Edirne Sarayı (Saray-ı Cedîd- i Âmire)'ndan Günümüze Ulaşabilen Yapılar Hakkında (original) (raw)

Edirne Sarayı Su Yapıları

Belleten, 2021

Edirne Sarayı’nın inşası Sultan II. Murad tarafından başlatılmış, Fatih Sultan Mehmed zamanında tamamlanarak hizmete açılmış ve sonraki dönemlerde yapılan eklerle birlikte 19. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır. Bünyesinde yüz kadar yapıyı barındıran sarayın su ihtiyacını karşılamak için çeşitli kaynaklardan isale hatları ile sular getirilmiş olup bu suların dağıtımı ve kullanımı için su terazisi, maksem, çeşme ve havuz gibi yapılar inşa edilmiş; bunlara ilaveten yeraltı sularından da faydalanmak için kuyular açılmıştır. Bu büyük saray kompleksi Osmanlı-Rus ve Balkan savaşları sırasında büyük oranda yok edilmiş, diğerleri ile birlikte su yapılarının da çoğu yok olmuş; sadece, saray maksemi, Namazgâhlı Çeşme, Matbah-ı Âmire Çeşmesi ile bir kuyu ve su terazisi günümüze ulaşabilmiştir. Bu çalışmada, fotoğraf ve çizim gibi görsel bilgileri bulunanlar ile yukarıda bahsi geçen mevcut su yapılarının tanıtılıp değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunlar arasında 15. yüzyıla tarihlenen maks...

Prof. Dr. Abdulkadir Dündar, “Son Dönem Osmanlı Mimarisinde Uygulanmayan Bir İnşa Projesi: Edirne Kadri Paşa Türbesi”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:XLV, Sayı:1, Ankara 2004, ss. 133-165.

2004

abstraet A Constnıction Project which was not Applied in the Late Ottoman An:hitecture: Kadri Pasha Tornb in Edirne. In this anide, two drawings and cost estirnate notebook belonging to Kadri Pas ha Tomb whose constnıetion was planned in Edirne have been evaIuated. Drawings are the construction project which were not carned out. Because the number of constructions which have east estirnate notebook, planning and façacle drawings are quite limited, this tomb, which remained at the stage of project, is qı.ıite irnportant in 19th century Ottoman arclıiteeture. So, as re1ated docwnents with this tomb which dates back to 1884 are of significance, we tried in our paper to disp1ay their importance as for Iate Ottoman tomb architeeture.

M. Özer, M. Dündar, Edirne Sarayı Su Yapıları

Belleten, 2021

Edirne Sarayı'nın inşası Sultan II. Murad tarafından başlatılmış, Fatih Sultan Mehmed zamanında tamamlanarak hizmete açılmış ve sonraki dönemlerde yapılan eklerle birlikte 19. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır. Bünyesinde yüz kadar yapıyı barındıran sarayın su ihtiyacını karşılamak için çeşitli kaynaklardan isale hatları ile sular getirilmiş olup bu suların dağıtımı ve kullanımı için su terazisi, maksem, çeşme ve havuz gibi yapılar inşa edilmiş; bunlara ilaveten yeraltı sularından da faydalanmak için kuyular açılmıştır.

Osmanlı İdaresinde Edirne (1789-1839) [Fizikî, İdarî, İçtimaî ve İktisadî Yapı]

Sadık Emre Karakuş, Osmanlı İdaresinde Edirne (1789-1839), Basılmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ, 2018.

Osmanlı İdaresinde Edirne (1789–1839) başlıklı bu çalışma, Edirne kazasının fizikî, idarî, iktisadî, içtimaî ve demografik yapısını başta kadı sicilleri olmak üzere, arşiv belgeleri üzerinden ele alarak bir bütün halinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ortaya çıkan sonuçlar itibariyle Edirne'nin incelenmeyen bir dönemi aydınlatılarak genel mahiyetteki Osmanlı tarihi çalışmalarına da katkı sağlayacağı düşünülen pek çok netice hâsıl olmuştur. Bu kapsamda: Şehrin kara, deniz ve nehir yollarıyla olan ilişkisinden coğrafî özelliklerine, dinî ve sosyal yapılarından hane ve dükkânlarına kadar bütün bir fizikî yapıyı oluşturan unsurlar ve bunlardaki değişim ele alınarak dönemin umumî manzarası tespit edilmiştir. İncelenen dönemde, şehir ve nahiye nüfusları tespit edilerek, nüfus rakamlarında görülen iniş ve çıkışlar ile bunların sebepleri açıklanmıştır. Edirne nüfusunu oluşturan gruplar çeşitli yönleriyle tahlil edilerek, birçok somut veriye ve istatiskî neticeye ulaşılmıştır. Şehrin eski başkent olması nedeniyle ayrıcalıklı, kendine has bir idarî yapı ve yönetime sahip olduğu anlaşılmıştır. Bu vaziyet, şehirdeki ümera ve ulema kesiminden yöneticilerde görüldüğü gibi esnaf teşkilatlarında dahi fark edilir hâldedir. İncelenen dönemde, şehrin ticarî ve iktisadî yapısını oluşturan unsurlar ile bunlardaki değişim gözler önüne serilmiş, fiyat ve ücretler meselesine de açıklık getirilmiştir. Başta Rus işgali ve Dağlı İsyanları olmak üzere Edirne'nin Balkanlardaki seferlerden bir hayli etkilendiği tespit edilerek, bunların mahiyeti de izah edilmiştir. Sonuç olarak, şehrin çalışılmamış bir dönemi tetkik edilerek, başlı başına araştırma konusu edilebilecek birçok unsura rastlandığını ifade etmek mümkündür.

Edirne Yeni Saray’ın Harem Bölümünde H 1171 (M 1757-58) Yılında Yapılan Onarımlar

Sanat Tarihi Dergisi, 2020

II. Mustafa, saltanatı süresince Edirne'yi İstanbul'a tercih etmiş ve bu kentte ikamet etmiştir. Ancak bu tercihi tahttan indirilmesinde önemli bir neden teşkil etmiş ve 1703 yılında tahttan indirilmiş, yerine III. Ahmed tahta çıkmıştır. Tahta çıkan III. Ahmed sefer olmadıkça Edirne'de kimsenin oturmayacağına dair yemin ederek, İstanbul'a taşınmıştır. Sultan Ahmed'in bu yemini sonrasında Edirne Sarayı uzun bir süre terkedilmiş ve eski görkemli günlerinden uzak bir süreç yaşamıştır. Ancak III. Mustafa tahta çıktıktan kısa bir süre sonra, III. Ahmed'ten beri Edirne'ye padişahların gelmemesinden dolayı sarayın itibarının düştüğünü, bir sükût dönemi yaşadığını ve harabe haline geldiğini ifade ederek, böyle harab-zâr kalmasının kabul edilemeyeceğini, üstelik bu durumun da devletin şanına halel getirdiğini belirterek, bir an evvel tamir edilmesi gerektiğini bildirmiştir. Bu makalede de III. Mustafa'nın bu kararı sonrasında 1171 (1757-58) tarihinde Sarây-ı Cedîd-i Amire'de başlatılan tamiratlardan harem bölümündekilere odaklanılmaktadır. Bu çalışmada amaçlanan, haremdeki tamiratların mahiyetini ve hangi mekanlarda çalışıldığını tespit etmektir. Aynı zamanda kayıtlarda adı geçen odalar, Avadis Benliyan tarafından çizilen sarayın planında geçen oda isimleri ile karşılaştırılmış ve yeni bulgular ortaya konulmuştur.

Edirne Sarayı Su Yapıları (Water Buildings of the Edirne Palace)

TTK Belleten

Edirne Sarayı'nın inşası Sultan II. Murad tarafından başlatılmış, Fatih Sultan Mehmed zamanında tamamlanarak hizmete açılmış ve sonraki dönemlerde yapılan eklerle birlikte 19. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır. Bünyesinde yüz kadar yapıyı barındıran sarayın su ihtiyacını karşılamak için çeşitli kaynaklardan isale hatları ile sular getirilmiş olup bu suların dağıtımı ve kullanımı için su terazisi, maksem, çeşme ve havuz gibi yapılar inşa edilmiş; bunlara ilaveten yeraltı sularından da faydalanmak için kuyular açılmıştır.