазик според нивното семантичко поле, да ги категоризира според нивната стилска маркација и според употребата во соодветниот јазик, а исто така да изврши и споредба на оваа категорија зборови во двата јазика
Кон меѓуредакциските контакти во македонската црковнословенска писменост
Апстракт Во трудот се проследуваат меѓуредакциските контакти меѓу македонската и српската писменост, одразени особено во рамки на дејноста на Кратовско-лесновската школа и тоа во периодот од крајот на XIII и првата половина на XIV век, кога во македонската писменост се пројавува влијанието на српскиот правопис преку поголемата зачестеност на некои заеднички црти што имаат и дијалектна подлога. Во одделни ракописи е поактуелно влијанието на српските правописни норми, во некои случаи доследната употреба на одделни црти (на пр. ¨, замената 4 > ou, 3 > e, k6y, g6y, h6y > ki, gi, hi и др.) е одраз на учеството на различни писари во препишувањето на текстот, или пак е пренесена од предлошката Клучни зборови: македонски црковнословенски ракописи, меѓуредакциски контакти Јазикот на црковнословенската писменост придонесува за збогатување на сознанијата за кирилометодиевската традиција во различни културни средини. Македонските црковнословенски текстови имаат некои јазични особености познати и во другите редакции на црковнословенскиот јазик, но и други со кои се одликуваат одразувајќи го развитокот на гласовниот систем на македонскиот јазик и тоа неговото југозападно или централно подрачје кога станува збор за ракописи кои припаѓаат кон дејноста на Охридската книжевна школа или
СПЕЦИФИЧНОСТИ НАСТАВЕ ДИЈАХРОНИЈЕ СРПСКОГ ЈЕЗИКА
Учење и настава, 2015
Рад се бави изучавањeм дијахроније српског језика у основној школи, у складу са специфичном природом њеног садржаја. Наглашава се значај наставе дијахроније, важност изучавања, као и проблематика извођења, о чему говори наставна пракса. Аутор детаљно анализира наставне програме, и то пре свега како се распоређује градиво из области историје српског књижевног језика по разредима, уочавајући притом недостатке актуелних наставних програма за основну школу. На самом крају рада понуђен је модел организације часа реализованог уз помоћ рачунара, како би се настава дијахроније побољшала и како би се отклонили недостаци традиционалног приступа поменутим садржајима. Аутор је осмислио и, уз помоћ презентације у програму PowerPoint, направио игру Заради џепарац, чија је суштина да се на креативан начин приступи изучавању наставне јединице Развој српског књижевног језика, на часу чији су реализатори сами ученици.
Реализација на анафорскиот субјект во македонскиот јазик
Journal of Contemporary Philology, Ss Cyril and Methodius University, B Koneski Faculty of Philology
This paper presents the results of the investigation into the syntax of anaphoric reference in narrative discourse. The main goal is to determine the principles that govern the realization of anaphoric subjects in Macedonian narratives. The analysis focuses on three types of subjects that code the protagonists in chosen narrative texts: implicit (signaled by verbal personal inflections), pronominal and nominal. The obtained distribution of each subject category is accounted for by positing a cognitive default principle according to which the form of the anaphor is governed by the cognitive status of its referent in listener/reader's memory. However, this cognitive principle may be superseded by the effects of other principles which cause deviations in the expected realization of anaphoric subjects. The results of the analysis confirm the main hypothesis that the choice of the subject form depends on the interplay of cognitive, semantic, syntactic and discourse-pragmatic principles. The effect of each principle is explained using the data from the analyzed narratives.
За некои аспекти на глобализацијата и нејзиното влијание врз македонскиот јазичен систем
Taking into consideration Hugo Schuchardt’s viewpoint that language mixing is the question of the greatest importance of all the questions contemporary linguistics must tackle, the languages in contact issue imposes itself as the key one in the contemporary research. The subject of interest is the globalization process in linguistic context, as well as its influence on the Macedonian language, especially the Macedonian language system, followed it through several levels and examples, and giving a review of some of the existing research of the area. In terms of lexis, the discussion is about lexical borrowing as a new-denotat phenomenon, as well as about sociolinguistic borrowing. Regarding the word formation, the interest is on the suffix -ира, zero affixation found in the loan words and reactualisation of the Turkish suffix -џија/-чија. There is less influence in morphology, and in the field of syntax: noun+noun compounds, the language europeisation process and the English impersonal it, translated as тоа in the Macedonian impersonal sentences. Some idioms enter directly in the Macedonian language system through translation.