Eski Mezopotamya Civi Yazılı Belgelerinde Kok Boya Huratu (original) (raw)

Eski Mezopotamya'da Kutsal Evlilik Metinleri ve "Kutsal/Kült/Mabet Fahişe(Si)" İbâresi

Sacred Marriage Texts and the Expression “Sacred/Cult/Temple Prostitute” in Ancient Mesopotamia, 2019

In ancient Mesopotamia, the expression "Sacred / Cult / Temple Prostitute" occurring in contexts of Sacred Marriage Texts and used for some words recorded in some literary texts is disparately interpreted by different researchers. Since the texts do not provide sufficient, definite and clear information, the term has been discussed for a long time. Some consider it applied in practice, others simply symbolic and not involved in practice. In this article, the relevant expression and words will be evaluated by considering transitions in the texts and will be tried to reach a realistic or at least close results.

Eski Mezopotamya Çivi Yazılı Kaynaklarında Kısırlık ve Çocuk Düşür/t/me

Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2020

Öz İnsanın, neslini devam ettirme isteği onun üreme yetisini toplumsal hayatın merkezine taşımıştır. Böylece kadın erkek ilişkisinin temelinde yer alan üreme ya da üremeye engel teşkil eden unsurlar bazen doğrudan, bazen de dolaylı olarak toplumsal hayatı şekillendirmiştir. Nitekim tarihi süreç bunun pek çok örneğine tanıklık etmektedir. Öyle ki yaygın adlandırmayla "kısır olmanın" eski zamanlardan beri bireyin toplumsal hayatını etkilediği Mezopotamya çivi yazılı kaynaklarından anlaşılmaktadır. Bu kaynaklarda gebelik süresi boyunca ortaya çıkabilecek düşük tehlikesi üzerinde özellikle durulması ise dikkat çekmektedir. Aynı kaynaklardan bazen de doğal olanın aksine üremenin kadın ve erkek açısından memnuniyetle karşılanmadığı, diğer bir ifadeyle gebeliğin her zaman istenmediği öğrenilmektedir. Bu çalışmada kısırlık sorunu, çocuk düşürmenin veya düşürtmenin Mezopotamya toplumları nazarında taşıdığı hukuki normlar, tıp ve büyü uygulamaları üzerinde durulacaktır.

Anadolu Selçuklu Dönemi̇ Mi̇mari̇ Yapilarinda Turkuaz

2020

M.O. 8. Yuzyildan baslayarak gunumuze kadar gelen, Mancurya vadisinden Tuna nehrine kadar olan alani kaplayan Turkistan cografyasinda bircok alanda kullanilan Turkuaz, 3. yuzyilda Hunlar ’da, 9-13. yuzyillarda Karahanlilar’ da, 11. yuzyil Iran topraklarinda,12-13. yuzyillarda Anadolu’da Selcuklu doneminde ve sonrasi Osmanli doneminde her alanda kullanilmistir. Mimari yapilardan takilara, dokumalardan sus esyalarina kadar her alana imzasini atmistir. Ozellikle Anadolu Selcuklu donemi mimari yapilarinda cini bezemelerde kullanilarak mimari yapilara dokunmus, taslara can katarak konusan dili olmustur. Bu makalede Anadolu Selcuklu donemi mimari yapilarinda kullanilmis olan Turkuaz rengi ele alinacaktir. Tek renk olarak kullanilmasindan, figurler ve motifler arasinda yer aldigi alanlara ve ara ara gosterdigi renk degiskenligine kadar orneklerle anlatim saglanacaktir.

Kokturk Yazıtlarında ve Eski Uygur Metinlerinde Yeterlilik Kiplik

Dil bilimi çalışmaları içerisinde önemli bir yere sahip konulardan biri de kiplik ve kipliğin semantik haritasıdır. Semantik haritalama yöntemi ile kiplik anlama işaret eden kimi leksik birimlerin gramatikalleşme süreci ve bu süreç içerisinde bu birimlerin art zamanlı ve eş zamanlı gelişimi takip edilmek istenmiştir. Bu bağlamda eldeki çalışmada Türk dilinin yeterlilik kiplik işaretleyicisi olarak bilinen u(ma)-, Fiil+ünlülü gerundium u(ma)-, Fiil+ {-GAlI} u(ma)-, Fiil+ {-GAlI} bol(ma)-formlarının semantik haritası çıkarılmak istenmiştir. Bu sebeple Türk runik harfli yazıtlardan ve ardından Eski Uygur metinlerinden bir korpus oluşturulmuştur. Katılımcı-içi olanaklılık↔ katılımcı-dışı olanaklılık (↔deontik olanaklılık) ↔ epistemik olanaklılık şeklindeki bir haritalama yönteminin u-fiili ve bu fiilin zaman içerisinde girdiği farklı analitik formlar için geçerli olup olmadığı sorgulanmak istenmiştir. Bu bağlamda Türk dilinin tarihî seyri içerisinde u(ma)-fiili ile birlikte sıkça kullanılan bol-fiilinin kullanıldığı tümceye ağırlıklı olarak kattığı kiplik değeri tespit edilmeye çalışılmıştır. {-GAlI} u(ma)-formunun {-GAlI} bol(ma)-formuna geçiş için bir basamak olarak kullanılıp kullanılmadığı meselesine örnekler üzerinden açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca tümcede öznenin durumu, bitimli fiile gelen işlemcinin çeşidi, yan tümceciğe ait fiilin şart kiplik işaretleyici ile çekimlenmesi gibi birtakım unsurların kiplik okumalarında bağlayıcı bir etkiye sahip olduğu görüşü örneklerle izah edilmeye çalışılmıştır. Son olarak söz konusu kiplik işaretleyicilerinin Türk dilinin en eski yazılı metinlerinde katılımcı-içi olanaklılık↔ katılımcı-dışı olanaklılık (↔deontik olanaklılık) ↔ epistemik olanaklılık şeklindeki sıralamada geldiği noktanın yine Türk dili tarihinin çok daha geçmişe uzanabileceği hususunda önemli bir gösterge olarak kabul edeceği ifade edilmiştir.

Eski Uygur Türkçesinde Üçüncü Günaha Ait Belgeler

Studies on textes written during the Old Uyghur Turkish have been continuing. Among these studies cataloque researches are the most significant. The documents in this work are existed in the tenth volume of the serial, Alttürkische Handschriften prepared by Jens Wilkens. In this study, Wilkens has introduced documents belong to the book of Daśakarmapathaavadānamālā (DKPAM). DKPAM is a religious textbook about the ten unadvisable malicious ways of affairs -the ten sins -in Buddhism. The third one of these is the sin of eviñ yutuzıña yazınmak or amranmak nızvanı, which means adultery with someone else's wife. We focused on this third sin in this research of DKPAM and these documents searched and printed before. This study is consist of five parts: Introduction, Text, Translation, Notes and A Copy of the Original Documents. The original text is downloaded from the digital archive of the Turfan and Mainz collections on the internet site of Berlin-Brandenburg Academy of Sciences. These documents have been transcripted and translated. While making transcription correspondence of the documents and with the help of the parallelism gaps of the text have been completed. These are showed in the footnotes. The text has been translated into the Turkish of Turkey. Foreign words in the examined documents, words used seldomly in Old Uighur Turkish, new expressions and handiadyoin are explained under the title of "Notes". In the end the original copies of the text are attached.

Eski Uygurca Metinlerin Tarihlendirilişi ile İlgili Tespitler

Kadim Uygur Türkleri tarafından yazılan ve birçoğu Maniheist ve Budist çevreye ait olan metinlerin yazılış tarihleri genellikle belirsizdir. Yazılış tarihleri ifade edilmiş metinlerin ise, hangi yılda yazıldıkları tam olarak bilinememektedir. Bu yazıda, Uygur Türkleri tarafından 8-14. yüzyıllar arasında yazılan ya da tercüme edilen metinlerin kolofon kayıtları ve dil özelliklerine göre tarihlendirilişi ile ilgili görüşler ifade edilmiştir. Bu çerçevede Eski Uygurca metinler, dil özellikleri bakımından yeniden tasnif edilmiştir.