İLKÖĞRETİM KURUMLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL SESSİZLİK YAŞAMA NEDENLERİ: NİTEL BİR ÇALIŞMA (original) (raw)

İ: NİTEL BİR ÇALIŞMA ÖZET Eğitim örgütlerinde yapılan araştırmalar incelendiğinde, örgütsel sessizliğin yüksek düzeyde yaşandığı, yönetici ve öğretmenlerin, olay ve durumlar karşısında konuşmak yerine sessiz kalmayı tercih ettikleri görülmektedir. Örgütsel sessizliğin, bilgi ve deneyimleri paylaşmama, çok yönlü perspektiflerden mahrum kalma, işlerin iyileştirilmesi çalışmalarına kayıtsız kalma, açık iletişim ve yapıcı diyaloglar kuramama, kurumu sahiplenmeme, performansta düşüş, haksızlığa tepki gösterme yerine pasif kalma, görüşlerini açıklamada gönülsüz olma gibi sonuçlara yol açtığı görülmektedir. Örgütlerin psikolojisini olumsuz yönde etkileyen sessizlik iklimi, örgütsel davranış örüntüleri üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik yaşama nedenlerini saptamaktır. Araştırma nitel araştırma modeline göre yapılandırılmıştır. Nitel araştırma desenlerinden olan olgu bilim (fenomenoloji) kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden, kartopu veya zincir örnekleme yöntemi ile belirlenen 4 ilköğretim kurumu öğretmeninden oluşmaktadır. Açık uçlu sorular ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak elde edilen veriler, içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda ortaya çıkan kodlardan bazıları; yöneticinin ‘sözde’ ilgileniyor görünmesi, adil olmayan uygulamalar (ayrımcılık/kayırmacılık vb.), meslektaşların düşük performansı, konuşmanın faydasız olduğu inancı olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik yaşama durumlarının; yönetsel, örgütsel, işle ilgili ve ilişkisel nedenlerden kaynaklandığı saptanmıştır. Öğretmenler genellikle, ilişkisel nedenlerden konuşmanın faydasız olduğu ve yönetsel nedenlerden yöneticinin sözde ilgileniyor görünmesi sebebiyle örgütsel sessizlik yaşamaktadırlar. Örgütsel sessizlikle başa çıkılabilmesi için, daha aktif ve yeniliklere açık olunması, bireyselliğe önem verilmesi, uzlaşmacı bir yaklaşıma sahip olunması ve mesleğin uygulayıcılarının gönüllü ve istekli kişilerden seçilmesi gerektiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Örgütsel sessizlik, öğretmen, sessizlikle başa çıkma, örgüt psikolojisi.