Garibnâme’nin Teolojik Arka Planı Olarak Ehl-i Sünnet İtikâdı (original) (raw)
Related papers
Fârâbî’ye Göre Teolojik-Kelâmî Yöntem/The Theological Method According to al-Fārābī
Fârâbî’ye Göre Teolojik-Kelâmî Yöntem/The Theological Method According to al-Fārābī, 2024
This study examines how al-Fārābī's Ḳıyās al-ṣaġīr 'alā ṭarīqat al-mutakallimīn (The Short Book of Syllogism According to the Method of Theologians) should be evaluated in terms of the generality of al-Fārābī’s logic and al-Fārābī's views on the syllogism about the hidden based on evident (qiyās al-ghāib ‘alā shāhid). The method applied in the study aims to evaluate al-Fārābī logic as a whole and to demonstrate how the relevant work and the syllogism about the hidden based on the evident are handled within this unity. This point is crucial for understanding al-Fārābī's approach to the method of kalām. Although many prominent elements in al-Fārābī's logic constitutes his understanding of logic, the framework that shapes al-Fārābī's analysis of the theologians' methods is his interactive relationship between speech and meaning. The article argues that this interactive relationship, which permeates the totality of al-Fārābī's logic, determines his analysis in Ḳıyāṣ al-ṣaġīr 'alā ṭarīqat almutakallimīn and shapes his approach to the method of the theologians. Within this general framework, many detailed problems arise in understanding al-Fārābī's views. For example, al-Fārābī states that the theologians use the methods of rhetoric and jadāl. Is there a structure that would allow us to evaluate al-Fārābī's approach and his views on the syllogism about the hidden based on evident in a coherent unity? On the other hand, based on al-Fārābī's statements, it is discussed whether the syllogism about the hidden based on evident is analogy or induction, and if it is an analogy, how it is described, taking al-Fārābī's approach to analogy and induction into account. In the article, it is emphasized that al-Farabi’s interactive relationship between speech and meaning could be explanatory in response to such questions.
Seyyi̇d Ali̇zâde’Ni̇n Hizirnâme’Si̇ Bağlaminda Alevî Düşüncesi̇nde Hizir İnanci
Turk Kulturu Ve Haci Bektas Veli-arastirma Dergisi, 2016
Hizir inanci, farkli isimlerle de olsa bircok toplumda gorulmektedir. Islam toplumlarinda bu dusuncenin kabul gormesinde naslarin dogrudan katkisi olmustur. Turk halk inancinda onemli karsiligi olan bu inanc Alevi-Bektâsi dusuncesine tesir etmistir. Hizirnâme, Hizir ve ricalu’l-gayb denilen veliler hakkindaki telakkilere ait manzum eserlerin ortak adidir. Hizirnâmler, ihtiva ettikleri ozellikleri bakimindan, Alevi-Bektâsi dusuncesinde Buyruklar kadar onemlidir. Bu eserlerde Alevi-Bektâsi dusuncesinde onemli olan cok sayida inanc ve kavramlara yer verilmektedir. Bunlardan bazilari; dort kapi kirk kam, uc sunnet, yedi farz, musahiplik, kurban, dâr, on iki imam, tecellâ ve teberrâ, Ali-Muhammed, Hasan, Huseyin, gibi kavramlardir. Hizir’in uzun yasanmasi ile imamin gaybeti arasinda irtibat kurulmaktadir. Ayrica eserde cesitli oranlarda Şii etkilesimi gorulmektedir. Bu makalede Seyyid Alizâde’ye ait Hizirnâme’deki Hizir inanci ve Hizir ve tipolojisi ele alinmaktadir.
İbnü’l-Arabî’ni̇n İşârî Tefsi̇r Anlayışının Fi̇krî Arka Planı
Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2017
Davut AĞBAL ** Öz Bu makalede, ortaya koyduğu düşüncelerle Tasavvuf'un tarihî gelişim sürecine önemli etkileri bulunan Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin işârî tefsir anlayışının fikrî arka planı incelenmekte, onun Kur'ân yorumlarına ilişkin metoduna tesir eden ilkelerin tespiti amaçlanmaktadır. İbnü'l-Arabî düşüncesinde sûfînin şahsî tecrübesiyle ilişkilendirilen işârî tefsir, Kur'ân'ın bâtınî anlamlarıyla ilgili olup, teoride tekrarı mümkün olmayan yorumları içermektedir. Bu makalede İbnü'l-Arabî'nin işârî yorumlarına kaynaklık teşkil eden varlık, bilgi, insan ve Kur'ân anlayışından bir takım ilkeler tespit edilmektedir. Bu ilkeler çerçevesinde varlığı zâhir-bâtın şeklinde ayırmanın işârî tefsirin ortaya çıkışındaki en önemli ilkeyi oluşturduğu; zâhirbâtın ilişkisinin bu yorum şeklinin niteliğini belirlediği; tecellî kavramının işârî tefsire dinamizim kattığı; İbnü'l-Arabî'nin insan ve Kur'ân konusundaki fikirlerinin hitap muhatap dengesini temin eden bir düzlemde ele alındığı; bilgi kaynakları üzerindeki düşüncelerinin varlık anlayışıyla uyumlu bir takım çıkış noktaları içerdiği tespit edilmiştir.
Sahabe-Ehl-İ Beyt” Ekseninde Şiî-Sünnî İhtilafının Hadis Rivayetine Yansımaları
E-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi, 2011
Bu makale, sahabe ve Ehl-i Beyt'in/Hz. Ali'nin faziletlerine dair rivayetler üzerinden Şia ile Ehl-i Sünnet arasındaki görüş ayrılıklarının hadis rivayetine yansımalarını ele almaktadır. İslam düşünce geleneğinin iki büyük ekolü olan Ehl-i Sünnet ile Şia'nın sahabe tasavvurları üzerinde durulmuş, ardından ilgili rivayetler içerik ve üslup itibariyle mukayeseli olarak değerlendirilmiştir.
İsrâîli̇yât’In Tari̇hi̇ Arka Plani
2020
Arap yarimadasina kesin olarak ne zaman geldikleri bilinmeyen Ehl-i kitap, kabileler halinde buraya yerlesmistir. Bolge halklarindan bazilarinin kendilerine tabi olmasiyla zamanla devlet kurabilecek guce ulasmislardir. Isrâiliyât’in arka plani olarak degerlendirdigimiz bu donemde Araplar; Ehl-i kitap ile kurduklari ticari, siyasi ve sosyal munasebetler neticesinde onlardan bir hayli etkilenmis ve bu etkilenme surecinde Isrâili rivayetler Arap kulturune gecmeye baslamistir. Ehl-i kitab’in semavi bir kitaba, bir dine ve bunlarin yani sira ilim merkezlerine sahip olmalari Araplara nisbeten daha kulturlu olmalarini saglamistir. Araplar, Ehl-i kitab’a sahip olduklari bilgi birikimi nedeniyle saygi gostermis ve onlardan gelen bilgileri kabul etmislerdir. Ancak câhiliyye doneminde Araplarin Ehl-i kitap’tan etkilenmeleri sinirli kalirken, farkli sebeplerden dolayi Islâmi donemde bu etkilesim hiz kazanmistir. Zira Araplarin Ehl-i kitap ile olan munasebetleri, Kur’ân-i Kerim’in inmeye baslama...
Âşık Paşa'nın Garib-nâme'si 14. yüzyıl Türk edebiyatının en hacimli ve kapsamlı eseri olmakla beraber Türk edebiyatının gelişip şekillenmesinde öncü olan eserlerdendir. On bölümden ve bu on bölüm altında on destandan oluşan eserde Âşık Paşa Türk kültürü, hayatı, yaşam biçimi, düşünce yapısı ve tasavvuf anlayışı ile ilgili ayrıntılı bilgiler verir. Bu makalede âlemin ve insanın yaratılışı ve varlığının mahiyeti hakkında Garib-nâme'de anlatılanlar ele alınmıştır. Çalışma Âşık Paşa'nın yaratılmışları üç kategoride ele almasından hareketle âlem, insan ve söz temeline oturtulmuştur. Ancak âlemin yaratılışında bazı aşamalardan söz edildiği için bu aşamalara ayrı başlıklar hâlinde yer verilmiştir. Âşık Paşa'nın yaratılışa dair anlattıklarında eski Türk inanışları, İslam felsefesi ve tasavvufunun etkilerine yeri geldikçe dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Eser tasavvuf kültürünün etkisinde kaleme alınmakla birlikte Âşık Paşa döneminin bilgi ve kültür birikimini eserine yansıtmış, ayrıca âlem ve insan hakkında kendi yorum ve tasavvurlarını da aktarmıştır. Çalışmada yaratılışa dair eserin farklı yerlerine serpiştirilmiş bilgiler bir araya getirilerek tetkik edilmiştir. Bu anlatılanlar İslam dini, felsefesi ve tasavvuf kültüründe âlemin yaratılışına dair bilgi ve yorumların 14. yüzyıl Anadolu'sunda sade ve açık bir Türkçe ile nasıl açıklandığını göstermesi bakımından önemlidir.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2015
When historical process is examined, it is observed that human beings are in a constant change in every aspect. However, with the change, the resistance against change occurs. Two of the concepts that bring out the resistance against chance in the individual and social areas are prejudices and stereotypes that are subjects of social psycology. When the change in the religious field that affects human being in individual and social sense and the resistance against this change occurs, we come across stereotypes and prejudices concepts again. In this article, the stereotypes and prejudices concepts against generally to religion privately to Islamic religion, their effects on religion and their results will be discussed.