Didem Madak Şiirinde Zaman ve Mekan (original) (raw)

Dönüşen Şehir: Zaman, Mekan ve Nostaljik Jest

BAK: Yakın Plan, 2019

Şehrin mekânı, her ânda, dün ve yarın, geçmiş ve gelecek arasındaki bağın (farklı içeriklerle de olsa) yeniden tesis edilişine sahne olur. Keza geleceğin cenneti de geçmişin yitip giden evi de anlamını ve ihtimalini ancak şimdide ve burada bulur. Bu minvalde şehrin dönüşümü, mekândaki değişim, her durumda zamanda bir harekete tekabül eder ve gözlemciyi kaçınılmaz olarak zaman üzerine/üzerinden düşünmeye sürükler.

Sait Faik Abasıyanık’ın Seçilmiş Üç Öyküsünde Zaman, Mekân ve Ahlak

Sosyolojik bağlam dergisi, 2020

Cumhuriyet Sonrası Dönemi değişen Türk Edebiyatı'nın en etkili isimlerinden biri olan Sait Faik Abasıyanık, yazdığı yarı gerçek yarı hayal öykülerinde her zaman bir erdem ve güzel ahlak arayışında olmuştur. Ahlaki açıdan didaktik olmayan ve çoğunlukla kesin bir son barındırmayan öykülerinde benimsediği ahlak anlayışı açıkça görünmektedir. Bu çalışma, Sait Faik'in seçilmiş öykülerini zaman ve mekân bağlamında inceleyerek, ortaya konulan ahlaki denklemleri çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu noktadan hareketle, Abasıyanık'ın rastgele seçilmiş üç öyküsü, yazarın ahlak algısını kavramak açısından incelenmiştir. Bu öykülerinde, Sait Faik'in kültürel, ticari ve toplumsal ahlak anlayışı ile bir hesaplaşma içerisine girdiği ve kurguladığı karakterler çerçevesinde bireylere ve topluma dayatılan ahlak anlayışını eleştirdiği açıkça görülebilir. Bu çalışmanın amacı da Sait Faik'in İhtiyar Delikanlı, Beyaz Altın, Öyle Bir Hikâye isimli üç öyküsünde eleştirilen kültürel, ticari ve toplumsal ahlakın, zaman ve mekân bağlamında bir incelemesini sunmaktır. Çalışmada zaman ve mekânın, özellikle de İstanbul'un, yazarın ahlak anlayışı ile olan ilişkisi irdelenirken zaman ve mekânın yazarın ahlak anlayışına doğrudan etki ettiği savı üzerinden hareket edilecektir.

Postmodern Resi̇mde Zaman-Mekan Temsi̇li̇

2015

Kuresel bir zaman-mekan algisinin yasandigi postmodern cagda, postmodern sanatin zaman-mekan algisi da incelenmeye degerdir. Tarih, bellek ve zaman-mekan olgulari “belirli” bir gecmisin icinde yer almis olmasina ragmen, postmodern durumda “belirsiz” bir gelecek kurgusu uzerinden yeniden sorgulanmislar ve “surekli simdi burada”, “ne orada ne burada”, “hem orada hem burada” olanin temsili, postmodern sanatin ana damarini olusturmustur. Simule edilmis zaman-mekan kavramlari, giderek eszamanlilik tartismalarina neden olmustur. Ne ki sorunsalt zaman-mekan kavramlarinin indirgenmesinde degil ayni zamanda nesnel gerceklik, kimlik ve kulturel bellek kavramlarini da icine alan genis bir sarmali icermektedir. Alimlayici uzerinden calisan postmodern paradigmalar, izleyicinin algi ve bellegi uzerinde yonelimsiz stratejisiz bir estetik olusturma yolundadir. Bu yeni paradigmalar, sanat yapitinin gerceklikle kurdugu iliskiyi, nesnel zaman-mekan boyutundan kopararak, estetik ana kurguyu, ust uste b...

Zaman ve Mekan İçinde Akif Emre - Dursun Çiçek

Düşünen Şehir Dergisi, 2018

Aydınların yetiştiği sosyal çevre şartlarına dair sosyolojik analizler bir yana küçük insan hikâyeleri, mekânlar daha çok açıklayıcı olabiliyor. Edebiyat da tam bu noktada devreye giriyor zaten. Hatırlatmayı silikleştiren hız dünyasına karşı hafızayı diri tutan ayrıntılar, zaman ve mekân örgüsü… İslamcı aydınların, sanatçıların ortak mekânları ve burada öbekleşen çevreler, yoğrulan düşünceler bir neslin zaaflarını olduğu kadar imkânlarını de ele verir. Mekânla kurduğumuz ilişki biçimleri, tutunduğumuz mekânın albenisi dünyaya bakışımızı ne kadar etkiliyor? Aşkla yoğrulmuş hissiyatın fikriyat ve fiiliyata geçmesi için sabırla örülmüş bir neslin hikâyesi… Önce mekân kaybedildi, sonrası çorap söküğü gibi geldi. Bugünlerde İslâmcılık tartışmalarının neden tuhaf bir mecraya evrildiğini anlamak isteyenler, neleri kaybettiklerine baksınlar. [Kaybedilen Mekanlar] Hakikati bulmak için sahte hayatlardan vazgeçelim önce...

Didem Madak'ın Ardından

Monograf Journal'de Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı bünyesinde 11-12 Aralık 2014 tarihinde düzenlenen “Didem Madak Sempozyumu”na dair gözlemlerimi paylaştığım yazı.

Henri Matisse Sanatında Zaman ve Mekan Kavramı

Doğu sanatının etkisi görülmektedir. Bu etki onun tüm yaşamına yayılsa da özellikle 1906-1914 yılları arasındsaki 'oryantalist' olarak nitelendirilen döneminde yoğunluk kazanmaktadır. Makalede ressamın bu dönemde yaptığı Yaşama Sevinci, Bowls Oyunu, Mavi Masaörtülü Ölüdoğa, Dans, Müzik, Ressamın Ailesi, Diyalog, Arap Kahvesi resimleri, konu bağlamında ele alınmıştır. Matisse Doğu sanatıyla, İslam ve Doğu sanatı sergilerinde tanışmıştır. Cezayir, Fas ve Rusya'ya yaptığı yolculuklar da kuşkusuz sanatçıya pek çok esin vermiştir. Özellikle mekan yaratma tekniğini geliştirmede Doğu sanatı ve estetiğinden yararlanmıştır. Kırmızı, mavi, yeşil gibi renklerle boyadığı tuval üzerinde sanal bir mekan yaratmış, üzerine yerleştirdiği figürlerle gerçekte üç boyutlu olan mekanın iki boyutluymuş gibi algılanmasını sağlamıştır. Aynı mekan tasarımıyla ele aldığı 'oyun', 'dans', 'müzik' gibi temaları, insanlığın ortak ve zamana bağlı olmayan içgüdüleri olarak işlemiştir. Doğu insanının ve Batı insanının zamanı algılamalarındaki ayrımlar da Matisse'in resimlerinde görülebilmektedir. Abstract Time and Space Concept on Henri Matisse's Art When Matisse's art is been examined from the way of time and space conception, Eastern art's effects are seen. Even this effect is being spread out to his whole life, especially on, one can say 'oriantalist' period, the years of 1906-1914, gains importance. In this article, the pictures that he had done during this period, is been examined depending on the issue. Matisse met Eastern art on the Islamic and Eastern art exhibitions. He was inspired from his journeys to Algeria, Morocco and Russia. He used Eastern art and easthetic especially on developing space creation technique. He created a cyber space on canvas that he painting in red, blue, green, and with the figures he placed on it, he made people percept the space which is three dimentional, in two between dimentions. The distinction of percepting time between Eastern man and Western man can easly be seen on Matisse's pictures.

Sinema-Mimarlık Arakesitinde Beden-Zaman-Mekan İlişkisi

2023

Sinemada hikayeye ve mimarlıkta mekana karşılık gelen anlatının öznesi olarak beden, her iki disiplinde de hareket-beden deneyimiyle ortak bir bileşen olarak kendini gösterir. Hareket-beden deneyiminin ürettiği mekansal aralıklar bağlamında birbiriyle ilişkilendirilebilecek olan sinema ve mimarlık disiplinlerinin özne olarak beden üzerinden irdelenen ara kesitte birbiriyle benzerlikler taşıdığı söylenebilir. Beden hareketiyle temsil edilen mekansal anlatı, zamansal bağlamın kurgulanarak aktarılmak istenenin ve içinde barındırdığı olasılıkların açığa çıkarılmasını sağlayan sinematografik bir mekan kurgusuna ihtiyaç duyar. Bu çalışmada Camera Obscura’dan Sinematograf’a görme biçimlerinin ve araçlarının gelişimi üzerinden bedenin görme eyleminin geçirdiği dönüşümler aktarılmaya çalışılmıştır. Hareket-beden deneyiminin mekansallığına yönelik sinema-mimarlık arakesitinde hareket kavramının temsil biçimlerindeki sinematografik izler açığa çıkarılmıştır. Anlatının öznesi olarak beden, onun hareketi ve bu hareketin gerçekleştiği ya da üretildiği bağlam olarak zaman ve mekan kavramlarıyla temsil edilişlerindeki ortaklık üzerinden ele alınan sinematografik zaman-mekan yaklaşımlarına yer verilerek sinematografik mekan kurgusu çalışma kapsamında tanımlanmıştır. Disiplinler arasında kurulan ilişkisellikte ela alınan bu mekan kurgusunun deneyimin mekanını görünür hale getirme ve olasılıklarının artırılması yönünde bir okuma biçimi ürettiği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Sinematografik Mekan Kurgusu, Hareket-Beden Deneyimi, Sinematografik Zaman-Mekan