Salnamelere Göre Sivas Vilayeti'nde Eğitim-Öğretim (1898-1903) (original) (raw)

Sivas Mıntıkası Maarif Eminliğine Bağlı Vilayetlerde İlköğretim (1925-1926)

2019

Osmanlıdan cumhuriyet yönetimine devrolunan eğitim mirasını ortaya koymak, cumhuriyet döneminde atılan adımları değerlendirmek için zorunludur. Eğitim kurumlarını ve eğitimin genel durumunu ortaya koymadan, yapılanları görebilmek mümkün olamaz. Ancak cumhuriyetin ilk yıllarında ilköğretime ve ilköğretim kurumlarına yönelik çalışmalar oldukça sınırlıdır. Döneme ilişkin çalışmalarda genellikle Osman Nuri Ergin'in Türk Maarif Tarihi isimli eserine atıf yapılmakta, detaylı bilgilere ulaşılamamaktadır. Bunda arşiv belgelerinin yetersizliğinin yanı sıra, cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim alanında yapılan değişikliklerin rolü de büyüktür. Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim stratejisi uygulamaya konulmuş, bununla birlikte devrim niteliğindeki birden çok değişimin bir arada gerçekleştirilmesinden dolayı karşılaştırma yapılabilecek kurumlar yerinde kalmamıştır. Örneğin cumhuriyetin ilk yılında Türkiye genelinde 80 anaokulu bulunmaktayken, ilkokulların yetersizliği yüzünden anaokullarına ayrılan kaynaklar (ödenek, bina, öğretmen vs.) ilkokullara aktarılmış, anaokulları da 1926 yılında kapanma sürecine girmiştir. Aynı şekilde eğitime 1923-1924 ders senesinde 29 okul ile başlayan İmam Hatip Mekteplerinin sayısı 1926'da 2'ye düşmüştür. Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim konusu incelenirken iki önemli tarihin üzerinde önemle durmak gerekir. Bunlardan ilki Tevhid-i Tedrisat Kanununun kabul edildiği 3 Mart 1924, diğeri Latin alfabesine geçiş tarih olan 1 Kasım 1928'dir. Genç cumhuriyetin eğitim politikaları bu iki önemli kanun ile şekillenmiş, eğitim bürokrasisi de bu çerçevede oluşturulmuştur. Dolayısıyla cumhuriyetin ilanından harf devrimine kadar geçen süre içinde eğitim konusu ele alınırken iniş çıkışlarla karşılaşmak kaçınılmazdır. Öte yandan değişimin en az hissedildiği, gelişmenin takip edilebileceği eğitim düzeyi ilköğretim olmuştur. İlköğretim kurumları ve ilköğre- Doç. Dr., Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.

Tanzimat'tan 1950'ye Kadar Sivas'ta Eğitim Yapıları

Doktora Tezi

In this study, the architectural features of the educational buildings built in the city center and districts of Sivas between 1839 and 1950 are evaluated and the reflection of Sivas's architectural environment in the Tanzimat and Republic periods on educational architecture and urban space development is discussed. Educational structures are examined in a whole in terms of their history, current situation, plan features and decorations. The study consists of Introduction, History of Turkish Education from Tanzimat to 1950, Educational Architecture in Turkey from Tanzimat to 1950, Catalogue, Evaluation and Conclusion. While 44 of the 51 buildings handled within the scope of the study are directly school buildings, seven of them are auxiliary buildings for out-of-school education in the Village Institute. In the Introduction part, definition, purpose, limits and importance of the subject and research methods are emphasized and some of the sources related to the subject are indicated. In the chapter of Turkish Education History from Tanzimat to 1950, the changes and developments in the field of education in the Tanzimat and Early Republican periods are discussed. In the chapter of Educational Architecture in Turkey From Tanzimat to 1950, educational buildings are handled and introduced chronologically and architectural development and changes are tried to be revealed. In the chapter of Catalogue, registered and unregistered structures are introduced in detail in terms of exterior and interior designs. In the chapter of evaluation, the architectural environment and urban space development in Sivas during the Tanzimat and Republic periods are revealed and the buildings are examined comparatively with similar examples in terms of plan, material, decoration and facade features. In the conclusion part, a collective evaluation is made and opinions and suggestions are presented.

MAARİF SALNAMELERİNE GÖRE KOSOVA VİLAYETİNDE EĞİTİM ÖĞRETİM KURUMLARI (1898-1903)

Eğitim Çalışmaları Eğitimin İçinde Bir Ömür Zerrin Balkaç Armağan Kitabı, 2024

Her hakkı saklı olup, kitap içerisinde yer alan yazıların her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir. İzin alınmaksızın hiçbir şekilde ve hiçbir yolla tamamen veya kısmen çoğaltılamaz, kopyalanamaz, elektronik ortamlarda kaydedilemez ve kaynakça belirtmeden alıntı yapılamaz.

1786-1796 Yıllarında Sivas Eyaletinde Asayiş Sorunları ve Eşkıyalık

2021

1786-1796 yıllarını kapsayan on yıllık süreçte Sivas Eyaleti (Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Divriği, Samsun vs) içerisinde yaşanan asayiş sorunları ve eşkıyalık olayları 18 ve 19 numaralı Sivas ahkam defterleri incelenmek suretiyle ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca devlet arşivlerinden eşkıyaların yaşamları hakkında detaylı bilgi vermek amacıyla takibi yapılmıştır. Sivas eyaletinde yaşanan asayiş sorunları yıllara göre ayrılmış ve karşılaştırması yapılmıştır.

Maârif Salnâmeleri'ne Göre Cebel-i Bereket Sancağı'nda Eğitim-Öğretim (H.1316-1321/M. 1898-1903)

Journal of Turkish Studies, 2014

One of the major sources taken in time the Ottoman Empire is undoubtedly Yearbooks. "Sal" means year and "name" means letter, book. This derives from the derivation of these two words. The full measure in Turkish is "yearbook". The yearbooks have an indispensable importance for the local history researcher as they give the important information in social, political, cultural, and educational and the other important issues of that place.

Nasrullah Uzman, “Vali Akif Eyidoğan’ın Raporuna Göre İkinci Dünya Savaşı’nın Başlarında Sivas Vilayeti”, Her Yönüyle Sivas Uluslararası Sempozyumu, C. 2, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2019, s. 431-454.

Nasrullah Uzman, “Vali Akif Eyidoğan’ın Raporuna Göre İkinci Dünya Savaşı’nın Başlarında Sivas Vilayeti”, Her Yönüyle Sivas Uluslararası Sempozyumu, C. 2, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2019, s. 431-454.

27 Aralık 1939’da gerçekleşen deprem, etkisini yalnızca merkez üssü Erzincan’da değil başta Sivas olmak üzere çevre illerde de hissettirmiştir. On binlerce insan hayatını kaybetmiştir. Bir o kadarı da yaralanmıştır. Yüz binden fazla bina yıkılmış ya da hasar görmüştür. Yüzbinlerce liralık maddi hasar oluşmuştur. Erzincan depreminin sebep olduğu maddi-manevi kayıplar bugün bile bölgede acısını hissettirmektedir. Dönemin Başbakanı Dr. Refik Saydam, deprem felaketinin sebep olduğu yıkımı yerinde görmek ve yapılan çalışmaları incelemek üzere 1940 yılı Mayıs ayında bölgeyi ziyaret etmiştir. Bu kapsamda depremin zarar verdiği bölge illerinden Sivas’ı da ziyaret etmiştir. Bu sırada dönemin Sivas Valisi Akif Eyidoğan, Sivas’ın genel durumu hakkında Başbakan Dr. Refik Saydam’a bir rapor sunmuştur. Rapor 3 Mayıs 1940 tarihi itibariyle Sivas Vilayeti’nin genel durumu, depremin Sivas’a etkileri ve Sivas’ın ihtiyaçları hakkında bilgiler içermektedir. Bu bildiride Akif Eyidoğan’ın raporunda yer alan bilgilerden hareketle İkinci Dünya Savaşı’nın başlarında Sivas Vilayeti’nin durumu değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Osmanlı Sivas'ında Ermeni Mektepleri

Ermeni araştırmaları dergisi, 2024

Osmanlı millet sisteminin en önemli unsurlarından olan Ermeniler, Osmanlı toplum yapısı içerisinde de gerek kültürleri gerek meslek kollarıyla önemli bir yere sahiptiler. Mozaiğin önde gelen parçalarındandılar. Bu mozaik Osmanlı asli unsuru ve azınlıklarıyla birlikte şekillense de bu toplulukların hayatlarının bir kısmı birbirilerinden yalıtılmış vaziyette ilerlemekteydi. Dönemin anlayışı gereği ibadetlerin yanı sıra eğitim ve hukuk gibi dini hayatlarının kapsadığı hassasiyetler kendilerine özeldi. Fakat bu durum bu konulardaki ayrışmış yaşantıların birbirlerini etkilemediği anlamını taşımıyor. Özellikle devlet denetimi dışında kalan yerel eğitim faaliyetleri, grupların farklılıklarını derinleştirebilecek özellikler taşıyabiliyordu. Ne de olsa her din mensubu için diğer dinin mensupları doğru yolda olmayan kişiler olarak görülüyor. Osmanlı toplumunda her ne kadar farklı dinî gruplar iyi komşuluklar ve ortaklıklar sergileyip dikkat çekici bir uyum yakalamışlarsa da bu, derinlerdeki bakışı değiştirmiyor. Bu çalışma, bu gruplardan birisi olan Ermenilerin, hatırı sayılır nüfusa sahip oldukları bir şehir olan Sivas'taki eğitim faaliyetlerine yoğunlaşmış ve Sivas'taki Ermeni mektepleriyle alakalı kullanıma açık arşiv

Başbakan Refik Saydam'a Sunulan Rapora Göre 1940 Yılında Sivas Vilayetinin Genel Durumu

ÖZET 1939 yılı dünya ve Türkiye için acı dolu bir zaman dilimi olarak hatırlanmaktadır. Zira ilk büyük felaket 1 Eylül 1939'da İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi ile yaşanmıştır. Türkiye, savaşa fiili olarak girmemiş fakat savaşın siyasi ve ekonomik etkilerini derinden hissetmeye başlamıştır. Bu duruma ek olarak aynı yılın son günlerinde merkezi Erzincan olan büyük bir deprem felaketi yaşanmıştır. Otuz binden fazla insanımızın hayatını kaybettiği bu felaketten birçok vilayet etkilenmiş ve gerek insanı gerekse de maddi kayıplar yaşanmıştır. Depremin ardından yaraların sarılması için harekete geçilmiş, başta devlet başkanı İnönü olmak üzere bütün askeri ve mülki bürokratlar olay yerine gitmiştir. Depremden bir süre sonra Başbakan Refik Saydam, Orta ve Doğu Anadolu'yu ziyaret etmek üzere geziye çıkmış ve bu sırada kısa da olsa Sivas'a da uğramıştır. Çok kısa bir süre Sivas'ta kalan Başbakan'a vilayetin genel durumunu anlatan bir rapor hazırlanmıştır. Cumhuriyet Arşivinde yer alan 1940 tarihli raporda Sivas ve ilçelerinin deprem sonrası genel vaziyeti ve ihtiyaçları ortaya konulmuştur. Bu çalışmada adı geçen rapora dayanarak Sivas'ın 1940 yılındaki durumu ele alınmıştır. ABSTRACT The 1939 is remembered as a time of anguish for the world and Turkey. Because the first major disaster occurred with the outbreak of the Second World War on September 1, 1939. Turkey did not go to the actual battle, but he began to feel deeply political and economic effects of the war. In addition to this situation, in the last days of the same year, a major earthquake disaster occurred in Erzincan. Many provinces were affected by this disaster, in which more than thirty thousand people lost their lives, and both human and financial losses were experienced. After the earthquake, action was taken to heal the wounds, and all military and civilian bureaucrats, especially the president Inonu, went to the scene. A while after the earthquake, Prime Minister Refik Saydam went on a tour to visit Central and Eastern Anatolia and during this time he also visited Sivas for a short time. A report was prepared for the Prime Minister, who stayed in Sivas for a very short time, describing the general situation of the province. In the report dated 1940 in the Republic Archive, the general situation and needs of Sivas and its districts after the earthquake were revealed. In this study, the situation of Sivas in 1940 has been handled based on the mentioned report.