Hydro-sztuka w Polsce z perspektywy błękitnej humanistyki jako tratwy ratunkowej wobec katastrofy ekologicznej (original) (raw)
Related papers
Medialne reprezentacje podwodnego świata a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura, 2021
Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do analizy filmu dokumentalnego Czego nauczyła mnie ośmiornica (2020), a także do konceptualnej pracy nad badawczo-artystycznym projektem cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki, realizowanym przeze mnie we współpracy z interdyscyplinarną artystką Justyną Górowską. W pierwszej części tekstu teoria mediów specyficznych dla środowisk akwatycznych służy pokazaniu zmieniających się konwencji filmów dokumentalnych na temat podwodnego świata przyrody. W drugiej części tekstu przedstawiam projekt powstającej w oparciu o tę teorię bazy danych, której celem jest zbieranie, konceptualne i artystyczne opracowanie materiałów dotyczących reprezentacji zanikającej bioróżnorodności podwodnego świata. Teoria dzikich błękitnych mediów sytuowana jest również w pejzażu humanistyki nieantropocentrycznej oraz błękitnej humanistyki.
Studia Ecologiae et Bioethicae, 2018
Artykuł omawia jedną z nowych metodologii w badaniach literaturoznawczych, ktorą jest humanistyka ekologiczna. Odwołując się do tekstow teoretycznych, autorka polemicznie analizuje ich głowne idee. W tym duchu komentuje interpretację dzieł literackich, prowadzonych zgodnie z metodologią proponowaną przez humanistykę ekologiczną, skupiając się na szkicu o powieści Antoniego Sygietyńskiego Na skałach Calvados (1884). Wskazuje na „zielone pisanie” jako na stałą praktykę tworcow dzieł literackich, stawiając tezę, że literaturze można przypisać rownież cechę prekursorstwa w dziedzinie ekologii.
Zeszyty Prasoznawcze
In August 2022 the Polish media reported on a mass mortality of fish and other animals in the Oder, which occurred as a result of contamination of the river’s waters over a section of several hundred kilometres. The situation revealed that Poland lacked an effective water control system and procedures in the case of contamination. Polish authorities’ response and crisis communication, including with foreign partners in the Oder region, were widely commented on in foreign media. From the perspective of Polish-German relations – which have been strained in recent years – how such a crisis is communicated by the media in Poland’s western neighbour seems to be of particular interest. The article presents the results of the content analysis of selected German media in August 2022. The quantitative analysis covered the service of selected German opinion-forming media. The qualitative analysis covered printed editions of selected opinion-forming weeklies (F.A.S., WamS, BamS, Der Spiegel, S...
Społeczno-gospodarcze konsekwencje zmian w prawie wodnym w Polsce
Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy
Autorka podejmuje dyskusję nad projektem nowej ustawy Prawo wodne, gdyż poprzednia po 15 latach funkcjonowania wymaga już nowelizacji. Jednakże projekt ustawy przygotowany w 2016 roku rząd, wzbudził wiele kontrowersji. Otóż przewiduje się zasadnicze zmiany prawne i organizacyjne prowadzące do centralizacji zarządzania gospodarką wodną, które oznaczają odwrót od dotychczasowych tendencji do liberalizacji i decentralizacji systemu gospodarczego. Drugim kierunkiem zmian — i największym zaskoczeniem dla przedsiębiorców — okazuje się ujęcie kwestii ekonomicznych. Nowa ustawa ma znacznie rozszerzyć zakres odpłatnych usług wodnych — co można uznać za słuszne — oraz wielokrotnie podnieść stawki opłat za wodę, co spotkało się z największymi protestami. W artykule szerzej podjęto kwestie wpływu systemu opłat na funkcjonowanie branży napojów i butelkowanej wody mineralnej, która najbardziej odczuje proponowane zmiany ustawowe.
Przez fantastykę do ekokrytyki. Zwrot ku science fiction
Przestrzenie Teorii, 2021
The author puts forward the thesis that the challenges of the current times resulting from environmental change, the destruction of habitats and ecological disasters direct our sensibilities and aesthetics ever more tangibly towards the fantastic or ecofiction: (eco)horror, (eco)science fiction, or (eco)fantasy. However, while ecohorror mainly exposes the negative aftermath of the Anthropocene, culminating in inevitable disaster, science fiction offers leeway for a more speculative approach, enabling one to construct such visions of reality in which multispecies justice will be observed and cultivated. The author follows K.S. Robinson's line of thinking that "science fiction is a new realism", A. Ghosh's analysis of the relationship between literature and ecology, and D. Haraway's research on new ways of understanding the relationships between people and non-humans using the speculative potential of sci-fi. It is therefore suggested that there is a great need for a science fiction vision, aesthetic and narration that would be capable of guiding us out of the anthropocentric entanglement and the Anthropocene/Capitalocene into the Chthulucene (as conceived by Haraway).
Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja, 2022
This article (written in Polish) focuses on the aquacritical interpretation of literary texts in the paradigm of the new historiography of the 1934 flood. By applying deep mapping of interpretations and methodology developed in the field of ecocriticism and spatial studies, the authors analyze the works by Polish writers, J. Kurek, K. I. Gałczyński, and M. Płaza, to indicate the frequent renamings in the flood vocabulary. Examination of language militarization in flood narratives (fighting the river) and its symptomatic discourse of power and control (control over the river element) shows that both the Polish experience of the First World War – along with subsequent military conflicts – and the impact of militarized state politics left a mark on the flood vocabulary and resulted in a disagreement between the human subject and the living river.
Barokowy hortus ludi w perspektywie geopoetyki (na wybranych przykładach literackich)
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 2016
Artykuł ukazuje barokowy hortus ludi (ogród zabaw) w perspektywie geopoetyki. Przedmiotem eksploracji są wybrane utwory poetów XVII wieku, na podstawie których badane zjawisko zostało poddane refleksji. Wykazano, na ile rzeczywiste miejsca mogły inspirować autorów opisujących szlacheckie bądź magnackie wirydarze, a z drugiej strony podjęto próbę określenia, w jakim stopniu kreacja literacka buduje miejsca poddane deskrypcji u potencjalnego odbiorcy dzieła literackiego (czytelnika). W wyniku analizy stwierdzono, że opisy barokowych hortus ludi to kreacje miejsc przetworzone w umyśle poety, odznaczające się aspektem malarskości, który może inspirować nie tylko architektów krajobrazu, ale również malarzy i innych artystów.W artykule uwzględniono także genezę barokowych ogrodów zabaw i cechy charakterystyczne parkowo-ogrodowych założeń począwszy od średniowiecza po barok. Obecny w poezji XVII wieku hortus ludi ukazano w nowym, geopoetycznym ujęciu.