Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej (original) (raw)

Estetyka staroruskiej ikony okresu przedmongolskiego

Teologia i Człowiek

Streszczenie. Artykuł stanowi przyczynek do problematyki związanej z estetyką ikon wczesnoruskich tj. ikon datowanych na okres między XI-XIII wiekiem. Problematyka ta włącza w siebie m.in. następujące pytania: o ilość ikon będących wtedy w obiegu, o ich autorstwo, o stopień ich bizantynizacji, o ich funkcję społeczną i w końcu funkcję estetyczną rozumianą w sensie neoplatońskim. Punktem wyjścia artykułu jest stosunek rosyjskich filozofów religijnych do ruskiego dziedzictwa artystycznego, następnie podjęto analizę ruskich tekstów źródłowych dotyczących ikon aby na końcu przejść do określenia możliwego znaczenia ideowego ikony w kontekście światopoglądu Rusi Kijowskiej.

Obraz Świętej Rodziny przy stole z sanktuarium w Studziannie-Poświętnem w świetle tradycji ikonograficznej, wymowy ideowej graficznego pierwowzoru oraz w homilii koronacyjnej Prymasa Stefana Wyszyńskiego

Roczniki Humanistyczne, 2021

MAŁGORZATA ŻAK-KULESZA * 3 Według relacji ks. W. Natera wszystkie korony i kołpak nałożył prymas Wyszyński, a kard. Karol Wojtyła oraz bp Piotr Gołębiowski symbolicznym gestem dotknięcia koron współuczestniczyli w akcie koronacji. Por. Nater i Stanik 175. 4 Odpusty w sanktuarium w Studziannie odbywają się w dni obchodów liturgicznych: Świętej Rodziny (w oktawie Narodzenia Pańskiego), Ofiarowania Pańskiego (2 lutego), św. Józefa (19 marca), Zwiastowania NMP (25 marca), św. Filipa Neri (26 maja), Zesłania Ducha Świętego (50. dnia po Wielkanocy), św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), Wniebowzięcia NMP (15 sierpnia), Narodzenia NMP (8 września), św. Michała Archanioła (29 września) oraz Niepokalanego Poczęcia NMP (8 grudnia). Zob. Z dawna Polski Tyś Królową 468. 5 Według przepisów prawa kanonicznego diecezjalnemu przedstawicielowi Stolicy Apostolskiej zostało przedstawione studium historyczno-teologiczne, przygotowane przez ks. W. Natera, poświadczające cudowność obrazu i jego żywą obecność w kulcie. Koronacje obrazów odbywały się według instrukcji zawartych w Pontyfikale Rzymskim (z 1961 r.) oraz za zgodą papieża. Ryt zawarty w Pontyfikale Rzymskim obowiązywał do 1981 r., kiedy opracowano nową formułę liturgiczną, wydaną w odrębnej księdze liturgicznej Obrzędy koronacji wizerunku Najświętszej Maryi Panny, która w polskim tłumaczeniu ukazała się w 2004 r. 6 Boski status macierzyństwa Maryi usankcjonowały postanowienia Soboru Efeskiego (431). Pierwszą koronę dla wizerunku Madonny (Oratorium św. Piotra w Rzymie) przeznaczył papież Grzegorz III w 732 r. Za popularyzacją tego rytu stoi natomiast o. Hieronim Paolucci di Cambola da Forli, kapucyn, który nawoływał do składania darów i kosztowności, by wykonać z nich insygnia koronacyjne dla świętych wizerunków. Oficjalną pieczę nad rytem koronacji obrazów maryjnych przejęła Kapituła Watykańska w 1636 r. na mocy testamentu Alessandra Sforzy Pallavicino, księcia 8 Opracowanie ks. W. Nater i S. Stanika, zatytułowane Dzieje Sanktuarium Matki Boskiej Świętorodzinnej, powstało jako wynik szczegółowej kwerendy archiwalnej, źródłowej, zbierającej wiadomości z kronik parafialnych, dokumentów rękopiśmiennych i aktualnych ksiąg parafialnych dokumentujących kult obrazu ołtarzowego. 9 Na s. 3 czytamy tam: "Pewnieysza iednak tradycya, że ten Obraz przysłał Ferdynand II. Cesarz Chrześciański, Nayiasnieyszemu Królowi Polskiemu, Wladysławowi IV. przez J. W. JMci Xiędza Jana Lipskiego Bìskupa Chełmskiego, za osobliwą donatywę, z Córką swoią Cecylią Renatą za żonę poślubioną".

Emblematyka w Rzeczypospolitej epoki Oświecenia – metamorfozy tradycji symbolicznej

XVIII amžiaus studijos T. 6: Personalijos. Idėjos. Refleksijos, 2020

Adnotacja. Niniejszy artykuł jest pierwszym opracowaniem dotyczącym emblematyki w Rzeczypospolitej pod rządami Stanisława Augusta (1764–1795). Na podstawie źródeł, przede wszystkim opisów dekoracji okazjonalnych, określono zakres występowania i funkcje kompozycji symbolicznych w sztuce i literaturze epoki, kojarzonej jednoznacznie z odrzuceniem tradycji symbolicznej renesansu i baroku. Scharakteryzowano ówczesny status terminologiczny gatunków symbolicznych (emblema, hierogliphicum, symbolum), który zmienił się za sprawą francuskojęzycznej teorii (m.in. teorii dewizy, ikonologii, epigramu), skutkując przemianami (nie tylko emblematyki) w zakresie stylistyki i estetyki. Wskazano m. in. tendencje świadczące o zmianie myślenia o symbolice pod wpływem zainteresowania antykiem i klasycyzmem, zwiastujące nowoczesną refleksję dedykowaną symbolowi i metaforze. Słowa kluczowe: emblematyka, emblemat, hieroglifik, symbol, ikonologia, klasycyzm, dekoracja okazjonalna, oświecenie, antyk, Rzeczpo...

Róża męczeńska - herb imaginacyjny św. Wojciecha w polskiej i czeskiej tradycji

Folia Historica Cracoviensia, 2016

Fenomen św. Wojciecha, jego długiego, bo już tysiącletniego trwania w świadomości zbiorowej Polaków, jest niezmiernie interesującym problemem badawczym. Legendę biskupa męczennika można odczytywać w rozmaity sposób. Jedną z propozycji jest interpretacja znaczeniowa podjęta przez autorkę, a w szczególności mit „herosa początku” pojawiający się w różnych konfiguracjach, między innymi w legendach heraldycznych.

Mistrz i Małgorzata źródłem inspiracji w kształtowaniu wartości w procesie wychowania

Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 2017

Marzena okrasa, ekaterina skakowska uniwersytet Marii curie-skłodowskiej w Lublinie Mistrz i Małgorzata źródłeM inspiracji w kształtowaniu wartości w procesie wychowania Abstrakt: czytanie utworów literackich daje możliwość poznania różnych kwestii związanych z własnym rozwojem, wzbogaca proces myślenia i przeżycia. to na gruncie przeżycia intelektualnego rozpoczyna się wychowawcze oddziaływanie literatury, która motywuje do przemyśleń i wartościowania. Metafory i symbole zawarte w tekście pozwalają na przeprowadzenie emocjonalnego wglądu w siebie i uświadomienie tego, co można zrobić. pojawia się sugestia mentalna, a więc myśl, która prowadzi do zmiany danej postawy i przyjęcia nowych wartości. proces wychowawczy w kształtowaniu wartości może być wspierany czytaniem literatury. artykuł ukazuje możliwość poszerzania procesu wychowania przez czytanie i analizę książki Mistrz i Małgorzata. Słowa kluczowe: utwór literacki, biblioterapia, wartości, proces wychowania wprowadzenie pojęcie "wartość" jest utożsamiane z tym, co jest cenne, godne pożądania, co łączy się z pozytywnymi przeżyciami i stanowi cel, do którego warto dążyć (łobocki 1993, s. 125). dla niektórych wartość stanowią przedmioty materialne, dla innych zaś przekonania, idee. im bardziej są one pożądane, tym większą mają wartość. stają się silnym bodźcem i inspirują do różnorakich działań. wprowadzanie w świat wartości to kształtowanie określonych potrzeb, upodobań, dążeń. w literaturze przedmiotu zawarto wiele interpretacji pojęcia "wartość". w jednej z nich, przedstawionej przez renatę siemieńską, przyjmuje się, że wartości nie są bezpośrednio obserwowalne, lecz obejmują komponent moralny. są koncepcjami tego, co jest pożądane przez jednostki (siemieńska 2007, s. 61). zdaniem janusza

„Gwiazda Jakuba” (Lb 24,17) i jej interpretacje

Verbum Vitae, 2016

Wśród różnych interpretacji "gwiazdy z Jakuba" z Lb 24,17 ogromną rolę odegrała interpretacja mesjańska, która jest występuje zarówno w tradycji żydowskiej, jak i chrześcijańskiej. Celem tego artykułu jest prześledzenie rozwoju interpretacji motywu tajemniczej "gwiazdy z Jakuba", poczynając od tekstu masoreckiego Lb 24,17, przez starożytne tłumaczenia, aż po egzegezę wczesnych ojców Kościoła.