Temel Dini Bilgiler Öğretim Programlarında ve Ders Kitaplarında Şâfiîlik (original) (raw)
Related papers
Öğretim Programları ve Ders Kitaplarında Hacı Bektaş Velî ve Bektaşilik
Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 2012
Alevîlik-Bektaşîlik Türkiye'nin gerçeğidir. Bu gerçeğin öğretim programları ve ders kitapları çerçevesinde Türk eğitim sistemine nasıl yansıdığını tespit etmek araştırmamızın amacıdır. Bu doğrultuda öğretim programları ile ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitapları Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik ile ilgili içerik açısından değerlendirilmiştir. Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik konusunun düzeyi ve ele alınışının tespitinde betimsel bir yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın kapsamını öğretim programları ile Millî Eğitim Bakanlığı ve özel yayınevleri tarafından basılmış ve 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullara dağıtılan ilk ve ortaöğretim ders kitapları oluşturmuştur. Taranan 34 kitaptan 9'unda, 10 programdan 7'sinde Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik ile ilgili konuya değinildiği görülmüştür. Bilgilerin genel olarak Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitabında yer aldığı; Türkçe, Sosyal Bilgiler, Halk Kültürü, Tarih, Türk Edebiyatı, Sosyoloji, Felsefe program ve ders kitaplarında ise yeterli bilginin verilmediği tespit edilmiştir. Çalışmada öğretim programları ve ders kitaplarında Hacı Bektaş Velî ile ilgili çeşitli kategoriler altında az ya da kapsamlı birtakım bilgilere ulaşılmıştır. Konuların işlenişinde ise, hazırlık çalışmaları, bilimsel içerik, dil ve anlatım, görsel düzen hususlarında birtakım yetersizlikler ve eksiklikler tespit edilmiştir.
Giriş İmam Şâfiî, bir fıkıh mezhebinin kurucusu olmasının ötesinde İslâm düşüncesi üzerinde önemli etkileri bulunan bir şahsiyettir. Son dönem-lerde yerli-yabancı, Müslüman-gayrimüslim pek çok araştırmacı Şâfiî'nin ihraz ettiği bu önemi fark etmiş ve bu husus pek çok müstakil araştırma ve çalışmaya da konu olmuştur. Bu makalede İmam Şâfiî üzerine Türkiye'de yapılan veya Türkçeye çevrilen çalışmalar ele alınacaktır. Bu çalışmanın; zaman, alan ve konu bakımından üç sınırı bulunmaktadır. a) Zaman olarak çalışma, cumhuriyet dönemi sonrası ile sınırlandırı-lacaktır. Bu sınırlandırmanın gerekçesi, bir yandan cumhuriyet dönemiyle kıyaslandığında önceki dönemde bütünüyle İmam Şâfiî'ye hasredilmiş çalışmaların yok denecek kadar az olması diğer yandan da Şâfiî ile ilgili çalışmaların dünya çapındaki yaygınlığının-Cumhuriyet dönemine tekabül eden-son bir asırda hissedilir derecede artmasıdır. b) Konu olarak yalnızca İmam Şâfiî üzerinde yoğunlaşılacak, Şâfiî mez-hebine ilişkin çalışmalara temas edilmeyecektir. c) Alan olarak ise İmam Şâfiî'nin yalnızca "fıkıh ve fıkıh usûlü" düşün-cesiyle ilgili yapılmış çalışmalar üzerine yoğunlaşılacaktır. Bununla birlikte bu makale, Türkiye'de Şâfiî üzerine yapılan çalışmaları ele alan ilk deneme olması hasebiyle makalede bütünlüğün görülmesi için bu çalışmalara liste olarak yer verilecektir. Makalenin sonunda söz konusu çalışmalara ilişkin genel bir değerlendirmede bulunulacaktır.
Seçmeli "Temel Dini Bilgiler" Derslerindeki Dini Anlayış ve Dünya Görüşü
Türkiye Din Araştırmaları Dergisi, 2020
Öz Araştırmada, seçmeli Temel Dini Bilgiler (İslam) dersi konu edilmiş, derse ait kitaplarda öğretime konu edilen dini anlayışın tespiti amaçlanmıştır. Bu bağlamda kitaplarda yer bulan içeriğin, ele alınan konular itibariyle temel çerçevesi belirlenmiş, öğretimi hedeflenen dini anlayışın bir dünya görüşü olarak temel felsefesi analiz edilmiştir. Araştırmada nitel içerik analizi yöntemi kullanılmış ve kitap içerikleri, önceden belirlenen kategoriler, temalar ve kavramlar dikkate alınarak taranmıştır. Araştırma bulgularına göre içerikte, yeni bir öğrenme alanı olarak İslam hukuku da yer almış, DKAB ders içeriklerine kıyasla birçok yeni konuya yer verilmiş, kazanımlar açısından tasdik ve amel boyutlarına ağırlık verilmiş, ibadetlerin öğretiminde şekil-mana dengesi sağlanmıştır. Diğer yandan derse ait içerikte yer bulan dini anlayışın akıldan ziyade, birer bilgi kaynağı olarak vahyi, sünneti ve geleneği öncelediği, vahiy ve sünnete dayandırılan bir Allah, evren/varlık ve insan anlayışı sergilediği, dünya hayatına nispetle Ahiret hayatını ön plana çıkardığı ve insan davranışlarının merkezine Allah rızasını yerleştirdiği, bireysellikten çok toplumsallığı öncelediği, belirli bir İslami toplum modeli önerdiği ve nihayet modern dini çoğulculuk anlayışları karşısında mutlak tek hakikat
DOĞADAN ÖĞRENEREK TASARLAMANIN SERÜVENİ: BİOFİLİ VE BİOMİMİKRİ
İdil, 2023
Biyomimikri, doğadan ilham alarak tasarım ve mühendislik alanlarında problem çözmek için kullanılan bir disiplindir. İlkel insanlar döneminden itibaren doğadan öğrenme ve taklit etme eğilimi gözlemlenmiştir. Mitoloji ve kültürel bağlamlar da doğadan esinlenmede önemli bir rol oynamıştır. İnsanlar, doğal dünyanın sembollerini ve motiflerini kullanarak mitolojik hikayeler anlatmış ve kültürel ifadelerini şekillendirmiştir. İnsanların doğaya olan içsel bağlantısı biofili kavramıdır. İnsanlar, doğal çevrelerde olma isteği, bitkilerle etkileşim kurma dürtüsü ve doğal öğelerin rahatlatıcı etkileri gibi faktörlerle doğaya olan çekim hissederler. Doğa, insanların zihinsel ve duygusal sağlığı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve insanlar doğadan ilham alarak ruh hallerini iyileştirebilirler. Bu makale, doğadan ilham alma sürecini, biyomimikri ve biofili kavramlarını, mitoloji ve kültürel bağlamlarda doğadan esinlenmenin rolünü, insanların doğaya olan içsel bağlantısını ve doğadan ilham alan sanat ve tasarımı örneklerle ele almaktadır. Bu makalenin amacı doğanın Yüzyıllardır insanların ilham aldığı ve etkilendiği bir kaynak oluşunu incelemek, gelecekte de hala başvurulan bir kaynak olarak potansiyelini keşfetmektir.
Din Kültürü ve Âhlak Bilgisi Dersleri ve Alevîlik
Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 2002
Bu yazıda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri ve Alevilikle ilgili bir çok görüşün-ki bunlar birbirinden tamamen farklıdır-değerlendirmesi yapılmaktadır. Bazı araştırmacılar Aleviler için konu ve muhtevaları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinden tamamen ayrı ders kitaplarının hazırlanmasını isterken bazıları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin programdan tamamen kaldırılmasını istiyorlar. Bu ayrılıklar Aleviler için yazılmış olan "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi" veya "Alevilik Eğitimi Ders Notları" gibi kitaplarda da kendini gösteriyor. Ayrıca yazıda Alevilikle ilgili farklı tanımlama ve anlayışlar da tahlil edilmektedir.
İmam Rabbânî’Ni̇n Sûfîlere Yöneltti̇ği̇ Bazi Tenki̇dler
DergiPark (Istanbul University), 2018
Bu makalede İmam Rabbânî'nin sûfîlere yönelttiği bazı tenkitler ele alınmıştır. Öncelikle tenkidin kavramsal analizi yapılarak âyet ve hadislerde var olan muhtelif tenkit örnekleri zikredilmiş ve değerlendirilmiştir. Sûfîlerin otokritik faaliyetlerine değinilmiş, otokritiği ilk dönemden itibaren vazife olarak gördükleri ve önemsediklerinden bahsedilmiş, tasavvuf klasiklerinin telif sebeplerinde iç tenkit fikrinin etkisine dair örnekler sunulmuştur. Bu minvalde Serrâc et-Tûsî-"Lüm'a", Kelâbâzî-"et-Taarruf" ve Kuşeyrî-"er-Risale" örneklerine yer verilmiştir. Daha sonra sûfîlerin mahfûz oluşu Kur'ân'da geçen muhlas kavramı bağlamında değerlendirilmiş, sûfîleri tenkit imkânı İmam Rabbânî'nin "Mektûbat"ı esas alınarak konu edilmiştir. Rabbânî'nin sûfîlere şeriat-hakikat, bilgi kaynakları, rüya, keşf ve ilhâm, velâyet-nübüvvet, âlimlere ittibâ, sünnetleri terk edip bidatlere uyma ve muhtelif konulardaki tenkitleri incelenmiştir. Yer yer başka sûfîlerin de konulara dair benzer ve farklı fikirleri aktarılmıştır. Nihai olarak tenkit ameliyesinin sıhhati için öngörülen edep kurallarına değinilerek çalışma tamamlanmıştır.
A Comparative Research on Affective Objectives of Religious Culture and Ethics and Basic Religious Information (Islam; I-II) Course Curriculums, 2016
Ülkemizde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi, zorunlu dersler arasında yer almaktadır. Bu dersin yanı sıra ilk ve ortaöğretim öğrencileri Kur’an-ı Kerim, Hz. Muhammed’in Hayatı ve Temel Dinî Bilgiler derslerini de seçmeli olarak alabilmektedirler. Bu çalışmada İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı kazanımları ile Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki kazanımlar, duyuşsal hedefler açısından karşılaştırılmıştır. Araştırmada Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ile Temel Dini Bilgiler dersi kazanımlarındaki duyuşsal ifadeler nicelik ve nitelik açısından değerlendirilmiş ve karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonunda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile Temel Dini Bilgiler Dersi Öğretim Programı kazanımlarında daha yoğun olarak bilişsel hedeflerin yer aldığı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programında üst duyuşsal basamaklardan daha fazla kazanım belirlenmesi sebebiyle Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin duyuşsal eğitime daha fazla imkân sağladığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Din Öğretimi, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi, Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi, Duyuşsal Hedefler, Öğretim Programı. Religious culture and ethics lesson is one of the compulsory courses in Turkey. Together with this lesson, the primary and secondary level students can choose the Quran, the Prophet Muhammad's life and the Basic Religious Information lessons as a selective course. This study is a comparative research on affective objectives of religious culture and ethics lesson and basic religious information course curriculums. In this study, it has been evaluated and comparatively analyzed the affective objectives of religious culture and ethics and basic religious information course curriculums in terms of quantity and quality. At the end of the research, it has reached that religious culture and ethics lesson and basic religious information course aim to gain students cognitive capabilities, religious culture and ethics lesson aims to gain more affective behaviors than basic religious information course. Keywords: Religious Education, Religious Culture and Ethics Lesson, Basic Religious Information Course, Affective Objectives, Curriculum.
Fars-İslam Ders Kitaplarında Etno-Dini
Kurd Arastirmalari, 2021
Bu makale, İran İslam Cumhuriyeti'nin birinci ile on ikinci sınıf ders kitaplarının bir incelemesidir. Makale, İran devletinin eğitim sistemi aracılığıyla devleti nasıl Pers/Fars-Şiileştirmeye çalıştığına ışık tutmak için resmi ders kitaplarındaki dil, ırk, etnisite ve dini milliyetçilik konularını incelemektedir. Resmi ders kitapları egemen topluluğu (Farslar) tarihin tek faili olarak tasvir etmektedir. Mevcut İran yönetimi, alternatif (resmi olmayan) anlatıları ihanet olarak görmektedir. Bu nedenle elinizdeki makale, İran’ın devlet onaylı ders kitaplarının, bu kitapların konumlarının ve bunlardan edinilen bilginin, var olan yapısal etnolinguistik ayrım çizgilerinin temelini aydınlatan açıklama noktaları sunduğunu ve ders kitaplarına yerleştirilmiş, yönetim mantığının sınırlarını belirleyen İslamcılığın ırksal teorilere ve tarih yazımlarına nasıl sağlamlık kazandırdığını gösteren kapsamlı bir çalışmadır. Derinlemesine görüşmeler gerçekleştirebildiğimiz çok sayıda Kürt öğretmenin görüş ve deneyimleri de ara ara tartışılmaya dahil edilmiştir.
Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitaplarında Orta Asya Vurgusu
ÖZ Soğuk Savaş’ın bitmesi ve Sovyetler Birliği’nin 1990’lı yıllarda dağılmasından sonra Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve bağımsızlığına kavuşan Türk ve Akraba Topluluklar ile Türkiye arasında başlayan iktisadi, siyasal ve kültürel ilişkiler etkilerini eğitim alanında uygulamaya konulan projelerde göstermiştir. Türk Milli Eğitim Bakanlığı, bölgeye yönelik eğitim çalışmaları yanında kültürel, edebi, coğrafi ve tarihi birlikteliği öğrenciye aktarabilmek için ders kitaplarında Orta Asya ile ilgili metinler, görseller ve haritalar eklemiştir. Çalışmada bu bağlamdan yola çıkılarak ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri analiz edilecektir. Anahtar kelimeler: Orta Asya, ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi, TC Milli Eğitim Bakanlığı, içerik analizi ABSTRACT After the end of the Cold War and the disintegration of the Soviet Union in the 1990s, the economic, political and cultural relations between Turkey and newly independent Turkic Republics of Central Asia have intensified, which reflected in its impact on implemented projects in the field of education. Ministry of National Education of Turkey engaged in the educational work regarding the region. Beside that in order to show pupils the cultural, geographical and historical closeness between Turkey and Turkic Republics of Central Asia, texts, images and maps have been added in to the textbooks. Within this context this study will analyse the stance of Turkic Republics of Central Asia in these religious culture and moral knowledge textbooks. Keywords: Central Asia, highschool, culture and moral knowledge, Ministry of National Education of Turkey, content analysis АННОТАЦИЯ После завершения холодной войны и развала СССР, установленные экономические, политические и культурные отношения между Турцией, независимыми среднеазиятскими государствами, тюркскими и родственными народами, оказали своё еффективное влияние на проектах по просвещению. Министерство просвещения Турции, наряду с разными образовательними програмами в регионе, ввиде приложения к учебникам добавил разные карты, тексты и наглядный материал связанный со Средней Азией. В них указывается на культурное, литературное, историческое и географическое единство тюркских народов. В статье анализируется тема Средней Азии в учебниках религиозной культуры и этики. Ключевые слова: Средняя Азия, преподавание религиозной культуры и этики в средней школе, Министертво просвещения Турции, анализ содержания.