RÂBÎ: DÎVÂN (original) (raw)
Related papers
Divan şiirinin temelinde belirli benzetme öğeleriyle, mazmun ve motifler bulunmaktadır. Hemen her divan şairinin şiirinde rastlayabileceğimiz kimi mazmun ve motiflerin divan şairlerinin şiirlerinden, örnek metinlerden yola çıkılarak tespit edilmesi, divan şiirinin kendine özgü benzetme dünyasının ortaya konulmasını sağlayacaktır. Ayrıca, bu tür belirli benzetme öğelerinin tespitine dayalı çalışmalar divan şairlerinin ortak şiir malzemesini nasıl kullandıklarını ve şairler arasındaki üslûp benzerliklerini ya da farklılıklarını gösterecektir. Farklılıkların tespiti şairlerin divan şiiri geleneğini ne kadar yansıtıp yansıtmadıkları konusunda fikir verici olacaktır (Kut, 2000: 169-173). Bu yazımızda divan şiirinde yaygın kullanılan benzetme öğelerinden biri olan sabâ ve sabâyla ilgili öğeler üzerinde duracağız. Çeşitli kaynaklarda verilen bilgilerden yola çıkarak sabâ rüzgârının özelliklerini tanıttıktan sonra, divan şairlerinin şiirlerinden seçtiğimiz örnek beyitler aracılığıyla sabâ rüzgârıyla ilgili hangi özelliklerin divan şiirinde söz konusu edildiğini göstermeye çalışacağız. Ayrıca taradığımız divanlarda bu öğelerin kullanım sıklığının ne ölçüde olduğu konusunda da bir değerlendirme yapacağız. Divan şiirinde doğa ve doğa olaylarıyla ilgili öğeler önemli yer tutar. Divan şairleri şiirlerinde kullandıkları benzetmelerde, mazmun ve motiflerde sıklıkla doğa güzelliklerinden ve doğanın kendine özgü bazı özelliklerinden yararlanırlar. Ancak, doğayla ilgili benzetme ve tasvirler gerçekçi değildir. Gelenekte belirlenen şekliyle, fazla değiştirilmeden kullanılır. Divan şairi, kendisine geleneğin getirdiği hazır unsurlardan ve malzemeden hareket etmek durumundadır. Belirli konular ve duygular etrafındaki bu hazır unsurlar divan şiirinin değişmez motiflerini meydana getirir. Bu motifler sisteminde şairin ele alacağı her unsur, geleneğin önceden belirlemiş olduğu ilgi ve imajlarla kapalı bir daire oluşturur.Bunlardan her birinin beraberinde başka neleri getireceği, nelerle birlikte ele alınacağı, çağrıştıracağı unsurlar, hangi imajlarla kullanılacağı önceden bellidir. Divan şiirinde her motif bir bağlı * Çukurova Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi.
Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü , 2023
Türkmen Edeb yatı'nın 18. yüzyıldak en öneml tems lc ler nden b r olan ve Türkmencen n yazı d l hâl ne gelmes ne öncülük eden Mahtumkulu F râk 'n n (d. 1136/1724-ö. 1221-1807) ş rler nden oluşan eser .
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2024
Şair Mehmed Nebîl Bey'in torunu, şair Şeref Hanım'ın yeğeni Mehmed Nebîl Bey'in (d. 1258/1842-43 - ö. 1307/1890) Dîvânçe'si. Son Asır Türk Şairleri’nde Hammâmi-zâde İhsân Bey'den aktarılan bilgilere göre şairin gençlik dönemine ait, başı sonu eksik şekilde ve gayr-i müretteb “51 gazel, 23 terkib ve manzume, 22 kıta, 14 şarkı, 74 tarih, 51 beyit ve matla” bulunduğu belirtilen har-ı müretteb bir mecmuası mevcuttur. Son yıllara kadar bu eserin yazmasına kütüphane kayıtlarında rastlanmamıştı. Ancak Dîvânçe'nin Prof. Dr. Rifat Kütük'ün özel kütüphanesinde yer aldığı belirlenmiştir. Yazmanın sayfalarının muhtemelen bir kısmının kayıp olması nedeniyle içindeki şiir sayısı Hammâmi-zâde'nin verdiğinden biraz farklıdır. Yazmada bir kısmı hece, büyük kısmı aruz vezniyle kaleme alınmış olan şiirler mevcuttur. Bunların büyük kısmına şair başlık koymuştur. Manzumeler başlıklara göre tasnif edilirse metinde “31 beyit (1’i müşterek), 12 matla (1’i müşterek), 8 rubâ’î, 44 gazel (1’i müşterek, 1’i müstezad), 38 kıt’a (21’i kıt’a-i kebire), 11 şarkı (9’u murabba, 2’si muhammes), 2 mısra, 3 terci‘, 2 mesnevi, 2 murabba, 4 müseddes, 1 muhammes, sonda baş kısmı yırtık olduğu için nazım şeklini belirleyemediğimiz gazel/kıt’a-i kebire olması muhtemel bir şiir”in mevcut olduğu görülmektedir. Nüshada Nebîl Bey'in kız kardeşi Nakıyye Hanım'la yazdığı müşterek şiirleri, kızı için kaleme aldığı ninnisi ve teyzesi Şeref Hanım'ın vefatı için yazdığı tarihi dikkati çekmektedir.
İLHANLI İDÂRÎ TEŞKİLATI I: DÎVÂNLAR
Tarih Araştırmaları Dergisi
We know that the states were successful in politics and militarily in history were organized in a good way in the administrative sense. The official correspondence system that prepares, applies, follows up this system and records it, namely the divan organization, is one of the most important institutions of Islamic civilization. Bu çalışma, İran Moğollarında İdarî Bürokrasi (1231-1295) adlı doktora tezinde yer alan Dîvânlar adlı bölümün yeniden ele alınarak düzenlenmiş halidir. Dr. Öğr. Üyesi, Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Tarih Bölümü, ozkandayi@bayburt.edu.tr