THE TRUE ORTHODOX CHURCH OF GREECE, 1970-2000 (original) (raw)
Related papers
Eastern Orthodox Christianity and the Uses of the Past in Contemporary Greece
The article examines the use of Orthodox Christianity in the debates over the cultural heritage of contemporary Greece. Since the birth of modern Greece, Orthodox Christianity has been used as one of the foundational cultural markers for the construction of Modern Greek national identity. This employment of religion is particularly evident in the case of history in its popularized format. In contemporary cultural politics, debates over the building of a mosque in Athens or the role of Orthodoxy in history textbooks offer particular illustrations of the public significance of Orthodox Christianity. This high profile role was particularly pronounced during the reign of the late Archbishop Christodoulos (1998–2008). The article suggests that the engagement and influence of the Church on public debates depends upon the nature of the affair: The Church enjoys more authority in ecclesiastical issues and is far less influential on issues of broader interest, such as geopolitical disputes.
2015
The demand for social change and ecclesiastical reform after the restoration of democracy in 1974 was addressed in the field of theology in at least two different ways. On the one hand, an activist, this-worldly, and socially oriented current responded positively to the calls for progressive and democratic reforms within society and Church (social equality, democracy, lay participation, and so on). On the other hand, the inward-oriented, mystical theological current emphasized the inner freedom of the human being and the interpersonal relationships formed within the Eucharistic community at the expense of social change. The different conceptual constellations of each theological current underscored two diametrically opposite positions for the ecclesiastical and social organization, which in the end reflect the perspectives and goals of different contingents of the ecclesiastical system.
The Eusebius Lab International Working Papers Series Eusebius Lab International Working Paper 2020/07. School of Pastoral and Social Theology Aristotle University of Thessaloniki, Campus GR 54636 Thessaloniki, GREECE http://eusebiuslab.past.auth.gr The ISSN:2585-366X, 2020
Charalampos Μ. Andreopoulos, Dr. of Theology AUTH Τό ἐκκλησιαστικό ἦταν τό μοναδικό ἀπό τά θέματα τῆς ζωῆς τοῦ τόπου ὅπου ἡ δικτατορία τῶν Συνταγματαρχῶν εἰς ἀμφότερες τίς φάσεις αὐτῆς (ἐπί Γ. Παπαδοπούλου, 1967-1973 καί ἐπί Δημ. Ἰωαννίδη, 1973-1974) ἐφήρμοσε διαφοροποιημένη πολιτική. Καί στίς δυό περιπτώσεις ὑπῆρχε ἴδια τακτική: Παρέμβαση στά ἐσωτερικά της Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, παραβίαση τῆς κανονικῆς τάξεως (= τῶν ἐκκλησιαστικῶν κανόνων), ἐπιβολή Ἀρχιεπισκόπου τῆς ἐμπιστοσύνης τοῦ κατά περίπτωση πραξικοπηματία (Γ. Παπαδοπούλου-Δ. Ἰωαννίδη), πλαισιωμένου ἀπό διαφορετική καί παντοδύναμη κάθε φορά ὁμάδα ἀρχιερέων. Κατά τήν πρώτη φάση τῆς δικτατορίας ὁ κανονικός καί νόμιμος Ἀρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄ (Χατζησταύρου) ἀρνούμενος νά ὑποκύψει στίς πιέσεις γιά παραίτηση προκειμένου νά προωθηθεῖ διάδοχος ἀρεστός καί συνεργάσιμος στό καθεστώς, θά εἶναι τό πρῶτο θύμα τῆς δικτατορίας. Ὁ (ἐξ ἀρχιμανδριτῶν προερχόμενος) διάδοχός του Ἱερώνυμος Α΄ (Κοτσώνης) ἀφοῦ κατέλαβε «νόμιμα» μέν ἀλλά ἀντικανονικά τόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο καί ἡ διορισθεῖσα 8μελής «Ἀριστίνδην» Ἱερά Σύνοδος πού ἀντικατέστησε –καί ὑποκατέστησε– τήν κανονική «μικρά» (Δ.Ι.Σ.) καί «μεγάλη» Ἱερά Σύνοδο (Ἱεραρχία), θά συμπορευθοῦν μέ τήν «ἐθνοσωτήριο» στρατιωτική Κυβέρνηση ἀναλαμβάνοντας τό «ἐκκλησιοσωτήριο» ἔργο πού ἐπαγγέλθηκε ἡ 21η Ἀπριλίου. Μέ ἀντικανονικές διαδικασίες καί μεθοδεύσεις τόν δρόμο πρός τήν ἔξοδο θά δοῦν ἄλλοι 15 κανονικοί καί νόμιμοι Μητροπολίτες τῆς «παλαιᾶς» Ἱεραρχίας, στό πλαίσιο ἑνός συντονισμένου σχεδίου ἀλλοιώσεως τῆς συνθέσεως τῆς Ἱεραρχίας, τό ὁποῖο γιά νά ὁλοκληρωθεῖ περιέλαβε καί τήν ἐκλογή 29 νέων Μητροπολιτῶν προσκειμένων ὡς ἐπί τό πλεῖστον στίς χριστιανικές ὀργανώσεις οἱ ὁποῖες ἐξαρχῆς συντάχθηκαν μέ τό ὅραμα πού ἐκπροσωποῦσε ὁ Ἱερώνυμος γιά τήν «κάθαρση» στήν Ἐκκλησία καί γιά μία «Καινούργια Ἑλλάδα». Ὁ στόχος, ὅμως, παρά τή συντελεσθεῖσα ἀλλοίωση τῆς Ἱεραρχίας δέν θά ἐπιτευχθεῖ. Τό οἰκοδόμημα τοῦ Ἱερωνύμου θά καταρρεύσει ὅταν ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος ἐπιχειρώντας –συνεργούσης καί τῆς δικτατορίας– νά καταστρατηγήσει τίς πατριαρχικές διατάξεις πού ὁρίζουν τόσο τή σχέση τῆς κανονικῆς ἑνότητας (ΠΣΤ 1850) μέ τό Πατριαρχεῖο, ὅσο καί τά κανονικά δικαιώματα αὐτοῦ στίς Νέες Χῶρες (ΠΣΠ 1928), θά βρεῖ ἀπέναντί του τήν πλειοψηφία τῆς Ἱεραρχίας, ἡ ὁποία μέ τήν ἀντίθεσή της στίς ἐπιλογές του θά δρομολογήσει τή δική του ἔξοδο. Ὁ νέος Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ ἀπό Ἰωαννίνων Σεραφείμ, ἄν καί ἀνῆλθε στό ὕπατο ἐκκλησιαστικό ἀξίωμα στή διάρκεια τῆς δεύτερης φάσεως τοῦ δικτατορικοῦ καθεστῶτος (στίς 12.01.1974, ἐπί Δημ. Ἰωαννίδη) δέν ταυτίσθηκε μέ τή δικτατορία, ὅπως ὁ προκάτοχός του Ἱερώνυμος. Τοῦτο ἐξηγεῖται λόγω τόσο τοῦ μικροῦ χρονικοῦ διαστήματος πού εἶχε μέχρι τότε (12.01.1974-23.07.1974) διανύσει ὁ Σεραφείμ, ὅσο καί –κυρίως– ἐπειδή συμβόλιζε τήν ἐκκλησιαστική παράταξη πού ἀνέλαβε τά ἡνία τῆς Ἱεραρχίας ἔχοντας ἔλθει σέ «μετωπική» ρήξη μέ τόν Ἱερώνυμο καί εὐρύτερά τη μερίδα ἐκείνη τῆς Ἱεραρχίας πού ἀντιπροσώπευε τό σύστημα πού εἶχε ἐπιβάλει ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες τῆς ἐγκαθιδρύσεώς του καί γιά μία ὁλόκληρη ἑξαετία (1967-1973) τό καθεστώς τῆς 21ης Ἀπριλίου. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ τήν κρίσιμη περίοδο 1974-1975 διεσφάλιζε στόν Πρωθυπουργό Κων. Καραμανλή ἡσυχία καί τάξη στό ἐσωτερικό της Ἐκκλησίας, γεγονός πού ἐπηρέασε θετικά καί ἔδρασε ἀποτελεσματικά στήν ἀνάπτυξη μίας ἀγαστῆς συνεργασίας στίς σχέσεις μεταξύ τῶν δύο ἀνδρῶν καί κατά συνέπεια στίς σχέσεις Πολιτείας-Ἐκκλησίας. Corresponding author: Charalampos M. Andreopoulos, Dr. of Theology AUTH Larissa, Greece Email: xaan@theo.auth.gr
Zeitschrift für Religion, Gesellschaft und Politik
The purpose of this article is to investigate trends and variations of fundamentalism in the Orthodox Church of Greece. In order to achieve this, the article analyses discourses and practices of the Orthodox Church of Greece since the restoration of democracy in 1974. The main argument is that the church, as an institution, produces public discourses and adopts practices with regard to modernity, more specifically on social, political, moral and scientific issues, using both modernity and tradition in order to strengthen its place in Greek society. The church, also, tries to establish an official response to the gradual marginalisation of religion both at the political and social levels, through moral dualism and strict behavioural requirements; perceiving sacred texts in an absolute and inerrant way; and creating sharp boundaries between Greek Orthodoxy and other religious communities, nonreligious groups and the West, leading this way to the establishment of an elect membership through superiority. The main outcome is that the Orthodox Church of Greece is primarily a traditionalist institution, but it also meets a great number of the fundamentalist characteristics responding this way to the privatisation and marginalisation of religion in Greek society.