TÜRKÇE KARIŞIK DİLLİ KURAN TERCÜMESİ: " EL- ITKAN KURAN TEFSİRİ " ÜZERİNE (original) (raw)

Öz: Türk dili çalışmaları açısından büyük önem taşıyan Kuran tercüme ve tefsirleri arasında en kayda değerlerinden biri de karışık dilli olanlarıdır. Bu çalışmada tanıtılan El-ıtkan Kuran Tefsiri adlı eser de karışık dilli olması sebebiyle önem taşımaktadır. El-Itkan Kuran Tefsiri; Çağatay, Kıpçak ve Oğuz Türkçesine ait unsurların da görüldüğü karışık dilli bir eserdir. Bu çalışmada Türklerdeki tercüme faaliyetlerine değinildikten sonra El-Itkan Kuran Tefsiri adlı eserin yazarı, yazıldığı dönem ve yer hakkında kısaca bilgi verilmiş, sonrasında eserin genel dil özelliklerinden kısaca bahsedilmiştir. Eserin karışık dilliliğine ilişkin unsurların da verildiği çalışma esere ait örnek sayfalar da verilerek tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler: El-Itkan Kur'an Tefsiri, karışık dillilik. On A Translation of The Quran " El-Itkan Kuran " Abstract: Among the translations and interpretations of the Quran, important in terms of Turkish language studies are Turkish multi-dialectal (Caghatai-Kipchak and Oguz dialects) interpretations of the Quran. " El-Itkan Quran Interpretation of Quran " dealt with in our present study is of great significance in this respect. After informing about translation studies in Turkish, our study involves information about the writer of El-Itkan Quran Interpretation, the period and the place it was written, in addition to its general linguistic features with sample multi-dialectal pages from the original work.. GİRİŞ Tarih boyunca " Kök Tengri (Tengricilik), Maniheizm, Budizm, İslamiyet gibi pek çok dini benimseyen Türkler dinȋ hayatlarını olduğu kadar sosyal, siyasal ve ekonomik yaşamlarını da bu çerçevede yeniden inşa etmiştir. Bir dinȋ çevreye girmek ve tüm hayatını buna göre yeniden yorumlamak ancak bu dinlere ait metinleri anlamakla mümkün olabilir. İşte Türkler de bu metinleri anlamak ve anlatabilmek maksadıyla kendi dillerine tercüme etmişlerdir. Türklerdeki tercüme geleneğinin Maniheizm ve Budizmi kabul eden Uygurların bu dinlere ait metinleri tercümeleri ile başladıkları bilinmektedir. VIII. yüzyılda kitleler hâlinde İslamiyet'i kabul etmeye başlayan ve X. yüzyılda bu dini devlet dini yapan Türklerin, Kur'an tercümelerini ise bu yüzyıldan sonra yapmış olduğu düşünülmektedir. * Milli Eğitim Bakanlığı, Türkçe Öğretmeni, Türk dili uzmanı.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRKÇEYE TERCÜME EDİLMİŞ KUR' AN TEFSİRLERİ

GİRİŞ Şüphesiz Kur' an-ı Kerim aniaşılmak için indirilmiştir. Esasen her kitabın varoluş gayesi anlaşılmaktır. Kur' an-ı Kerim bu hususu muhtelif ayetlerde açık bir şekilde ifade etmektedir. Nitekim bir ayette "onlar Kur'an üzerinde düşünmüyorlar mı? Yoksa kalplerin üzerinde kilit mi var!" 1 denerek bu hususa dikkat çekilmiştir. Aynca "Şüphesiz ki biz Kur'an'ı üzerinde düşünülüp anlaşılsın diye kolay kıldık! Yok mu düşü nen?"2 denerek de bu konuya vurgu yapılmışhr. Üstelik bu ayet aynı surede bundan başka belirli aralıklarla üç kez daha geçmektedir ki, bununla bu hususun allının bilhassa çizilmiş olduğunu söyleyebiliriz. 3 Buna göre Kur'an'ın üzerinde düşünüp tefekkür eden, ana hatlarıyla onu anlayabilecek, ne demek istediğini, nasıl bir mesaj verdiğini, ne yapmayı murat ettiğini, nasıl bir değişim ve dönüşüm gerçekleştirmek istediği ni ... anlayabilecektir.

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKÇE KUR' AN TEFSİRLERİ

Bu çalışmada Cumhuriyet döneminde yayınlanmış olan telif ve tercümeı tefsirler üzerinde durulacakhr. Çalışmada Cumhuriyetin ilan edildiği yıl olan 1923 tarihi esas alınmışhr; bu dönemden önce basılrruş olanlar, çalışmanın dışmda tutulmuştur. Ancak bir tefsir Cumhuriyetten önce yazılıp (veya tercüme edilip) basıldığı halde, Cumhuriyet döneminde yeniden basılmış ise, o da çalışmanın kapsamı içine alınmışhr.· Çalışmada mümkün olduğunca kronolojik sıra takip edilmiştir ve bunun için eserlerin ilk baskısınm yapıldığı tarih esas alınmışhr .. Buna göre üzerinde duracağımız ilk eser, Konyalı Mehmet Vehbi Efendi'nin Hülasatü'l-Beyan adlı tefsiridir. Ayntabi Mehmet Efendi'nin Tibyan Tefsiri gibi bazı tefsirler, daha önce tercüme edilip neşredilmiş tefsirlerdir. Ancak Cumhuriyet döneminde sadeleştirilerek yeniden b asılmalan daha sonralan olduğu için, bu tefsirler, diğer bazı tefsirlerden sonra, sadeleştiriimiş hallerinin basıldığı tarihe göre işlenmişlerdir.

İRAN MİLLİ KÜTÜPHANESİNDE BULUNAN DİVAN-I DİLSÛZ-I TÜRKÎ

2021

ÖZET Klasik Türk Edebiyatı araştırmalarında manzum metinlerin, bunlar arasında da divanların önemli bir yeri vardır. Yutdışında bulunan el yazması eserlerin birçoğu araştırmacıların ilgisini beklemektedir. Çalışmamıza konu olan eser, İran Milli Kütüphanesinin El Yazmalar bölümünde Divan-ı Dilsûz-ı Türkî adıyla ve 1787067 numarasıyla kayıtlıdır. Eser şairin tüm şiirlerini ihtiva eden düzenli bir divandır. Başlangıçta Farsça, sonrasında ise Türkçe şiirler mevcuttur. Toplam 65 varaklı divanın ilk 7 varağı tamamen Farsçadır. Türkçe olan kısımlarda da ara ara Farsça beyitler bulunmaktadır. Eserdeki şiirlerin çoğu Hz. Ali ve Şia mezhebi ile ilgilidir. Eserin bir özelliği de içinde bulunan orjinal resimlerdir. Toplam 129 yaprakta 11 el çizimi resim mevcuttur. Resimler kara kalemle çizilmiş olup yazılarla iç içedir ve genellikle Şia inanışları çerçevesinde Hazret-i Ali ve ehl-i beyt imamlarının tasvirleridir. Resimlerde Hazret-i Ali'nin yüzü açıkça çizilmemiş hatta kırmızı bir örtüyle kapatılmıştır. Divan'daki resimler işlenen konuları görselleştirmiş ve böylece şiirlerin muhtevasını daha belirgin hâle getirmiştir.

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE KÖKTEŞ KELİMELER ÜZERİNE BİR DİL İNCELEMESİ

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022

Kök hâlinde olmayan Türkçe kelimeler, bir kökten ekler vasıtasıyla türetilir. Aynı kökten türemiş kelimelere kökteş kelimeler denir. Kökteş kelimelerin belirlenmesi, dilin bilinen köklerden türettiği kavramların bütününü ortaya koyacaktır. Bu çalışmada, Türkçenin bilinen en eski metni olan Köktürk yazıtlarındaki belirlenebilen kökler üzerinden Türkiye Türkçesinin kökteş kelimeleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada, Köktürk Yazıtlarını oluşturan kelimelerin ortak kökleri belirlenmiş ve sonrasında Türkiye Türkçesinde bu köklerden türemiş olduğu tespit edilen kelimeler dallanmalar hâlinde gösterilmiştir. Kökteş kelimelerin gösterilebilmesi için, bu kelimelerin zaman içerisinde uğradıkları ses, yapı ve anlam değişikliklerine de değinilerek Türk kültürü açısından önemli olduğu düşünülen ve açıklanmaya muhtaç görülen kelimelerin “oluşturma yönü” açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Köktürk yazıtlarındaki belirlenebilen köklerin Türkiye Türkçesindeki türemişlerinin toplam sayısı ortaya konulmuş, böylece bu köklerden türetilen Türkiye Türkçesine ait kelimeler üzerinden Türkçenin kavram türetme konusundaki zenginliği gösterilmeye çalışılmıştır. Köktürk yazıtlarında bulunan; fakat Türkiye Türkçesinde görülmeyen kelimeler de liste hâlinde gösterilmiştir.

Loading...

Loading Preview

Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.