СҮВЭРХЭГ ОРЧИН ДОТУУРХ ШИНГЭНИЙ УРСГАЛЫГ ТООЦОН БОДОХ (original) (raw)
Related papers
ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ БАЙГАЛИЙН ШИНЖЛЭХ УХААН МӨН ҮҮ?
Товч агуулга: Хэл шинжлэл нь нийгмийн шинжлэх ухаан билээ. Учир нь хэл бол нийгмийн үзэгдэл юм. Мөн хэлний нийтлэгийн үүднээс хэл бол байгалийн ч үзэгдэл мөн. Тэгэхээр энэхүү байгалийн үзэгдлийг судалдаг шинжлэх ухаан нь байгалийн ухааны шинж чанартай байдаг. Тэгэхээр хэл шинжлэл нь байгалийн шинжлэх ухаан ч мөн гэж үзэж болно. Хэлийг нийгмийн үзэгдэл болох талаас нь хангалттай судалсаар ирсэн. Одоо шинжлэх ухааны зарим нэг хандлагууд өөрчлөгдөхийн хэрээр хэлийг зөвхөн нэг талаас нь, нийгмийн ухааны талаас нь, байгалийн ухааны оролцоогүйгээр дангаар нь судлах хангалттай биш болжээ. Хэл шинжлэлийн судлагдахууныг байгалийн шинжлэх ухаан талаас нь анхааран судалвал илүү олон боломж ч нээгдэнэ, ингэвэл монгол хэл шинжлэлийн мэргэжлийн нэр хүнд ч өсөх юм. Монголын хэл шинжлэлийн судалгаанд чухам энэ талаас нь харсан, анзаарсан судалгаа илүү чухал шаардлагатай байна. Монгол хэл шинжлэлийн судалгаа нь ихэвчлэн онолын судалгаанд анхаарлаа хандуулсан, бусад өөр олон хэл шинжлэлийн салбарыг (хэрэглээний г.м.) зарим талаар орхигдуулж ирсэн гэж хэлж болохоор байна. Түлхүүр үг: Байгалийн болон нийгмийн шинжлэх ухаан, орчин үеийн хэл шинжлэл, хэлний нийтлэг Keywords: Natural science, social science, modern linguistics, language universal
САМУЭЛ Ф. ХАНТИНГТОН "СОЁЛ ИРГЭНШИЛ ХООРОНДЫН ЗӨРЧИЛДӨӨН ҮҮ?"
Дэлхийн улс төрийн бодлого шинэ шатанд дэвшин орж, түүх төгсөх, үндэсний төр улсуудын уламжлалт сөргөлдөөнд эргэн орох, трайбализмаас даяарчлал хүртэлх олон хандлагын нөлөөгөөр үндэсний төр улс мөхөх гэх мэт түүний ирээдүйн дүр төрхийн боломжит хувилбаруудад эрдэмтэд бид бүхний анхаарлыг хандуулах болсон. Эдгээр үзэл бодлууд өнөөгийн бодит байдлыг тал бүрээс нь судлаж авч үзэхийг оролдсон байна. Гэвч асуудлын хамгийн гол, чухал талыг орхигдуулжээ. Өнөөгийн дэлхий дахины зөрчил мөргөлдөөний үндсэн эх сурвалж нь үзэл суртал ч тэр, эдийн засаг ч тэр биш гэж миний бие бодож байна. Хүн төрөлхтнийг зааглан хуваахын зэрэгцээ зөрчил мөргөлдөөний эх сурвалж болсоор байх гол хил хязгаарыг соёл тодорхойлох болно. Үндэсний төр улс олон улсын харилцааны гол хөдөлгөгч хүч хэвээр үлдэх ч дэлхийн улс төрийн бодлогод нөлөөлөх томоохон зөрчил мөргөлдөөн олон янзын соёл иргэншилд багтах бүлэг, үндэстнүүдийн дунд өрнөх болно. Соёл иргэншлийн мөргөлдөөн дэлхийн улс төрийн бодлогын давамгайлагч хүчин зүйл болно. Соёл иргэншил дундын хуваагдлын шугам – ирээдүйн фронтын шугам мөн. Айсуй цагийн соёл иргэншил хоорондын зөрчил мөргөлдөөн – нь өнөөгийн дэлхий дахины зөрчил мөргөлдөөний эцсийн шат байх болно. Орчин үеийн олон улсын харилцааны тогтолцоог бий болгосон Вестфалийн энх тайвны дараах хагас зуун жилийн хугацаанд Өрнөдөд зөрчил мөргөлдөөн их төлөв эдийн засгийн хүчин чадлаа зузаатгаж, зэвсэгт хүчнээ хүчирхэгжүүлэхийн зэрэгцээ төрийн албаа сайжруулах гэсэн, хамгийн гол нь, өөртөө шинэ эзэмшил нэгтгэхийг эрмэлзсэн эзэн хаад – ван, улсын эзэн, хэмжээт цаазат болон хэмжээгүй эрхт захирагчдын хооронд өрнөж байв. Уг үйл явц нь үндэсний төр улс үүсэхэд хүргэсэн бөгөөд Францын агуу их хувьсгалаас эхлэн зөрчил мөргөлдөөний үндсэн шугам захирагчдын дунд төдийгүй үндэстнүүдийн хооронд шатлан өргөжсөн. 1793 онд Р. Р. Палмер (R. R. Palmer)-ын үгээр «эзэн хаадын дундах дайн эцэслэж, ард түмнүүдийн дундах дайн эхэлсэн байна» (The wars of kings were over; the wars of peoples had begun).
В связи с полисемией термина “биоэнергетика”, для отрасли, занимающейся получением энергии из биомассы (биотоплива), мы предлагаем усовершенствованное название – “биотехноэнергетика”. Термин “биоэнергетика”, в первоначальном его значении, должен использоваться для характеристики энергетического обеспечения процессов жизнедеятельности организмов и роли энергии в управлении этими процессами. Рассмотрены вопросы состояния, проблем и перспектив переработки отходов сельскохозяйственного производства путем биогазовой технологии, как одной из составляющих биотехноэнергетики в Украине.
О поэтике экзотизмов. Библейские благовонные растения в русской поэзии
Нарративные традиции славянских литератур, 2009
В статье описана одна из линий стилистического развития русской поэзии (преимущественно элегической) — включение в элегический текст античной эротической топики, совмещающей фразеологию Библии и древнеримской элегии. Это явление рассматривается на примере лексики, обозначающей экзотические благовонные растения.
Данная статья посвящена исследованию новых видов электроэнергии для питания портативных носимых устройств в системе «человек–одежда». Предложено использование пьезоэлектричества. Пьезоэлектричество является одним из альтернативных источников энергии для питания электронных портативных устройств. Выработка энергии предусматривается через внедрение специальных видов капсулированной керамики в деформационно-нагружаемые интерфейсные зоны системы «человек–одежда». Рассмотрены различные виды материалов (в частности, керамика), которые могли найти применение как источники энергии дополнительных модулей фиксации экстремальных состояний для работников спасательных служб.
Проблемное поле медиаэкологии: опыт демаркации научного направления
Статья посвящена новому методологическому подходу в исследовании медиа, известном как медиаэкология. Авторы демаркируют это междисциплинарное направление в поле смежных научных дисциплин (экология культуры, информации, экологическая психология), выделяя схожие и черты и отличия. В публикации сформулирован ряд ключевых терминов медиаэкологии: информационное пространство, медиаэкосистема. Также определены уровни медиаэкологии и ее задачи. Авторы предлагают короткий обзор современных медиаэкологических подходов – в том числе и оригинальной концепции, разработанной в БГУ.
ПРОТИВОАВАРИЙНЫЕ АРХЕОЛОГИЧЕСКИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ КАЭЭ ПГГПУ
Противоаварийные (охранные) археологические раскопки памятников, разрушаю- щихся в результате активного антропогенного давления и, в особенности, от рук археологи- ческих грабителей («черных археологов»), имеют особое значение для сохранения историко- культурного наследия народов России. Эти исследования в Пермском крае в настоящее время включены в государственную программу региона «Культура Пермского края» и являются своеобразным «брендом» культуры и гуманитарной науки региона.