“Ein Beitrag zu Zigeuner-Jargons, Geheimsprachen und zum argotischen Wortschatz in der Türkei, Einige Bemerkungen zu Caferoğlus Liste aus dem Wortschatz der ‘Elekçi’ bei Alaçam (Bolu)”, Iran and the Caucasus, 6: 103-168, Leiden & Boston, 2002. (original) (raw)

Ein geschichtlicher Überblick über das fremde Wortgut im Türkischen

2000

Özet Türkçe'ye. ilk yabancı sözcükler ödünçleme yoluyla VI. Yüzyılda Çinçe'den geçmiştir. Arapça ve Farsça'nın etkisi, Türklerin X. Yüzyılda tsıama geçmeleriyle birlikte öylesine artar ki, yazı dili olarak Arapça kullanılmaya başlanır. Osmanlı Devleti'nin kurulmasından kısa bir süre sonra da Türkçe, Arapça ve Farsça'nın bileşiminden oluşan bir karma dil (Osmanlıca) ortaya çıkar. Bir Avrupa dilinden (Fransızca'dan) Türkçe'ye geçen ilk sözcükler, Tanzimat-Dönemi'ne rastlar. 1923 yılında Cumhuriyet'in kuruluşuyla birlikte, Türk dilinin korunması ve yabancı ö~elerden arındınlmasına yönelik çalışmalara başlanmış, ancak sa~lıklı bir dil politikasının eksikli~nden dolayı bu konuda pek yol alınamamıştır. n. Dünya Savaşı'nın ardından, Türkçe (bu kez Amerikan İngilizcesi'nden geçen) yabancı sözcüklerin yeni bir taarruzu ile karşılaşır. Bizler ise atalarımızın yüzyıllar önce işledikleri hatayı tekrarlamak üzereyiz. Derler ya: "Tarih tekerrürden ibarettir." Anahtar Sözcükler: Türkçe, yabancı sözcük, dil yasası. dil politikası.

Ein geschichtlicher überblick über das fremde wortgut im türkishen

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi dergisi, 2000

Özet Türkçe'ye. ilk yabancı sözcükler ödünçleme yoluyla VI. Yüzyılda Çinçe'den geçmiştir. Arapça ve Farsça'nın etkisi, Türklerin X. Yüzyılda tsıama geçmeleriyle birlikte öylesine artar ki, yazı dili olarak Arapça kullanılmaya başlanır. Osmanlı Devleti'nin kurulmasından kısa bir süre sonra da Türkçe, Arapça ve Farsça'nın bileşiminden oluşan bir karma dil (Osmanlıca) ortaya çıkar. Bir Avrupa dilinden (Fransızca'dan) Türkçe'ye geçen ilk sözcükler, Tanzimat-Dönemi'ne rastlar. 1923 yılında Cumhuriyet'in kuruluşuyla birlikte, Türk dilinin korunması ve yabancı ö~elerden arındınlmasına yönelik çalışmalara başlanmış, ancak sa~lıklı bir dil politikasının eksikli~nden dolayı bu konuda pek yol alınamamıştır. n. Dünya Savaşı'nın ardından, Türkçe (bu kez Amerikan İngilizcesi'nden geçen) yabancı sözcüklerin yeni bir taarruzu ile karşılaşır. Bizler ise atalarımızın yüzyıllar önce işledikleri hatayı tekrarlamak üzereyiz. Derler ya: "Tarih tekerrürden ibarettir." Anahtar Sözcükler: Türkçe, yabancı sözcük, dil yasası. dil politikası.

Eine phonologische Analyse türkischen Wortgutes im bagdadisch-arabischen mitsamt einer Wortliste [Phonological Change of Turkish Loanwords in the Ara­bic Dia­lect of Baghdad, including a List of Words] (1995)

Folia Orientalia 31. (Krakow), pp. 89-115, 1995

Die folgenden Ausführungen basieren auf der Auswertung des 1967 veröffentlichten Wörterbuches von Daniel Woodhead und Wayne Beene: A Didionary of Iraqi Arabic. Arabic-English. Washington, D. C.' Aus dem Wörterbuch wurden 246 türkische Wörter extrahiert -nicht eingerechnet die Bildungen mit den türkischen Suffixen -ei, -sizz usw.' Die Ergebnisse wurden durch die Befragung von drei Gewährspersonen aus Bagdad überprüft. Deren Angaben wurden in der phonologischen Analyse berücksichtigt. Die Untersuchung geht von der einengenden und der Realität sicherlich nicht vollständig gerecht werdenden Definition aus, daß das türkische Wortgut im bagdadisch-arabischen Dialekt unmittelbar durch in Bagdad lebende Türken vermittelt wurde und daß der Übergang vom Türkischen zum Bagdadisch-Arabischen allein den gi/it-Dialekt betrifft. 3 Das Türkische ist in dieser Arbeit gleichgesetzt mit dem Osmanischen. Es gibt einige wenige Lexeme, die wahrscheinlich aus den türkischen Dialekten Anatoliens stammen. Als Beleg für das türkische Lehnwort wird die türkische Schreibung des 20. Jahrhunderts angesetzt. Eine solche Konvention schmälert zugegebenermaßen den Wert der phonologischen Analyse.